Boynun ön bölümünde yer alan, yaklaşık 20 gram ağırlığındaki tiroid bezi, küçük ama vücuttaki rolü büyük bir organ. Tiroid bezininin vücutta orkestra şefi gibi bir görevi bulunuyor.







Hücrelerin ve organların enerji kaynağı ve hücrelerin çalışma hızını ayarlayan en önemli hormon. Dolayısıyla hormonda meydana gelen bir bozulma, bütün vücudu etkisi altına alıyor.



Tiroid bezinin az ya da çok çalışması çoğunlukla genetik nedenlere dayanır. Irsiyetten gelen belirtiler, iyotlu ve iyotsuz tuz kullanımına göre hastalık şeklinde ortaya çıkabilir. En önemlisi çocuklarda görülen, yani tiroid hormonlarının az çalışmasıyla ortaya çıkan Hipotiroidi, tedavi edilmezse 'kalıcı zeka geriliği' gibi çok kötü sonuçlara yol açabilir.



Bu önemli hormonla ilgili sorularımızı Alman Hastanesi İç Hastalıkları ve Endokronoloji Uzmanı Prof. Dr. Hüsrev Hatemi yanıtladı.



- Tiroid bezinin vücudumuzda tam olarak işlevi nedir?



Tiroid hormonlarının başlıca işlevi, organizmada enerji metabolizmasını düzenlemektir. Tiroid hormonlarının aşırı salgılanması halinde, vücutta oksijen kullanılması ve vücuttaki yağ, karbonhidrat, protein gibi öğelerin yakılması artar. Tiroid hormonlarının az salgılanması halinde ise bunun aksi olur. Fakat bunu yalnız soba fonksiyonu gibi görmek yanlış olur. Tiroid hormonları yalnız üşümemek için değil, büyüme için, organ fonksiyonları için, hatta normal zeka için de enerji kaynağıdır. Sobayı ya da bilgisayarı çalıştıran bir sisteme benzetilmesi doğru olur.



- Tiroid hastalıkları genetik midir?



Çoğunlukla irsidir. İrsiyeti olan birinde beslenme hatalarıyla, aşırı iyotlu ya da iyotsuz beslenmeyle açığa çıkar. Aşırı iyot, Haşimato hastalığına neden oluyor. 1996 yılında Türkiye'de iyotlu tuz kullanılmaya başladı. Bunun sonucunda guatr'lar azaldı, Haşimato hastalığı iki katı yükseldi. (Kronik tiroid iltihapları arttı)



Haşimato hastalığı



Tiroid hücrelerine karşı vücudun ürettiği antikorlar sonucu oluşan tiroid iltihabına Haşimato hastalığı denir. İlk belirtisi çoğunlukla kilo almaktır. Bu hastalığa yakalanan kişiler, yeme ve günlük yaşam alışkanlıkları değişmediği halde kilo aldıklarını fark eder. Daha seyrek görülen belirtiler ise çarpıntı ve saç dökülmesidir. Bunun yanında, cilt kuruması, kabızlık, depresyon, yorgunluk, halsizlik, sinirlilik, cinsel isteksizlik, boğazda takılma hissi, adet düzensizliği diğer belirtiler arasında sayılabilir.



- Tiroid bezinin az çalışması ya da çok çalışmasının nedenleri nelerdir?



Tiroid bezinin az çalışması doku kaybına bağlıdır. Bu da doğuştan, ameliyata bağlı veya iltihap sonucu oluşur. Tiroidin fazla çalışması ise, organizmadaki sinyalizasyon sisteminin bozulmasıyla ortaya çıkar.



- Az çalışması ve çok çalışması ne gibi sorunlara yol açar?



Az çalışması: Kolay üşüme, kilo alma, saç ve deri sağlıksızlığı, kabızlık ve kadınlarda regl bozuklukları gibi sorunlara yol açar.(Hipotiroidizm, az çalışmanın tıbbi adıdır)



Çok çalışması: Tiroidin fazla çalışması, bazı nüanslarla, Hipertiroidizm (Guatr), Tirotoksikoz, Graves hastalığı gibi adlar alır. Çok çalışmada vücut yakıt öğelerinin yakılması artar. O kadar artabilir ki, yakıt yokluğunda evin döşemelerinin de yakılmasına benzer şekilde, vücudun kasları da yakılır. İskelet kası da kalb kası hücreleri de az veya çok zarar görür. Gözlerde her hastada değilse de bir kısmında ileriye doğru çıkma olur. Bu doktorların da görmekle üzüldüğü, can sıkıcı bir komplikasyondur. Hipertiroidi hastalarında terleme artar, kalp atış hızı artar.

Emeğine sağlık, teşekkürler..