Herhangi birinin açıkça görebileceği gibi, günümüzün okültizmi, ezoterik misterlere yeri olmayan birçok tuhaf çelişkili unsur içermektedir. Günümüzün ezoterik dünyasındaki şartlar ve itibarlı ve verimli bir öğrenme kaynağı arayanların içinde bulundukları mücadele bu konuda tekrar bir çift söz etmemi teşvik etti.



Burada belirtmem gerekir ki, bu makale popüler okültizme bulaşanların bir çoğu tarafından pek hoş karşılanmayacaktır. Bunun önemli sebeplerinden biri de, niyetim bu "ezoterik" topluluğa parmağımı uzatmaktır ve kadim mister geleneğine verdiği zararı ortaya koyup yayınladıkları ve teşvik ettikleri kaba yanılgılar hakkında fikirlerimi çok açık bir dile ifade etmektir. Fikrimce, pop okültizmin genelde iktidarsız ve vasat alt kültürü ile Batı kültürün gerçek gizli kutsal mister okulları arasında sarih bir ayrım yapılması gerekir. Bu şekilde ümit ederiz ki, bu şeffaf düzenbazlığa maruz kalmanın önemli sayıdaki hasarlarını azaltmaya yardımcı olur.



O halde, okültist terimini tanımlamak ve konumuza olan ilişkisini açıklamakla başlayalım. Böyle bir kişiyi okült sanat ve bilimlerini etüdü ve/veya uygulamasıyla ilgili kişi olarak görmekteyim. Okült bilimleri Astroloji, Simya, Maji (ak ve kara), Divinasyon (kehanet), okült ritüel veya seremoni, Astral Seyahat, Okült edebiyat ve eğitimin fenomeniyle ilgili kişi olarak görmekteyiz.



Okültistler bu konulardan herhangi birini tek başına veya birkaçını birden olarak ilgili olabilirler. Bilimlerden bazılarını kabul edip diğerlerini reddedebilirler. Sadece akademik veya sadece pratik ilgileri veya her iki türden ilgileri olabilir. Bir okültistin belirli bir ruhsal doktrine inanması veya belirli uygulamalar yapması veya dini inancı veya inançsızlığı olması gerektiğine dair herhangi bir gerçek önkoşul yoktur.



Makalemizin amacını en verimli şekilde ortaya koymak üzere, okültist tiplemeleri kabaca dört ayrı sınıfa ayırabiliriz. Tip olarak okültizmin içine girme derecelerini kastediyorum. Böyle bir ayrım yapmakta fayda var, çünkü bildiğimiz bilim ve sanatlardan farklı olarak okültizm kişisel ruhsal olgunluğuna göre farklı bir şey olarak algılanmaktadır.



Birincisi, okültist olmayan kişidir. Bu tipi sonraki derecelerle kıyas yapılması için bulunduruyorum. Okültist olmayan kişiyi üçe bölebiliriz: 1) Okült ne olduğu konusunda hiç fikri olmayan, dolayısıyla umursamayanlar, 1) Biraz fikri olup da umursamayanlar, 3) Bildiğini sanıp da uzak duranlar.



İkincisi olarak New Age (Yeni Çağı) topluluğu vardır. New Age kişisini eklektik biri olarak tanımlayabiliriz. O aklına geldiği gibi birçok itibarlı ve itibarsız ruhsal veya psikolojik kaynaklardan unsurlar alıp karıştırma konusunda herhangi bir kural tanımamaktadır. Birçok kez, bir apokolif kıyamet senaryosuna inanıp, bir dış etken tarafından kurtulmayı umut eder ve konuyu istismar edenlere itibar etmektedir. Onu, aydınlanmanın bir dış etken tarafından toptan veya parça parça teslim edilen bir mamul olarak gören tembel bir okültist olarak görmek mümkündür. Bu görüşün temelinde aydınlanma için mümkün olduğu kadar az çalışma arzusu yatmaktadır. Dolayısıyla, ikinci tip New Age kişi gerçek okültizmin yüzeyini kazımaktan hiç bir zaman ileri gitmemektedir.



