Emr-i Bi'l-Ma'rûf ve Nehy-i Ani'l-Munker

Swordsfish · 21.06.20, 19:45

Enes Bin Malik\'den rivayet edildigine göre Peygamber\'imiz (S.A.S.) buyuruyor
ki:
\"Benîm üzerime bir kere selât-ü selâm getirenin nefsinden ulu, Allah
(C.C) beyaz bir bulut yaratir. Allah (C.C) buluta rahmet denizinden su
yüklenmesini emreder, o da yüklenir. Sonra Allah (C.C) buluta yagmasini
emreder, o da yagar. Yere düsen her damladan Allah (C.C) altin, daglara
düsen her damladan gümüs yaratir. Kafirin üzerine düsen her damladan
da Allah (C.C) onlara iman nasip eder.\"
Ulu Allah (C.C.) buyuruyor ki:
\"Siz insanlarin iyiligi için ortaya çikarilmis, en hayirli bir ümmetsiniz,
iyiligi emreder ve kötülükten alikorsunuz. Allah\'a da inanirsiniz.\"
(Al-i imran - 110)
Kelbi (rehimehullahu} der ki: bu âyet-i kerime bu ümmetin diger ümmetlere karsi
üstünlük durumunu açiklamaktadir. Bu âyet-i celile gösterir ki, bu islâm ümmeti
kayitsiz sartsiz bütün ümmetlerin en hayirlisidir.
Bu üstünlük ilk müslüman halkasi ile son müslüman halkasi arasinda, diger
ümmetler karsisinda ortaktir ama halkalar arasinda ayri derece farki vardir.
Nitekim sahabelerin ümmetin geri kalanindan üstün oldugu hakkinda hadîsler
vardir.
Âyeî-i kerimede geçen «insanlar «icin çikarilmis» ifadesi insanlarin iyilik ve
yarari için bütün yüz yillarda meydana getirilmis, temayüz edip taninmis
demektir.
Yine âyet-i kerimedeki «iyiligi emreder, kötülükten alakor ve Allah\'a
inanirsiniz» ifadesi, yeni cümledir. Bu cümle ümmetin üstünlük sebeplerini
açiklamaktadir. Bu ifadeler, ayni zamanda bu ümmetin belirtilen sifatlari tasidigi
müddetçe ve gösterilen yolda ilerledigi sürece ancak diger ümmetlerden üstün
olacagini, buna göre iyiligi emrederek kötülükten alakoyma meziyetini yitirdikleri
zaman üstünlüklerini de kaybedeceklerini açiklamaktadir.
Demek ki bu ümmetin mensuplari, iyiligi emrederek kötülükten alikoyduklari ve
müslüman olsunlar diye kâfirler ite savastiklari için Allah (C.C) onlari insanlara
yararlilikta en üstün kilmistir.
\"Insanlarin en hayirlilari, insanlara yararli olanlar, buna karsilik
insanlarin en kötuleri onlara zarari dokunanlardir.\"
Âyet-i kerimedeki «Allah (C.C)\'a inanmiz» ifadesi. Allah (C.C)\'in birligini
tasdik edersiniz, bu inançta sebat edersiniz ve Hz. Muhammed (S.A.V)\'in Allah
(C.C)\'in elçisi oldugunu kabul edersiniz demektir.
Çünkü Hz. Muhammed (S.A.V)\'in elçiligini inkâr edenler. Allah (C.C)\'a iman
etmis sayilmaz. Zira böyleleri Peygamberimizin (S.A.S.) Allah (C.C) katindan
getirdigi mucize âyetleri kendi uydurmasi zannederler.
Peygamberimizin (S.A.S.) buyuruyor ki:
\"içimizden biri bir egrilik gördügü zaman onu eli ile degistirsin, eger
gücü yetmiyorsa dili ile degistirsin, buna da gücü yetmiyorsa kalbi île
degistirsin ki, bu imanin en zayif sekilde tezahürüdür.\"
Bazi âlimler bu hadis ile ilgili olarak derler ki: elle degistirmek idarecilerin, sözle
degistirmek âlimlerin ve kalble degistirmek de bütün müslümanlarin görevidir.
