Dünyadan bakarken ahiret görünmez, ahiretten bakınca dünya...

Ve dünya ile ahiret ayrımı yapmak mümin için normal, veli için kusur, arif için küfürdür.

Arif-i billah olan Allah dostu dünyanın ve ahiretin kaydından, zamandan ve mekandan kurtulmuştur. Öncelik ve sonralık artık yoktur ve hakikatte hiç olmamıştır. Burayı iyi anlamak lazım.

Ve arif-i billah demek Allahı bilen, tanıyan demek değildir. Allah ile bilen, Allah ile tanıyan demektir.

Bununla beraber fenadan bekaya seyr yapılmamıştır. Sadece ilahi tecellileri örten örtü kalkmıştır.

Hâlbuki Allah'ın evvel ve ahir olması bizim anlayışımıza göredir. Önü arkası, öncesi sonrası, gerisi ilerisi, başı sonu bizim nazarımızda vardır. Ve tekamül ettikçe inşallah bizi bağlayıp kayıtlayan bu bağlarımızdan özgürleşeceğiz. Ne zaman ki biz bağlarımızdan kurtulduk, o zaman her şeyin yok olduğunu ve sadece Rabbimizin vechinin kaldığını değil, onun bekasının yokluğa varlık hakkı vermediğini tadacağız.

Rabbimiz kelam-ı kadiminde ölümden öncesi için dünya demiştir ve ölümden sonrası için ahiret... Aynı şekilde dünya yakın demektir, alçakta demektir, astı ya da berisi demektir. Ahiret ise uzağı, yüksekte, üstü, ötesi anlamına gelir.

Ve Rabbimiz bizim bildiğimizin aksine ayetlerin çoğunda gelecek zamanlı olarak kullandığı bir çok cümleyi aslında şu an için kullanır ve zahirde yapılanın batındaki etkisinden behseder. Allah seriül hisabdır ve her anda kulun gönlüyle hesaplaşmaktadır.

Sufi her anda Rabbinin huzurunda olmaya, durmaya, kalmaya çalışır ve Rabbiyle arasına zamanı ve mekanı koymaz. Aşkla ve hayranlıkla Rabbini izler. Kendisine muhabbetle nazar eden ve varlığı üzerinde her anda bir şe'nde ve zuhuratta olan Rabbi ile olur ve sarhoştur.

Bu manada dünya ile ahiret birdir. Her fiil manamızı etkilemekte ve manada ne olursa zahirimize etki etmektedir.

Rabbimiz ayette dedi: Rableri onlara pak bir şarap içirir.

Mümin ahirette bunu umar. Fakat arif ummak yerine bakar. Bakar ki şarabın neticesi oluşmuş mu, oluşmamış mı? Zira nazar-ı ilahide zaman yoktur ve her an şu andır.

Rabbimizin bize içirdiği şarap bizi dünyanın sevgisinden ve Allah'tan gayri her şeyden temizler. Kalbimizden kin, nefret, riya, hased gibi kötü sıfatları çıkarıp arındırır. Tüm varlığı Rabbi ile mukayyet görür ve gönlü şefkat ve merhametle dolar.

Gönlü sarhoş ve hayranlıkla doludur ve her an huzurda olduğunu tadar. Elinde olsa tüm insanlara ve mahlukata ihsanda bulunmak ister. Kibirlenmez ve benlik iddia etmez.

Tevazu sahibidir ve her şeyi hoş görür. Aralıklı zamanlarda geçmiş gelecek gözünde silinir ve sarhoşça bir vecd ve aşk hali ağır basar ki bu halde korku ve endişesini yitirdiği gibi edep ve haya eksikliği de olabilir.

Pak şarap ilahi tecellileri netleştirip varlığı müminin gözünde yok eder ve her şey Rabbimizin güzelliğinde erir kaybolur. Kişi geçici olarak temyiz ve muhakemesini kaybeder.

Allahın zikri gönlü sarıp ihata eder ve kulun derisi ve kalbi yumuşayıp ürperir. Rabbimiz burada yakınlık halinde bu şaraptan dünyada içirdiği gibi ahirette de nurdan minberler üzerinde zatını müşahede ettirerek, Rabbine bakar haldeyken içirir.

Burada içmeyen orada içemez. Dünyada nasiplenmeyen ahirette onu göremez. Evvelinde olmayanın ahirinde de yoktur.

Kulun müminliğine kıvam ve tat veren de bu ilahi şaraptır ve o burada kamil bir mürşidin gönlünden içilir.