İlave edebiliriz ki, New Age hareketini açıklayan evrensel bir tanım yoktur. Bir New Age kişisi kadim çağlardan beri varolan bir okült geleneği tanıyabilir, ama bu konuda gerçek bir ilgilisi veya saygısı yoktur. (Bunda kötü niyet yoktur, sadece ilgi derecesinin düzeyselliğinden kaynaklanan bir anlayış vardır.)



Ayrıca New Age kişiyi esas olarak mistik ağırlıklı olarak tanımlayabiliriz. Arzusu birçok kez fiziksel yaşam ve sorumlulukları en kısa sürede terk edip, Tanrının iman edenlerle birlikte yürüdüğü ruhsal bir ütopyaya katılmaktır.



İkinci kişinin ilgi alanı kadim mister geleneğine dayanmayan (son 300 yılda icat edilen) herhangi bir modern ruhsal hareketi içermektedir. Bir dereceye kadar bu sınıfa wicca ve spiritüelizm gibi herhangi bir modern dini hareketi de dahil edebiliriz.



Üçüncüsü olarak popüler okültizm vardır. Buna dahil kişi New Age kişinin aydınlanmayı başarma açısından kayıp bir vaka olduğunu ve bu kişinin ruhsal dinamikler konusunda düzeysel ve dolayısıyla çarpık görüşleri olduğunu açıkça idrak edebilir.



Pop okültist New Age kişinin marjinal vizyonu ve ciddi okült literatürde söz edilenler arasında bir fark olduğunu bilmektedir. Bu algılama üçüncü tipte hem içten vardır, hem de mantıksal olarak açıklanır. Ciddi okült literatürde derin bir gelenek olduğunu idrak eder ve kadim tradisyona (gelenek) karşı bir bağı hissedip, saygısı vardır. Söz ettiğimiz üçüncü kişi ikinci tip kişi olarak yola başlamış olsa da, içinde doğuştan varolan bir koşuldan dolayı doğal olarak üçüncü hale celp edilmektedir. Bu koşulu daha önce bir ruh olgunluk derecesi olarak ifade ettik, ilaveten diyebiliriz ki bu daha önceki enkarnasyonlarda ruhsal disiplinlerde ciddi olarak bulunmaya dayanmaktadır.



Yaygın (pop) okültizm anlayışına sahip kişi için okült faaliyette asgari bulunma kıstası nispeten ciddi okült literatürü toplama ve etüt etme olabilir. Bu pop okültist için asgari gerek olmasına rağmen diyebiliriz ki, bir sonraki sınıflandırmaya tabi olduklarını iddia edenler için bile popüler okültistlerin en büyük oranı için geçerlidir.



Ciddi okült literatürü toplama ve etüt etmeden bir adım yukarısında, bir okült talim ilişkisini aramak ve girmek gelir. Yine de, popüler okültizme dahil kişi çoğu kez New Age kişinin bazı kötü alışkanlıklarını taşımaktadır. Ciddi bir şekilde eklektik olabilir veya bir talim sisteminden diğerine atlayarak her birinden bir şeyler deneyebilir. Bu durumda açıkça görülür ki adanmadan yoksundur, çoğu zaman bunun da sebebi verimli talimler ve dış cephe ağırlıklı gruplar arasında ayrım yapmaktan yoksun olmasına dayanmaktadır. Bu hal çoğu zaman diğer bir grup veya okulun sunacağı bir sır veya özel olaydan mahrum olabileceği, veya bir şekilde kişisel statükoyu yükselteceği hissi ile birlikte yürür. "Orada otlar daha yeşil olmalıdır" sendromu okült amaçlara varmanın gerçek özelliği konusunda anlayış derinliğin yoksunluğunu sergilemektedir.



Çoğu zaman pop okültist yaratıcı düşünceden yoksundur ve bazen bir veya birkaç tanınmış (ama her zaman itibarlı olmayan) okült teoriysen veya teorilerin yönlendirme, doktrin veya felsefelere güvenmenin yetersizliklerini yaşamak zorunda kalır. Böyle kişinin kendisini henüz sürüden ayrıştırmadığı görülmektedir. Her ne kadar okültizmle ilgilenmenin kendisini avamdan ayırdığını düşünce (ki az bir dereceye kadar bu doğrudur), yüzeyin altında görülür ki o belirli bir ezoterik modanın takipçisidir ve saf istenç ve etkin amaçlar yerine bir tür yaygın psikolojik taklit tarafından güdülenmektedir.