Fakat bir kisim âlimler de egriligi degistirebilmek herkesin egriligi degistirmekle
yükümlü oldugunu ileri sürerek ilk görüsteki vazife bölümüne karsi çikarlar.
Nitekim ulu Allah (C.C.) buyuruyor ki:
\"Iyilik ve takvada biribîrinizi destekleyiniz, kötülük ve azginlikta
degil» (Maide - 2).
«Iyilikte yardimlasmak» iyilik islemeyi tesvik etmek, ona verdiren yarali
yollari açmak. kötülük ve azginlik yollarini mümkün oldugu kedar kapatmakla
otur.
Peygamberimiz (S.A.S.) diger bir hadisde buyuruyor ki:
\"Kim bir bid\'at sahibini önterse Allah (C.C) onun kalbini güven ve iman
ile doldurur. Kim bir bid\'at sahibine karsi çikarsa Allah (C.C) onu en
korkulu günde (Kiyamet gününde) emniyete çikarir. Iyiligi emrederek
kötülükten alakoyanlar. Allah (C.C)\'in yeryüzündeki halifeleri, O\'nun
kitabinin sözcüleri ve Resul\'ünün temsilcileridir.\"
Hüzeyfe (RA) dan rivayet edildigine göre söyle demistir: \"Insanlara öyîe bir
gün gelecektir ki onlarin nazarinda bir ates lesi iyiligi emrederek
kötülükten alakoyan bir müminden daha mekbul olacaktir.\"
Hz. Musa (A.S.) ulu Allah (C.C)\'a «mümin kardesi için dua eden, ona iyiligi
emrederek kötülükten uzak durmasini söyleyen kimsenin mükâfati nedir,
ya Rabb\'i!» diye sordu.
Ulu Allah (C.C) Hz. Musa (A.S)\'ya söy\'e cevap verdi. «her kelimesine karsilik
ona bir yillik ibadet yazarim ve onu cehennem azabina çarptirmaktan heya
ederim.»
Kutsi bîr hadisde ulu Allah (C.C.) söyle buyuruyor:
— \"Ey ademoglu! Tevbe etmeyi erteleyen, bos kuruntular pesinde
kosarek Âhirete amelsiz gelen kimselerden olma. Böyleleri ibadet edenler
gibi konustugu halde münafiklarin yaptigi hareketleri yaparlar.
Kendilerine verilen ile gözleri doymaz, yokluga karsi sabirsizdirlar.
Salihleri severler, fakat onlarden degildirler, münafiklardan sözce nefret
ederler, fakat onlardandirlar.
Iyiligi emrederler, faket kendileri yapmazlar, kötülükten baskalarini
alikoymaya çalisirlar, fakat kendileri kötülük islemekten geri
durmazlar.\"
Hz. Ali (keremellahu vechehu) diyor ki: Peygamberimizin (S.A.S.) söyle dedigini
duydum:
\"Âhir zamanda öyle düsük çeneli kisa akilli kimseler türeyecektir ki,
söyleyecekleri yararli iyi sözler girtlaklarini asmayacak (kalblerine
islemeyecektir) Okun av hayvanini delik-desîk etmesi gibi bu kimseler de
dini delik-desik edeceklerdir.\"
Peygamber\'imiz (S.A.S.) buyuruyor ki:
\"Gök yüzüne çikarildigim gece dudaklari atesten makaslar ile kesilen bir takim
erkekler gördüm. «Ya Cebrail, bunlar kimdir?» diye sordum.
Cebrail bana dedi ki. «bunlar ümmetinin baskalarina iyiligi emreden ve fakat
kendilerini unutan hatipleridir.»
Nitekim ulu Allah (C.C) böyleleri hakkinda söyle buyurur:
\"Insanlara iyiligi emredip kendinizi unutuyor musunuz? Oysa ki, kitabi
okuyan da sizsiniz. Aklinizi basiniza toplamayacak misiniz?\"
(Bakara Süresi, 44).
Yani Allah (C.C)\'in kitabini okudugunuz halde onun prensiplerine göre uygun
hareket etmiyorsunuz. Bu adamlar baskalarina sadaka vermeyi emrettikleri halde
kendileri vermezlerdi. Demek ki, müminlerin müminlere iyiligi emredip kötülükten
alakoymaya çalisirken kendilerini unutmamalari gerekir.
