Uzmanlar, halk arasında guatr olarak da adlandırılan tiroid hormon düzeyi dengesizliklerinin erkeklerde sperm sayısını ve kalitesini düşürerek, kadınlarda ise adet düzensizliği gibi yumurtalık fonksiyon bozuklukları üreterek kısırlığa neden olabileceği uyarısında bulunuyor.

Yetersizliğinde ve fazlalığında vücutta birçok belirti vererek bazı rahatsızlıklara neden olan tiroid hormonu, tedavi sonucunda normal seviyesine geliyor. Ancak, kolesterole de dikkat!

Tiroid hormon yetersizliği ile birlikte olan guatr çeşidinde, kan kolesterolü yükselir, kemik erimesi, saç ve tırnak kalitesinde bozulma, saçın matlaşması, tırnakların kırılması ortaya çıkabilir.

“Kolestrolü yüksek hastalarda tiroid hormon yetersizliği muhakkak dikkate alınmalıdır” diyen Prof. Dr. Cumali Aktolun, şu bilgileri verdi:

“Nodüllü guatrda çok daha ciddi bir risk vardır; Tiroid kanseri. Tiroid bezesindeki nodülün kısırlık söz konusu olabilmektedir.

Guatr neden ve nasıl oluşur?

Guatr’ın nedeni guatrın türüne bağlı olmakla beraber tiroidolojinin (tiroid bilimi) üzerinde en çok anlaşmazlık olan konusudur. Stres (özellikle ani ve şiddetli stres), iyot yetersizliği, tiroid bezesinin iltihapları, ailesel geçiş (genetik, kalıtım) sayılabilir.

Kalıtım faktörü

Guatr’da kalıtım az veya çok etkilidir ancak gerek guatrda gerekse diğer hastalıklarda çevresel faktörlerle desteklenmediği sürece ailesel geçiş her zaman hastalık ortaya çıkarmayabilir.

Kimler risk altındadır?

Yüksek yoğunluklu stres altında çalışanlar, kötü ve yetersiz koşullarda yaşayanlar (yoksulluk), deprem ve savaş gibi ağır felaketlerin yaşandığı toplumlar, ani iş ve eş kayıpları risk grubu olabilir. Bunların yanında, guatrın herkeste görülebileceği unutulmamalıdır.

Guatr, kısırlık yapar mı?

Her zaman engellemez, ancak erkeklerde son yılarda üzerinde çok durulan hipofiz-tiroid-testis, kadınlarda hipofiz-tiroid-yumurtalık ekseni olarak adlandırılan bir ilişki vardır. Bu eksendeki bozulmalar, kısırlık nedeni olabilmektedir.

Bu durumu somut olarak tiroid hormon yetersizliği veya aşırı yüksekliği olan erkeklerde sperm sayı, kalite ve hareketliliğinde, kadınlarda ise yumurtalık fonksiyonlarında (örneğin adet bozuklukları şeklinde) bozulma olarak görebiliyoruz.

Tedavi ile tiroid hormon düzeyleri normale getirilen hastalarda, üreme fonksiyonları normale dönmektedir. Ancak, guatrlı bir hastada tiroid dışı bir nedenle kısırlık söz konusu ise, guatrın tedavisi yapılsa bile diğer nedenler ortadan kalkmadıkça kısırlık düzelmez.

Guatrda yaş faktörü

Guatr gençlerde daha az görülür. Yaş ilerledikçe guatr görülme şansı artar. Gençlerde guatr, gelişmeyi etkilemesi açısından daha hızlı hareket etmeyi gerektirir. Ayrıca, gençlerde tiroid nodülünün kanser çıkma şansı daha yüksektir.

Guatr kanser midir?

Hayır. Guatr kanser değildir ancak nodüllü guatrın muayene ve tetkiklerle kanserden ayırt edilmesi gerekir. Zira tiroid kanseri de kendini guatr gibi boyunda büyüme ve guatr benzeri şikâyetlerle belli edebilir. Ayrıca, tiroid nodülün kansere dönüşme şansı bilimsel olarak gerçek değildir. Ancak, nodülün tekrarlanan ince iğne biyopsisi ile kanser olmadığının ispatlanması gerekir.

Zehirli guatrda RAI Kapsül tedavisi sonrası gözün ileriye çıkması düzelir mi?

Son zamanlara kadar; zehirli gautrın tedavisinden sonra gözü “ileriye doğru çıkmış” hastaların gözlerinin daha da ileriye çıktığı iddia edilirdi; ancak, RAI kaspül tedavisi tam yapılırsa ve tedavi sonrasında hastanın hipotiroidizmi “tiroksin desteği” ile giderilirse göz bulgularının tedavi öncesine göre daha da iyiye gittiği anlaşılmıştır.

Zira zehirli guatrda hormon fazlalığı ve diğer faktörlerin etkisiyle gözler ileriye çıkabiliyor, ancak hormonlar normalin altına düşünce (hipotiroidizm) göz bulguları daha da kötüye gidiyor. Bu nedenle ameliyat veya RAI kapsül, hangisi seçilirse seçilsin, zehirli guatr tedavi edildikten sonra mutlaka “tiroksin desteğine” alınmalı, hasta hipotiroidizm (hormon yetersizliği) ile başbaşa bırakılmamalıdır; aksi halde göz bulguları tedavi sonrasında geçici iyileşir ve sonra tekrar eski durumuna döner.

Bilgilendirme için teşekkürler.