Bu tür kişiler coşkulu bir şekilde okült talim olduğu inandığı şeye kısıtlı şartlar koyduğu görülmektedir ve aydınlanma arayışının kendine has şartlara sahip olduğu, bu şartların yerine getirilmemesi başarısızlıkla sonuçlanacağı konunu tamamen gözardı etmektedirler.



Her ne kadar çok sayıda popüler okültist (esas neden olarak) sosyal çevre edinmek için veya öğrenmek için okült gruplara katılsa da, yüksek sayıda kişi yegane yöntem inandıkları çalışmalarını tek başına sürdürmekte ısrar etmektedir. Bu tercih çoğu zaman iki nedene dayanmaktadır. Birincisi güvensizlik, veya başkalarıyla etkileşimden, gerçek talim gerektirdiği ilişki veya gerekli bir süre için daha bilgili bir yetkiye tabi olma korkularından kaynaklanmaktadır. İkincisi belirli bir kişi, grup, felsefe veya talimden kötü bir deneyime bağlıdır. Yalnız yolu seçenler, en azından bir öğrenci veya öğretmenle etkileşimin zararlı konusunda argümanlar verirken, yalnız çalışmanın verimliliği konusunda olumlu bir neden vermekten kaçınmaktadırlar. Ancak burada vurgulamak isteriz ki, mevcut popüler ezoterik çevrenin durumu düşünülürse, bu görüşler son derece anlaşılırdır.



Popüler okültist sınıfının en üst kademesinde kendilerini itibarlı bir Okula adanmış kişiler bulunur. Bazen tek bir okula katılırlar, bazen de yaşamlarının uzun bir süresi için iki veya üç Okula katılırlar. Bu bireyler grubunun en belirgin ortak özellikleri, yıllarca adanmış olmalarına rağmen çok az gelişme kaydetmeleridir. Ayrıca, bu (kabul edelim ki) hayal kırıcı olgu için çeşitli ilginç mazeretler ortaya koyduklarını görülmektedir. Ama nihai olarak genelde bu olgu için bir veya iki unsur sorumlu olmaktadır. Ya adandıkları okul (her nedense) iktidarsızdır veya onlardan jeton düşmemiştir ve doğru yönde (genelde gerekli ruhsal olgunluktan yoksun olmaktan dolayı) gerekli çabayı vermemişlerdir.



Düşünülmesi gereken önemli bir nokta da popüler okulların bu üç okültist sınıfa hitap edecek şekilde tasarlanmıştır. Hatta okullar kendileri üç tip kişilik gibidir. Genelde halka açıktır, ama her zaman değil. Esas yetki olarak yazılmış metinlere dayanırlarken, bir yandan da deneyimin başarı için önemli unsur olduğunu beyan ederler. Öğretmenleri ve yetkililer genelde literatürlerinde öğrettikleri kavramları yapıcı bir şekilde göstermek veya aktarma konusunda çoğunlukla veya tamamen acizdirler. Hatta, bu okullarda kendi kendilerini adept (üstat) olarak beyan eden liderler çoğu kez sözümona "gizli öğretilerde" obsesif bir şekilde önemli olmayan ayrıntılar üzerinde odaklanırlar, böylece öğrencilerinin aklını okulda mevcut pratik teknik becerilerde genel yoksunluk konusundan uzaklaştırırlar.



Ayrıca, ilginçtir ki, bu okullar bir yandan kendilerini bir Batı Ezoterik okulu olarak tanıtırken, diğer yandan çoğu zaman geleneksel Batı metot ve terminoloji yoksunluğu vardır, onun yerine Doğu Gelenekten çarpıtılmış veya direkt olarak kopyalanmış teknikler ve terimler bulmaktayız. Bu durum kurucuların sistemlerini yaratırken bulundukları düşük inisiyasyon derecelerini göstermektedir.



