Sistinin Önüne Geçebilirsiniz



Sistit mesanenin akut veya müzmin iltihabına verilen isimdir. Bakterilerle, virüslerle veya bilinmeyen nedenlerle ortaya çıkabilen sistit daha çok kadınların kabusudur. Ancak şunu unutmayın; küçük önlemlerle sistitin önüne geçebilirsiniz!

İdrar yolu enfeksiyonunun kadınlarda daha sık görülmesinin en önemli nedeni kadın ile erkek anatomisi arasındaki farklılıklardır. İdrar normalde sterildir; hiçbir mikroorganizma içermez. İdrar dış idrar yolu dışarıya doğru akarken burada birikmiş olan ve yukarıya çıkmaya çalışan mikroorganizmaları temizler. Ancak bazen bu mekanik temizleme yeterli olmaz ve enfeksiyon etkenleri yukarıya sızabilir. Normalde barsaklarda bulunan Koli basili isimli bir bakteri dışkı ile vücudu terk ettikten sonra bu kez dış idrar yolundan vücuda girer ve mesaneye kadar ulaşarak sistite yol açar. İşte anatomik fark burada devreye girer. Kadın dış idrar yolu erkeğinkine göre çok daha kısa olduğundan bakterinin kat etmesi gereken mesafe ve bu iş için geçen süre çok daha azdır.



Tuvalet Alışkanlığına Dikkat!



Kadınlarda sistit oluşumda rol oynayan bir diğer faktör tuvalet alışkanlıklarıdır. Tuvalet sonrası temizliğin arkadan öne doğru yapılması anüs civarındaki organizmaları vajinaya taşır. Ayrıca anüs çevresi temiz tutulsa da iç çamaşıra yerleşen bakteriler vajinaya kadar ulaşabilir.



Cinsellik de Neden Olabilir...



Cinsel ilişki esnasında meydana gelen mikroskobik travmalar da enfeksiyona olan eğilimi arttırır. İlk kez cinsel ilişkide bulunan yada her zamankinden daha yoğun cinsellik yaşayan pek çok kadında 12-24 saat içinde yanma başlar. Özellikle balayında görülen bu durum nedeni ile tabloya “balayı sistiti” denmektedir. Doğum kontrolünde kullanılan prezervatif gibi bariyer yöntemler ve spermisit (sperm öldürücü) maddeler enfeksiyona meyil yaratır.



Gebelik ve Menopoz Dönemleri...



Gebelik esnasında meydana gelen hormonal değişimler tüm düz kaslarda olduğu gibi idrar yollarında da yavaşlamaya yol açar. Bu yavaşlamanın sonucu olarak mesane tam boşaltılamaz, bir miktar idrar sürekli mesanede kalır ve enfeksiyon oluşur. Gebelerin yaklaşık yüzde 15’i sistit olduklarını fark etmezler. Bu nedenle kontrollerde gebenin herhangi bir yakınması olmasa dahi idrar tetkiki yapılmalıdır.

Ayrıca vajinal doğum sonrası dokular asla eski esnekliğine dönmezler. Bir ya da birkaç doğum sonrasında vajina dokusundaki bu gevşeme neticesinde mesane sarkması denen durum ortaya çıkar. Sistosel adı verilen bu durum kadınlarda idrar yolu enfeksiyonunun daha sık görülmesinin bir başka nedenidir.

Mesane boşalmasının bozulduğu bir diğer durum da menopozdur. Yaşlanmaya bağlı olarak mesane esnekliğini kaybeder ve tam boşalamaz. Gebelikte olduğu gibi biriken idrar enfeksiyon için uygun zemin hazırlar.





İdrar Yollarındaki Taş Riski Artırıyor



İdrar yollarında taş bulunması hem erkekte hem de kadında enfeksiyon olasılığını arttırır. Böbreklerden dışarıya doğru ilerleyen taşın yarattığı küçük travmalar ve kısa süreli tıkanıklıklar iltihap nedenidir.



Sistit Tipleri ve Tedavisi



“Bakteriyel sistitler”de etken çoğunlukla barsaklardan idrar yollarına geçen E. Coli’dir. Bu durum genellikle akut olarak gelişir ve sık idrara gitme, idrar yaparken yanma, sıkışma hissi ve bazen idrar kaçırma ile kendini gösterir.

“Akut sistit atakları” mesanesinde zayıflık olan kadınlarda idrarın geri kaçmasına ve buna bağlı gelişen böbrek iltihabı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu takdirde yan ağrısı, titreme, yükselen ateş, bulantı, kusma gibi belirtiler eklenir.

“Kronik sistit” süregelen bir mesane enfeksiyonudur. Tedavi edilmez ise böbreklere zarar vererek böbrek yetmezliği ve çeşitli sorunlara sebep olabilir. Kronik sistit; böbrek iltihabı, mesane taşı, mesane ve diğer organlar arasındaki ince yollar, mesane divertikülü, idrar yolu darlıkları, prostat büyümesi gibi mesanenin boşalmasını etkileyen ve mesanede idrar kalmasına neden olan durumlarda da ortaya çıkabilir. Sinirsel mesane hastalığı da bu tip sistite sebep olabilir.

“İnterstisyel sistit” daha çok kadınlarda görülen ve nedeni kesin olarak bilinmeyen kronik bir mesane enflamasyonudur. Bu durumda hastanın şikayetleri yıllar içerisinde artar. İleri dönemlerde mesane kapasitesi çok küçüleceği için yaşam kalitesi çok etkilenir.

Adenovirus gibi bazı viruslar idrarda kanamaya yol açan sistit tipine neden olabilir. Bu durum genellikle genç erkeklerde daha sık görülür ve hasar bırakmadan iyileşir.

Erkeklerde sistit prostatın kronik enfeksiyonlarına eşlik edebilir ve tekrarlayan ataklar şeklinde görülebilir.

Sistit tedavisi, diğer idrar yolu enfeksiyonlarında olduğu gibi antibiyotik tedavi ve kronik vakalarda hastanede klinik tedavidir.



İdrar Yolu Enfeksiyonları ve Sistitten Korunmak İçin



- Günde 6-8 bardak su için.

- Alkol ve kafein içeren içecekleri aşırı tüketmeyin.

- İdrarınızı tutmayın, tuvalete gitmek için idrar hissini gelmesi beklemeyin ve her 3-4 saatte bir idrara çıkmaya çalışın.

- Temizlik sırasında arkadan öne doğru değil önden arkaya doğru temizlik kuralına uyun.

- Genital bölgenizi temiz tutun, günlük olarak hafif sabunlu suyla temizleyin ve temizlik için sentetik kimyasal maddelerin kullanmayın.

Bilgilendirme için teşekkürler.