Nefsin terbiyesi sadece ilimle olmaz. Bilimsel olarak bu işi bilmek yeterli değildir. Mümkün değildir demiyoruz; ama insan çok zorlanabilir, hele bu zamanda... Çok ibadet ehli olmak da kâfi değildir. İbadetlerin çokluğu da âbidleri terbiye etmeyebilir. Bu durum, nefsin ıslah olması ile alakalıdır.

Nefsin başı, başta, iki kaş arasındadır. Vücudu ise iki kemik arasında, kürek kemikleri arasında bulunur. Ayakları ise çoktur. İnsan vücudundaki letaifleri sarmıştır. Onun için organlarımızla amel yaptığımızda nefis pay alıyor. Ancak bir kâmil mürşid gözetiminde amel edilirse eğer, letaifler gerçek görevlerini üstlenirler.

Mürşid-i kâmilin nazarı, nefsin gücünü azaltır. Nefsi felç eden tek şey, nazarıdır.

Mürşid-i kâmilin nazarı ve terbiyesi sayesinde nefsin ayakları başta toplanır. Bu bazen hissedilir de. Letaifler nefsin elinden kurtulmaya başlayınca kuvvetlenir. Artık nefsi dinlememeye başlar. Nefis, letaiflere tâbi olur. Letaifler asıl memleketine, emir âlemine yükselirler. Nefis de onları takip eder. Orada nefis Allah'ın nazarına mazhar olur. Sıfatı değişir. Böylece nefis, "nefs-i mutmainne" makamına ulaşır. Artık iyi ve güzel işleri emretmeye başlar. İşte bu sebeple zikir şarttır. Zikir ise bir mürşid-i kâmilin terbiyesi altında yapılır. Bir mürşid-i kâmile teslim olmayan insan, yaptığı işlerde yalnız başına kalır.

Zikir, Allah'a olan sevgiyi artırır. Biz Allah'ı sevince, Allah da bizi sever. Allah'ı sevmek ise, insana ihlâsı kazandırır. İhlâs ibadetlerin özüdür, ruhudur. Ruhsuz ibadet olmaz. Bütün bunlar arasındaki dengeyi ise mürşid-i kâmil bilir. Bir mürşide teslim olan kimse, bu işleri yaşayarak ve yaparak öğrenmeye başlar.