Rapunzel çocukluğumuzdan hatırladığımız çizgi film karakterlerinden biridir. Cadı tarafından kuleye hapsedilen Rapunzel kendisini kurtarmaya gelen prensi içeri almak için upuzun saçlarını aşağı sarkıtır. Rapunzel sendromu da ismini çizgi film karakteri Rapunzel’in uzun saçlarından alan bir rahatsızlıktır. İngiltere’de bu sendroma sahip genç bir kız organ yetmezliği yüzünden hayatını kaybetti.

Rapunzel Sendromu
İnsanlar aşırı nadir görülen bir sindirim rahatsızlığı olan rapunzel sendromu kişinin kendi saçlarını yemesine neden olur. Trikofaji adlı duruma sahip kişilerin midesinde ve bağırsaklarında bol bol saç kılları bulunur. Saçlar bağırsak hareketleri engel olduğunda hastalar metabolik sorunlar yaşayabilir. İnsanların sindirim sistemi saçları sindiremediğinden mide ve bağırsak kanalındaki saç kılları cerrahi müdahale ile alınmak zorundadır.

İngiltere’de 16 yaşındaki genç bir kız midesindeki saç yumağının sindirim sistemine engel oluşturması nedeniyle hayatını kaybetti. Pika sendromunda olduğu gibi trikofajide de hasta dürtüsel olarak bir şeyler yeme isteği duyar. Farkında olarak veya olmayarak sürekli kendi saçlarını yer. Yediği saçlar hem enfeksiyon kapmasına neden olur hem de sindirim sistemini tıkayarak ciddi metabolik sorunları doğurur.

Yakınları Bu Kadar Zararlı Olabileceğini Düşünmemişti
Jasmine Beever ailesinin söylediklerine göre her zaman saçlarını çiğniyor ve yiyordu. Yakınları bu davranışının basit bir kötü alışkanlık olduğunu düşünüyordu. Saçlarını yemenin ona ciddi bir zarar vereceğini hiçbir zaman akıllarına getirmemişlerdi. Maalesef Beever’ın yakınları genç kızın yediği saçların vücuda yayılacağını bilmiyordu. Saçlar önce mideyi sardı, sonra ince ve kalın bağırsağı kapladı. Jasmine Beever saçlarını yemeye devam ettikçe midesinde biriken kıllar enfeksiyona neden oldu. Mide duvarında karınzarı iltihabı ortaya çıktı ve zaman içinde ülser de oluştu. Beever’ın organları enfeksiyonun etkisiyle zaman içinde iflas etmeye başladı. En sonunda ölümüne neden olacak organ yetmezlikleri görüldü.

Beever bir gün okulda sendelemeye başladı ve kendini halsiz hissettiği için eve gitti. Vücudunda birçok leke olduğunu görünce ailesi Beever’ı hemen acil servise kaldırdı. Doktorların tüm çabalarına rağmen Beever kurtarılamadı.

Trikofaji ve Trikotilomani
Saç yeme dürtüsü tıpta trikofaji olarak biliniyor ve saçlarını çekme dürtüsü olan trikotilomani ile beraber görülüyor. Trikotilomani yaşayan kişiler saçlarını çekmeyi alışkanlık haline getirmiştir. Bu onlara keyif verir. Trikotilomaninin bilinen hiçbir nedeni yoktur. Belki hem genetik hem de çevresel etkenleri sonucunda oluşabilir.

Trikotilomanili hastaların küçük bir bölümü saçlarını çekmenin yanı sıra yemeye de başlayabilir. 2008 yılında yapılan bir araştırmada trikotilomaniyi çok şiddetli yaşayan kişilerin rapunzel sendromu yaşama ihtimallerinin daha yüksek olduğunu belirtiyor. Rapunzel sendromu ve trikotilomani için geliştirilmiş bir tedavi henüz yok. Hastalar için yapılabilecek en iyi şey terapi ve eğitimdir.