Serbest şuur, ruhçu terminolojide kullanılan bir terim olup, ruhun bedensel bağların etkisinde olmayan, teşevvüşten uzak, özgür, önceki reenkarnasyonlarını bilen, tekamül yolunu seçebilecek, hakiki bilgilere sahip şuuru olarak tanımlanır.

Ruhçu anlayışa göre, serbest şuur haline ulaşabilmek ancak, ölüm denilen olayla fiziksel bedenin terk edilmesinden ve teşevvüş denilen halin atlatılmasından sonra mümkün olmakla birlikte, ancak belli bir tekamül düzeyine gelmiş varlıklar bu şuur haline ulaşabilirler. Yani ölüm olayı ile fiziksel bedenini terk eden varlıklardan tekamül düzeyi ileri olmayanları bu şuur haline ulaşamadan tekrar reenkarne olurlar.

Şuur, ruhun kendi içindeki genel bilgisidir. Şuur, bir varlığın içinde bulunduğu gerçeklik noktasıdır. Anlama kabiliyeti, idrak etme becerisi, görebilme yetisi, hep o an içindeki şuur seviyesine bağlıdır. Eğer anlayamıyorsa, yeterli zihin noktasında, yani şuurda değildir. Meselenin bilincine varamıyordur.

O yüzden de varlıklar, kendi gerçeklik dünyaları içinde yaşarlar ve ona göre hareket ederek, ona göre karar verirler. O nedenledir ki, birimizin kararını, bazan bir diğerimiz anlamaz...