Nitekim ulu Allah (C.C) söyle buyuruyor:
\"Mümin erkekler ile mümin kadinlar, birbirlerinin velileridir. Iyiligi
emredip kötülükten alikorlar, namazi dosdogru kilarlar, zekâti verirler,
Allah\'a ve O\'nun Resul\'üne itaat ederler. Iste bunlar yok mu? Allah
onlari esirgeyecektir. Hiç süphesiz, Allah Aziz ve Hâkimdir.\"
(Tevbe - 7)
Âyet-i kerimede görüldügü gibi ulu Allah (C.C) müminleri iyiligi emrettikleri için
övmektedir. Açiktir ki, iyiligi emretme ve kötülükten alakoyma görevinden
kaçinanlar, âyet-i kerimede övülen müminlerin disinda kalirlar.
Öte yandan ulu Allah (C.C), bir takim kavimleri iyiligi emredip kötülükten
alakoymaktan kaçindiklari için kinamaktadir.
Ulu Allah (C.C.) söyle buyuruyor:
\"Onlar, yaptiklari kötülükden alakoymazlardi. Ne kadar fena bir is
yapiyorlardi!\" (Maide - 79)
Ebû derdadan rivayet edildigine göre Peygamberimiz (S.A.S.) söyle buyurmustur:
\"Ya îyiligi emreder ve kötülükten alakorsunuz veya ulu Allah (C.C)
basiniza öyle zalim bir idareci musallat eder ki, ne büyügünüze hürmet
eder ve ne de küçügünüze acir,
içinizdeki iyilerin edecegi dualar kabul olunmaz. Allah (C.C)\'dan yardim
dîlerler, fakat yardim gelmez, günahtan affedilsin diye yalvarirlar, fakat
affolunmaz. \"
Hz. Ayse\'den (R. Anha) Rivayet edildigine göre Peygamber\'imiz (S.A.S.) söyle
buyuruyor:
\"Ulu Allah (C.C), halkinin onsekiz bin kisisi, peygamberler gibi amel
isleyen bîr kasabayi toplu cezaya carptirmistir»
Sahabîler «Nasil olur, ya Resulallah» diye sordular.
Peygamber\'imiz buyurdu ki:
«bu iyi amel isleyen kimseler Allah (C.C) için öfkelenmezler, iyiligi
emredip kötülükten alakoymaya çalismazlardi.\"
Ebu Zerr\'ül- Gifarî\'den (R.A.) rivayet edildigine göre Hz. Ebu Bekr es-Siddik
(R.A.) Peygamber (S.A.V)\'imize: «müsrikler ile savasmanin disinda bir cihad
sekli var midir, ya Resulallah?» diye sordu.
Peygamber (S.A.S.)\'imiz ona söyle cevap verdi: «evet, var ya Ebu Bekr,
ulu Allah (C.C)\'in sehidlerden üstün dereceli öyle mücahidleri var ki,
bunlar sagdirlar, herkes gîbi yerter. içerler ve halkin arasinda gezinirler,
ulu Allah (C.C) onlarla gökteki meleklere karsi övünür. Ümmü Seleme
Allah (C.C)\'in resul\'ü için nasil süslenirse cennet de onlar için öyle
süslenip hazirlanir.»
Hz. Ebu Bekr «ya Resulallah, kimdir bunlar?» diye sordu.
Peygamber\'imiz (S.A.S.) söyle buyurdu:
«bunlar iyiligi emredip kötülügü menedenler, Allah (C.C) için sevip Allah
(C.C) adina öfkelenenlerdir.»
Peygamber (S.A.V)\'imiz sözlerine söyle devam etti:
«nefsimi kudret eli altinda tutan Allah (C.C)\'a yemin ederim ki, bu
kimselerin cennetteki köskleri, sehidlerinkilerden daha yüksekte olacaktir.
Su kösklerin her birinde kimi yakut ve kimi yesil zümrütten olmak üzere
ücyüz kapi bulunacaktir. Her kapinin önünde nur parlayacaktir.
Bu kimseler her biri, sirf esinin gözleri içine bakan iri gözlü üçyüz bin huri
ile evlenecektir. Adam bunlardan birine baksa «iyiligi emredip kötülükten
alakoymaya çalistigin falan günü hatirltyor musun» diyecek, öbürüne
dönse «iyiligi emrederek kötülükten alakoydugun falan
yeri hatirladin mi» diye ona iltifat edecektir.»
