Lugat manası: Çıkış yerleri yakın olan iki harfin biri birine katılmasıdır.

Tarifi: Mahreçleri ve sıfatları biri birine yakın iki harften, ilki cezimli, ikincisi harekeli olarak yan yana gelirse, ilki diğerine idgam edilir. Buna İdgam Mütekaribeyn denir.

Uygulanışı: Burada da yine, çıkış yerleri ve sıfatları yakın olan bütün harflerin biri birine idgam edileceği anlamına gelmez. Sadece Rivayet ile belirlenen bazı harflerde ve durumlarda bu idgam yapılabilir.

İdgamı öngörülen harfleri 2 grupta toplayabiliriz:

1. – (ل ر ) harfleri.

2. Önce cezimli ( ل ), sonra harekeli ( ر ) gelirse idgam yapılır.


( ل ) harfi, tamamen ( ر) harfine katılır ve tek bir ( ر ) harfi şeddeli olarak okunur. ( ل ) harfinden hiçbir belirti kalmaz.




1. – (ق ك ) harfleri.

2. Önce cezimli ( ق ), sonra harekeli ( ك ) gelirse idgam yapılır.

Tercih edilen uygulamaya göre ( ق ) harfi, ( ك )’de tamamen idgam edilmez. Çünkü ( ق ) harfi kalın bir harftir ve ( ك )’den daha kuvvetlidir. Dolayısı ile şeddeli bir ( كّ ) ifade edilmez.

Önce ( ق ) harfinin mahrecine gidilir, kalınlığı hissettirilir. ( ق )’ın telaffuzu tamamlanmadan ( ك )’e geçilerek tam bir (ك ) ifadesi ile telaffuz tamamlanır. Bu tür uygulamaya daha önce “eksik idgam” dendiğini öğrenmiştik.

Kur’an-ı Kerim’de tek bir örneği vardır.


Okunuşu أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ

Örnek أَلَمْ نَخْلُقْكُمْ




Tecvid