Yakaza; sun’î, yapay bir uykudur. Bu durumda tam bir “tecerrüd” (sıyrılma) geçerli. Yâni, duyular yoluyla gelen ses, ışık, dokunma gibi uyarılardan sıyrılıp, zihnî dağınıklık önlenir.



Kaslar gevşer, dış uyarılarla irtibat kesilir, zihin boşaltılarak bir noktaya odaklanıp sabitlenir. Bu durumda şuûr/bilinç açık, idrak, dikkat yeteneği kaybolmaz. Rüyadaki hâlin, şuûr uyanıkken meydana gelmesi olan yakaza; aklen mümkün olabildiğine göre acaba nasıl gerçekleşir? Öncelikle madde ile gayb (metafizik) arasındaki aşamaları kısaca aktaralım:
* Berzah (kabir perdesi), dünyayla âhiret arasında bir köprü; misâl (görüntü), cismânî âlemle, rûhânî âlem arasında bir köprü; bahar, kışla yaz arasında ayrı bir köprü olduğu gibi; uyku da yakaza âlemiyle misâl âlemi arasında bir köprüdür.1 Yakaza ile, uykuya/rüyaya girmeden, bu köprülere irtibata geçilebilir.
* Yakazada rüya görülmez. Çünkü, yakaza uyku değildir. Çünkü, zihin; hisseder, dıştan gelen mesajları alır; cevap verir; görür (gözün gördüğü gibi ayan beyan); konuşur, muhakeme eder. Tahayyül kabiliyeti de fevkalâde artar. Uykuda, beyin her ne kadar çalışıyorsa da, buna benzer faaliyetler yürütmez.
* Yakaza hâlinde duyarlılık, hareketlilik hâli gider; zihnî tesirleri azalır. Melekût/metafizik âleminin yüce rûhlarından telkin almaya, uyanıklık hâline nisbetle daha çok müsait olunur.
* Şuûrî ve irâdî olarak elde edilen bu ortamda zihin dışardan gelecek telkinlere karşı sahasını daraltır; derûnî telkinler üzerinde yoğunlaşır. Muhakeme ve eleştirilere irâdî olarak ket vurur. Rüyanın hafif bölümüyle yakazaya, yakaza hâliyle de misâl âlemine geçmek; o halde de bir kısım zatların ruhlarıyla görüşmek; fikir alış verişinde bulunmak mümkündür. Çünkü, tecerrüd, sıyrılma hâlinde rûh beden ilişkisi gevşer. Burada serbest tahayyül, fikir çağrışımı ve şuûrdışı hâtıralar meydana gelir. Rûhen, çok kısa zamanda çok işler yapılabilir; uzak mesafelere gidip gelinebilir. Rüyada ölmüş insanların ruhlarıyla görüşmek mümkün olduğu gibi, yakaza halinde de mümkündür. Çünkü, irtibatı yine rûh, duygular kuruyor.
* Rûhî gerilim düşürülerek; dikkat sürekli olarak bir noktaya yoğunlaştırılarak aşırı korku, heyecan, sıkıntı ve hayretin yüksek olduğu devrelerde de yakazaya geçilebilir. Ki, rüya, yakazadan daha derin bir uyku hâli olduğuna ve rüyada bir çok iş yapıp, pek çok zât ile görüşüp, uzak mekânlara gittiğimize göre; biraz daha uyanık haldeki yakazada niçin aynı şeyleri irâdî olarak yapamayalım? Kimi zaman, “Ben bu durumu, hâli, manzarayı aynen gördüm, yaşadım!” dediğimiz şey; ya “yakaza” ile misâl âlemine, ya daha önce yaşadıklarımızın toplandığı, resmedildiği, arşivlendiği misâl boyutuna geçmek veya daha önce rüyamızda gördüğümüzü yaşamaktır. Demek, yakaza hâlini, gayr-i ihtiyarı olarak da yaşayabiliriz. Ancak, kâinatın Rabbi, terbiye edicisinin koyduğu kevnî/adetullah, tabiat kanunları çerçevesinde riyâzet, tefekkür, zikir, nefis terbiyesiyle duygu yoğunluğu yaşayarak rûhî tekâmül neticesinde fizik, mülk veya gayb/metafizik âlemlerine yakazaten (uyanıkken) girilebilir, sakinleriyle haberleşilebilir, bir takım haller yaşanabilir, hadiseler görülebilir.

Bu bilgiler doğrudur. Uyku aleminin sayesinde bir çok iyi ve kötü olaylarla karşılaştım bu bilgileri paylaştığım zaman bana deli diyorlar

Deli kardeşim sen sana deli diyenleri kafana takma.Sebebi hikmeti millet bilmediği şeyi anlamaz anlamadığı şeyi karşısındakini sallıyor der.Haliyle onlara garip gelir.Senin anlattığın olayların ksıa özeti insan rüyada iken beden yarı ölüdür derler.Eski alimler rüya halini şöyle izah eder o zamanki anlatım bedenden ayrılan ruh göğe yükselir orda aynalar şeklinde geçmiş gelecek olayları görür ve hafızaya alır diyelim sonra uykudan uyanınca rüyayı hatıalr işte ilerki aşaması rüyanın % 100 çıkması olur.Eski alimlerin dediği levhi mahfuzu da aynalara benzetenlerde var kitap değilde sanki zaman yolcusu gibi orda misal 15 gün sonrayı görür diyelim sonra olay zuhur edince ne olur adam hak rüya görmüş olur.Bazısı hemen atlar efendim gaybı Allah CC bilir diyip ayeti kanıt gösterir.Mübarek ayette o yazarda Allah CC dilediğinide gösterir.Gösterdiğide mümin ise İslami açıdan 4x4 hayat yaşıyorsa zaten o kişilere bilgiyi verir.Yoksa Allah adına anmayana namaz dua zikir fikir yok onlarıdna nasibinde zaten olacağını sanmam ha olan varsa onlarda islami açıdan değilde işte diğer yönden şu meşhur kahinlerden olabilirde işte onlarada ne kadarı görür ne kadarı görmez gene gösteren izin veren Allah CC olacağı için onun izin verdiği şekilde olur.Çünkü herkes onun kulu kafire bile müminden fazla dünyalık veriyorsa bu ilimden de verebilir ama işte ne derece verir orası biraz muamma.Ama rüyalarda yada yakazada görülenleri anlatmayıp kendin araştırıp anlamını sonrada izlemek en mantıklısı.Zaten bazı durumlarda anlatmaya izin vermezler şöyle dursun üstüne zikir çekmede bile onu çekme bunu çek Allah CC yi bunla an diye yeni zikir bile verirler.

Anlamayana anlatırsan derler muhakkak bazen susmak gerekiyor