Daha önce söz ettiğimiz, üçüncü grup sınıfının en üst kademesindekilere yeni başlayan inisiyeler (novice initiates) diyebiliriz. Üçüncü tür okültistlerin önemli bir oranı kendileri şekle uygun inisiyeler ve ciddi, adanmış, yolundan şaşmaz okültist olarak görürler. Bazen yeryüzünde kendilerinden daha başarılı ve bilgili daha büyük ruhların bulunabileceği olasılığını hesaba katarlar, ama genelde bunu olduğundan daha ender bir olgu olarak görürler, veya belki de bir zamanlar gerçek olup, günümüzde olası dışı olarak düşünürler. İlginçtir ki, bazen bu inancı şöyle diyerek desteklerler ... "yıllardır birçok ciddi ezoterik çevreye girip çıktım, ama bu efsanevi mütekamil inisiyelere hiç rastlamadım, dolayısıyla onların varlıklarından ciddi bir şekilde şüpheliyim." Ama aslın gerçeği böyle değildir, neden böyle olmadığı konusunda da aşağıda bir açıklama sunacağız. Yine de yüksek vasıflı kişilerin varsayılan eksikliğe istinaden birçok pop okültistin gerçek başarılarının çok üstünde derece veya mertebe iddia ettiklerini görüyoruz.



Sadece yaygın ezoterik okulların en kıdemli ve uzun süre adanmış öğrencileri yeni başlayan inisiyeler (novice initiates) olarak kabul edilebilir, çünkü bu denli uzun süredir alana maruz kalmışlardır, ve son kertede tam olarak verimli olmasalar da çoğu zaman niyetleri en azından samimidir.



Bundan sonraki sıralamada, dördüncü tip okültist asli inisiye gelmektedir. Oldukça yaygın olmaları açısından, bir pop okültisti bulmak için insanın fazla araması gerekmezken, dördüncü tip pek kolay bulunmaz. Dördüncü tip okültist, olası olarak yaygın görüşlü çevrelerde dolaşır, popüler gruplarda arkadaşları olur, bu gruplara katılır, ama dikkatli incelendiğinde bu sınıflandırmaya ait olmadığı görülür. Çoğu zaman popüler çevreler tarafından fark edilmeyen meziyetleri vardır. En başta, yaratıcı ve yenilikçi bir düşünürdür. Her türlü durumda çözüm getirme yetisi vardır. Kişisel ezoterik arkadaş grubu içinde, ezoterik bilimler hakkında basit fakat anlaşılmaz zor bir yaklaşım ve felsefe sahip biri olarak dikkati çeker. Kadim mister öğretilerinin içerdiği ezoterik yasaları neredeyse kusursuz ayrıntılarla ifade etme yetisi vardır. Aynı zaman açıkça görülür ki, çalışmalarından somut ve sıkça da olağanüstü türden sonuç alabilmekte, ve başkalarını sonuç almalarına rahatlıkla yardımcı olabilmektedir. Kısacası, daha önceki iki tip okültiste pek bulamadığımız belirgin bir derinlik ve yoğunluk vardır. O, Gurdjieff'in kurnaz adam olarak tanımladığı türündendir.



Dördüncü tip okültist, yaygın görüşlü veya diğer bir ekole bağlı olurken, ezoterik alana giriş yaptıktan sonra, bu tür üyeliklere düzeysel yönü dışında hiç ihtiyaçları yoktur. Yolu ve gerçek gerekleri, yükseliş merdivenindeki yerlerini ve daha fazla yükselmek için metotları o denli büyük bir kolaylıkla idrak ediyorlar ki, popüler okültizm onların yolculuklarında pek fazla fayda sağlamıyor.



