Sual : İntihar eden veya öldürülen kişinin eceli gelmiş midir, yoksa öldürülmese daha yaşayacak mıydı ?
Cevap :

وَلَن يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْسًا إِذَا جَاء أَجَلُهَا وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ

‘Allah, eceli geldiğinde hiç kimseyi ertelemez. Allah, yaptıklarınızdan haberdardır.’ (Münafikun; 11)

Ecelden maksat; Levh-i Mahfuz’da yazılı olan ölüm vaktidir. Vakti geldiğinde onu ertelemeye bir yol yoktur.

İntihar, katledilmek, boğulmak, yanarak ölmek gibi pek çok neden sadece ölüme birer sebeptir. Bu sebepler; ömrün kısalmasına, devam edecek olan ecelin kesilmesine neden olmazlar. Eceli gelen kişi; bu sebeplerden biri ile veya sebepsiz bir şekilde ölür. Ecelin sona ermesinde, kişinin intihar veya katletmek gibi kendi fiili varsa da bu onların hesaba çekileceği günahlardandır. Ezelde takdir olunan ömre bir müdahaleleri söz konusu değildir.

İntihar eden yahut öldürülen kişi eceli ile ölmüştür. Öldürülmek ile eceli kesilmiş, ömrü yarıda kalmış sayılmaz. Yani 40 yaşında intihar eden kişi; intihar etmese yaşardı inancı Mutezile’ye ait batıl bir görüştür. Ezelde 40 yaş olarak tayin edilen ecel, intihar gibi bir sebep olsun olmasın gerçekleşecektir. Zira; eceli o ana tayin olunmuştur.

Allah’ın ilmi ve iradesi, maktulun o anda ölümüne taalluk ettiği (bir nevi karar kılındığı) için; intihar ve katledilmek sebepleri olmasa da, başka bir sebepten ötürü o kişinin o anda öleceği açıktır. Zira; Allah’ın ilminin ve iradesinin taalluk ettiği şeyin olması kaçınılmazdır.

لَوْ كَانَ لَنَا مِنَ الأَمْرِ شَيْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ كُنتُمْ فِي بُيُوتِكُمْ لَبَرَزَ الَّذِينَ كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ

‘Bu işten bize bir şey olsaydı, burada öldürülmezdik diyorlar. Şöyle de: Evlerinizde kalmış olsaydınız bile, öldürülmesi takdir edilmiş olanlar, öldürülüp düşecekleri yerlere kendiliklerinden çıkıp giderlerdi.’ (Ali İmran, 154)

Ayette; münafıkların Uhud Harbi öncesi yapılan istişarede Medine’de kalıp, sahraya çıkmama yönünde görüş bildirdiklerini ve de onların dediği gibi olsa idi öldürülmeyecekleri iddiasına yer verilmiştir.

Allah ise bunu red ederek, kendilerine ölümün takdir edilip, Levh-i Mahfuz’a, o harpte ölecekleri yazılanların, oraya başka bir sebeple bile olsa muhakkak çıkıp geleceklerini beyan etmiştir. Medine’de kalıp, savaşa gelmemeleri onları koruyamaz ve bir fayda vermezdi

Madem ki öleceği takdir edilmiş idi; intiharın günah olmaması gerekirdi gibi bir görüş beyan edenlere denir ki;
Allah, ezelde o kişinin intihar gibi büyük bir günahı işleyeceğini bildiği için; o kişiye o kadar ömür takdir etmiştir.

Nitekim; bir rivayette şöyle beyan olunmuştur :
"إِذَا تَوَاجَهَ الْمُسْلِمَانِ بِسَيْفَيْهِمَا فَكِلاَهُمَا مِنْ أَهْلِ النَّارِ ". قِيلَ فَهَذَا الْقَاتِلُ، فَمَا بَالُ الْمَقْتُولِ قَالَ " إِنَّهُ أَرَادَ قَتْلَ صَاحِبِهِ "

‘İki müslüman birbirine kılıç çektiği zaman, öldüren de, ölen de Cehennemdedir". Ya Resulallah! Öldürenin durumu belli, ama ölen niçin Cehennemdedir? diye soruldu. "Çünkü o, arkadaşını öldürmek istiyordu" buyurdu.’

Görüldüğü gibi hadi-i şerifte Cehennem’e giriş sebebi, öldürmekten ziyade, öldürmeye kast etmektir. Zira; öldürülen de öldürme kastında olduğu için azap olunacaktır. Hakikatte ise öldüren, Mevla Teala’dır.

İntihar sebebi olmasa idi ölüm vuku bulur muydu diye düşünmek; kaderin seyrinin dışında, muhal bir iş üzerinde fikir yürütmek olurdu.

Eş’ariler’den; intihar etmese idi yaşayabilmesinin yahut yine o anda ölmesinin mümkün olduğuna dair görüş bildirenler varsa da; icma intihar etmese de, eceli takdir edildiği için ölecekti görüşü üzerindedir .

............
Nesefi; Medariku’t Tenzil ve Hakakiku’t Tevil; 3\488, (Daru İbni Kesir, 2011)
Taftazani, Şerhu Akaidi’n Nesefi; sf : 423, (Daru’n Nuru’s Sabah, 2011)
Muhammed Salih, Haşiyetu’t Tahriri’l Hamidi ala Tuhfetu’l Mürid sf : 543, (Mektebetu’s Seyda, 2013)
Beydavi, Envaru’t Tenzil ve Esraru’t Tevil; 1\190-1, (Daru’s Sadır, 2004)
Sahihu Buhari, Kitabu’l Fiten; 93\35, 7083, Sahihu Müslim, Kitabu’l Fiten; 52\4, 2888
Akdü’l Feraid ala Şerhi’l Akaid (Taftazani) sf : 231, (Mektebetu’l Buşra, 2009)
Meydani, Şerhu Akaidi’t Tahavi sf : 53, (Daru’l Beyruti, 2005)