Cömertliğin Fazileti
Müslümana yakışan en güzel davranış, zenginliğe sahip olmadığı zaman sabretmesi, bir servet sahibi olduğu zaman ise bunu Allah (cc) yolunda en güzel şekilde kullanmasıdır. Şeytanın hilelerine kanıp, gelecek endişesi ile cimrilik edenleri Allah (cc) şöyle uyarmıştır:
"Allah'ın, bol ihsanından kendilerine verdiği şeylerde cimrilik edenler bunun kendileri için hayırlı olduğunu sanmasınlar. Hayır; bu, onlar için şerdir; kıyamet günü, cimrilik ettikleriyle tasmalandırılacaklardır. Göklerin ve yerin mirası Allah'ındır. Allah yaptıklarınızdan haberi olandır." (Al-i İmran Suresi, 180)
Cömertlik ve israf konusundaki ayrımı Resulullah Efendimiz (sav) çok güzel açıklamıştır. Resulullah Efendimiz (sav), kendisinden bir şey isteyenlere 'Hayır' demez, mutlaka isteklerini gerçekleştirmeye çalışırdı. Bir hadiste Resulullah (sav)'ın ihtiyaç sahibine, kendi adına borçlanmasını tavsiye ettiği rivayet edilmektedir.
Hz. Ali (r.a.) Peygamberimiz (sav)'in cömertliğini şöyle anlatıyor:
"O insanların en çok eli açık olanı, sıkıntılara göğüs germe bakımından göğsü en geniş olanı, en doğru sözlüsü, üzerine aldığı işi en güzel şekilde yerine getireni idi. O, en güzel ve yumuşak tabiatlı olup kabile ve akrabasına en çok ikramda bulunan bir kişi idi. O'nu ilk gören O'nun heybetinin tesiri altında kalır, sohbetinde bulunanlar ise O'nu çok severlerdi. O'ndan bir şey istendiğinde varsa verir, bulma imkanı varsa bulmaya çalışırdı." (Buhari)
Resulullah (sav)'ın cömertlikle ilgili güzel sözlerinden bazıları şöyledir:
"Allah cömerttir, cömertliği ve güzel ahlakı sever, kötü ahlakı sevmez." (Haraiti)
"Cömertlik cennet ağaçlarından bir ağaçtır. Dalları dünyaya sarkmıştır. Her kim onun dalına yapışırsa o dal onu çeker cennete götürür." (İbn Hıbban, Zu'afa)
"Allahu Teala bütün velileri cömert ve güzel ahlaklı kılmıştır." (Dare Kutni)
"İki haslet vardır ki Allahu Teala onları sever ve iki haslete de buğz eder. Sevdiği hasletler; cömertlik ve güzel ahlaktır. Sevmediği iki huy ise, cimrilik ve kötü huydur." (Deylemi)
"Bol yedirmek, herkese selam vermek ve güzel konuşmak mağfireti gerektiren sebeplerdendir. Allahu Teala'nın birtakım kulları vardır. Onlara kamu yararına harcanmak üzere servet verilmiştir. Bunlardan cimrilik eden olursa onlardan alır ve başkasına verir." (Taberani)
"Cömert, Allah'a yakın, insanlara yakın, cennete yakın, ve cehennemden uzaktır. Cimri ise Allah'tan uzak, insanlardan uzak, cennetten uzak fakat cehenneme yakındır." (Tirmizi)

Cömertlik ve İbrahim (a.s.)

Denildi ki: İbrahim Aleyhisselâm’ın beş bin koyun sürüsü vardı. Beş bin sürüyü güden bir o kadar çoban köpeği vardı. Beş bin köpeğin hepsinin boyunlarında altın tasma vardı.

İbrahim Aleyhisselâm çölde koyunlarına bakarken; insan suretinde bir melek ona göründü. Melek:

“Allâhü Teâlâ hazretleri, noksan sıfatlardan münezzehtir. Bütün ayıplardan arınmış ve tertemizdir. Allah, meleklerin ve rûh’un Rabbidir.

Bu teşbih dua kitaplarında şu ifâdelerle geçmektedir: (“Sübbûhun kuddûsün rabbünâ ve rabbül-melâiketi ver-rûh” Bu teşbihi günde bir kere. ayda bir kere senede bir kere ve ömründe bir kere okursa. Allâh’ü Teâlâ onun geçmiş bütün günahlarını bağışlar. Günahları denizlerin köpükleri ve kum tanecikleri kadar olsa bile: Kenzul-Ummâl hadis no: 3840,)

İbrahim Aleyhisselâm ona:

-“Rabbimin zikrini bir daha tekrarla; şu görmüş olduğun mallarımın yarısını sana vereyim!” dedi. Melek tekrarladı, ibrahim
Aleyhisselâm:

-“Rabbimi, tekrar teşbih et, sana malının hepsini vereyim,” dedi.

Melek, İbrahim Aleyhisselâm’ın hâline hayret etti. Ve:”Allâhü Teâlâ hazretlerinin seni Halîl (dost) edinmesine ve senin adının bütün millet ve dinlerde güzel anılmasına gerçekten sen layıksın,” dedi.

Hazret-İ Hasan’ın Cömertliği

Rivayet olundu:

İmam Hasan bin Ali (r.a.) hazretlerinin canı bir yemek çekti, iştahlandığı yemek kendilerinde yoktu. Fatma (r.a.) hazretlerinin bir gömleğini götürüp pazarda altı dirheme sattı.

Yolda bir dilenci karşısına çıktı.
-“Allah rızâsı...” diye kendisinden istekte bulundu.

Hazret-i Hasan (r.a.) sahip olduğu altı dirhemi ona verdi.
Sonra yolda bir adama rastladı. Adam dişi bir deveyi satıyordu. 0 deveyi ondan borca satın aldı.

Bir başka adam karşısına çıktı. Deveyi kendisinden satın almak istediğini söyledi. Hazret-i Hasan peşin olarak iyi bir kâr ile deveyi ona sattı.

Deveyi veresiye kendisinden satın aldığı kişiye parasını vermek için aradı, bulamadı. Sanki yer yarılmış, adam içine girmişti. Onu bulamadı.

Hazret-i Hasan (r.a.) gelip hadiseyi Efendimiz hazretlerine hikâye edip anlattı. Efendimiz (s.a.v.) hazretleri buyurdular:

-“Senden bir şeyler isteyen (cennet meleği) Rıdvan idi. Sana deveyi satan, Mikâil Aleyhisselâm idi. Senden deveyi satın alan ise Cebrail Aleyhisselâm idi.“

Allah razı olsun..