Popüler okültistin dördüncü tip konusunda bilmediği şey, onun okült talimin tasarlandığı okült gelişmeyi yapmakta olduğu gerçeğidir. Asli inisiye olan dördüncü tipin popüler okültizmin düzeysel özelliğini, gerçek ezoterik bilim ile cılız bağını ve ciddi ilerleyen öğrenciye pop kültürün korkunç oyalayıcı niteliğini bildiğini anlamaz. Bir okültist veya birey olarak dördüncü tip okültist ne tür özellikler taşısa da, kendi başına onu asli inisiye unvanına layık kılabilecek bir özelliği vardır, o sadece ezoterik konuları sadece skolastik bir araştırman değil (ayrıca bu konularda hiç de olmayabilir), o sadece pratik sanatı ezbere uygulayan biri de değil. Ama sonuçları hızlı ve bazen aşırı bir şekilde elde etmektedir. Yolların özelliklerini ve gereklerini, kullandığı teknikleri ve sonuçlarını anladığı için günün sonunda sonuçlar önemlidir ve gerçek oyuncuları, rol yapanlar ve gözlemcilerden ayırdığını biliyor. O biliyor ki, geçmiş zaman Üstatların görünüş itibarıyla olağanüstü ve efsanevi iddialarının... aslında Üstatlık zaviyesinden bakıp da bilen kişilerin iddiaları olduğunu bilmektedir. Onlar popüler okültistin çok ötesinde esas realite üzerinde hakimiyetleri olan güçlü insanlardı.



Dört genel okültist tipini tanımlamış olarak, Batı Gelenekte ezoterik talimin yeri olan esas konumuza artık dönebiliriz. Modern okült hareketi ve okullarının durumu popüler seviyede arayana sunulan çeşitli talim metotları tanımlayan, sürdüren, reklamını yapan bu tiplerin varlığından meydana gelmektedir.



Bu yazının konusu esas olarak popüler okültist ve dördüncü tip okültist, asli inisiyenin şart ve faaliyetleri arasındaki fark üzerinedir. Dolayısıyla, bizce düşünmeye değer ciddi okültizmle pek ilgisi olmayan okültist olmayan ve New Age takipçisini bir kenara koyabiliriz. Bunların tek ilgi noktası sıkça üçüncü ve dördüncü sınıf ökültistlerinin yolculuklarını birinci ve ikinci sınıf arayanlar arasından başlamalarıdır.



Hem popüler okültist, hem de dördüncü tip okültistlerin faaliyet ve ilgileri okült okul sistemi üzerinde odaklandığını söylemek doğru olur. Bu iki gruptaki okültistlerin çoğu ya ezoterik kardeşliklere (fraternities) üyedirler, üye olmayı istemektedirler veya inisiyeleri tarafından yazılan literatürleri okumaya önem verirler. Okült okul sistemi olarak ne demek istediğimiz tanımlamak üzere açıklık getirelim. Genel anlamda dünyada iki eğitim sistemi vardır. Olağan egzoterik (dışrek, zahiri) eğitim sitemi ilk okul, orta okul, lise, kolej, üniversite, vs gibi eğitim kurumları kapsar. Hepimiz ilgili ülkelerimizde bu devlet destekli eğitim sistemlerin yapı ve dinamizmlerini iyi biliriz. Bu eğitim sisteminin dışında, sahne arkasında, devlet tarafından tanınmayan fakat bilinen farklı bir eğitim şekli vardır, ona okült veya ezoterik okul sistemi diyebiliriz. Bu sistem toplu olarak umumi devlet yönetimli sistem kadar kitlesel, organize ve yetkin (sosyal ve bireysel olarak) değildir, ama daha eski ve yönlüdür. Ayrıca herhangi tek siyasi veya kamu otorite tarafından yönetilmemektedir.



Ezoterik veya okült okul sistemi birçok farklı felsefe, inanç sistemi, öğretme metodu ve okul tipi içermektedir. Eğitim şartları örneğin, tek-a-tek ilişkiler, konuşmacılar bulunan küçük tartışma grupları, iyi organize kolejler, düzenli hiyerarşi ve derece sistemlerine dek değişir. Bu tür kurumlar dernek, cemiyet, kardeşlik, kolej, mabet veya örgüt gibi farklı isimler altında faaliyet sürdürürler. Ayrıca bu unvanları sıkça farklı amaçlarla kullanana farklı gelenekler vardır. Örneğin, Hermetik Tradisyonu, Wicca, Gül Haç, mistisizm, gnostisizm, framasonluk, vs.

Allah razı olsun bu güzel paylaşım için.

Emeginize saglik