Haberde bildirildigine göre ulu Allah (C.C.) Hz. Musa\'ya (A.S.) «ey Musa,
sirf benim için isledigin hic bir amel var mi?» diye sorar.
Hz. Musa da cevap olarak «Allah\'im! Senin için namaz kildim, oruç
tuttum, sadaka verdim, secde ettim. Sana hamd ettim, kitabîni okudum,
senin adini andim» der.
Ulu Allah (C.C) buyurur ki: «ya Musa! Namaz senin kilavuzundur, oruç
sana kalkandir, verdigin sadaka üzerine gölge olacaktir, secdedeki tesbih
senin için cennette agaç olacaktir. Kitabimi okuman sana kösk ve huri
saglayacaktir, benim adimi anman da senin isigin olacaktir. Sirf benim için
hangi ameli isledin?»
Bunun üzerine Hz. Musa (A.S) «ya Rabb\'i! Sirf senin için olacak bir amel
bana bildir ki, onu isleyeyim» der. Ulu Allah (C.C), Hz. Musa\'ya: «ey
Musa!, Benim için hiç bir dost edindin mi?, yine benim adima hiç kimseyi
düsman bildin mi?» diye buyurur.
Bunun üzerine Hz. Musa (A.S) anlar ki, Allah (C.C) katinda en sevimli
amel, O\'nun için sevmek ve O\'nun namina düsmanlarindan nefret
etmektir.
Ubeyde Ibni Cerrah (R.A.) der ki. «Peygamber\'imize (S.A.S.) bir gün «Allah (C.C)
katinda en degerli sehid kimdir?» diye sordum.
Bana söyle cevap verdi:
«Allah (C.C) katinda sehidterin en yüksek derecelisi, zalim bir valinin
karsisina dikilerek iyiligi emredip kötülükten alakoymaya çalisirken
öldürülen kimsedir.
Zalim vali onu öldürtmedigi takdirde ne kadar yasarsa yasasin artik onun
defterine günah yazilmaz.»
Hasan El-Basrî\'den (rehimehullahu) rivayet edildigine göre Peygamber\'imiz
(S.A.S.) söyle buyuruyor:
\"Ümmetimin en yüksek dereceli sehidi, zalim bir devlet baskaninin
karsisina dikilerek iyiligi emredip kötülükten sakinmasini ona hatirlatan
ve bu yüzden öldürülen kimsedir. Böyle bir sehidin cennetteki yeri. Hamza
île Cafer\'in arasidir.\"
Ulu Allah (C.C) Hz. Yusa Ibni Nun\'a (A.S.) vahyetti ki: \"Senin kavminden
altmis bin kötü ile birlikte kirk bin iyi kimseyi helak edecegim.\"
Hz. Yusa (A.S) «ya Rabb\'i! Kötüler için bir diyecegim yok, fakat iyilerin
helake ugrama sebebi, acaba nedir ki?» diye sordu.
Ulu Allah (C.C) buyurdu ki: «çünkü onlar kötülere karsi benim adima öfke
duymadilar, aralarinda hiç bir sey yokmus gibi onlar ile birlikte yiyip
içtiler.»
Hz. Enes (R.A.) der ki. «Peygamber (S.A.V)´imize «tümünü islemedikçe iyiligi
emretmiyelim mi ve yine her turlusünden nefsimizi uzak tutmayi basaramadikça
baskalarini kötülükten men etmiyelim mi» diye sorduk.
Bize «hayir, iyiligin tümünü islemiyorsaniz bile onu baskalarina emredin ve her
türlü kötülükten uzak durmayi basaramiyorsaniz bile yine kötülükten menedin»
diye cevap verdi.
Selefden bir zat ogullarina söyle vasiyyet etti:
«içinizden biri iyiligi emredip kötülükten alakoymak isterse nefsini sabirli olmaya
hazirlasin ve Allah (C.C)\'in verecegi sevaba güvensin. Çünkü Allah (C.C)\'dan
sevap gelecegine güvenen kimse karsilasacaga sikintilarin acisini duymaz.»