"Mevlid" diye bilinen eserin asıl adı “Vesîletü’n-Necât” tır.

Süleyman Çelebi (1351–1422) tarafından yazılan “Vesîletü’n-Necât” halk arasında "Mevlid" diye adlandırılmıştır.

“Vesîletü’n-Necât” anlam olarak: Kurtuluşa giden yol, aydınlığa giden yol, hakikate giden yol, kurtuluşun vasıtası gibi anlamlara gelir.

“Vesîletü’n-Necât” eserinde Hazreti Muhammed’in doğuşu dile geldiğinden dolayı halk bu esere "Mevlid" adını vermiştir.

Süleyman Çelebi'ye ne kadar teşekkür etsek azdır.

Bu eseri yazmakla bizlere, hem Hazreti Muhammed’i hatırlatmış, hem de kurtuluşun, Muhammedî şuura ermekle olduğunu hissettirmiştir.

Muhammed; "Hamd üzere olan" demektir.

Her kim hamd sırına ermiştir, yani her varlığın Allah’ın tecellileri ile sarılı olduğunu anlamış, varlığın Allah’ın nuruyla ihâta edildiği zevkine ermiştir.
İşte o kişi “Hamd” makamına ermiştir.
Yani o kişi Muhammedî şuura ermiştir.

Kişinin annesinden olan bir doğuşu vardır, birde gönül boyutunda irfan doğuşu vardır.

Mevlid’den maksat, gönül boyutunda Muhammedî doğuş sırrına ermektir.

"Hak Teala çün yaratdı Âdemi
Kıldı Âdem’le müzeyyen âlemi

Âdeme kıldı feriştehler sücud
Hem anâ çok kıldı ol lûtf issi cûd

Mustafa nurunu alnından kodu
‘Bil habibim nurudur bu nur dedi"

Süleyman Çelebi’nin bu satırlarında, her bir kimsenin kendinde olan nûrun Muhammed nuru olduğu işaret edilmiştir.

Mevlid yılda bir kez halk arasında kandil olarak kutlanır.

Bu kutlama hem Hazreti Muhammed’in hatırlatılmasıdır hem de Mevlid sırrının hatırlatılmasıdır.

Nedir Mevlid?

Mevlid, Veled, Vâlî, Vâlide, Vâlideyn, Vâlid, Mevâlid, aynı kökten gelen kelimelerdir.

Mevlid; Doğma, doğuş, nûrdan akış, rûhdan şekle çıkış. Muhammed’i şuur, doğuşa ulaşan, anlamlarına gelir.

Mevlid: Doğuş demektir.

Doğuştan maksat, gönülde Muhammedî şuurun doğuşudur.

Mevlid; "Nûrun alâ nûr" sırrıdır. (Nûr Sûresi 35)

Allah, kendi nûrundan var ettiği cümle varlıkta, kendi nûrunu gösterdi.

Varlıktaki nûrun adı, Muhammed boyutudur.

Her kim, her yerin Allah’ın nûru ile sarılı olduğunu anladı, o kişinin Mevlid’i başladı.

Her kim gönlünde Allah hakikatine erdi, o kişi Mevlid’e erdi.

İşte Mevlid:

Gönül râhminden doğmaktır.

Gönülde Muhammed nûrunun doğuşudur.

"Nûrun alâ nûr" zevkine ermektir.

Deryadan damlanın gelişine şahit olmaktır.

Kendi vücûdunda ve her varlıkta; Allah’ın zikrine, fiiline, sıfatlarına, Zâtına şahit olmaktır.

Baktığı her varlıkta Allah’ın vechîne nazar etmektir.

Gönül râhmînden Muhammed’i şuura ulaşanların Mevlid’i mübarek olsun.