Eski bir hikaye vardır… Memleketinden gitmiş olan bir adam geri gelir ve evinin yandığını görür. Bu şehirdeki en güzel evlerden biriydi ve adam evi çok seviyordu. Pek çok insan eve iki kat fiyat vermeye hazırdı; fakat adam hiçbir fiyatı kabul etmemişti ve şimdi ev gözlerinin önünde yanıyordu. Binlerce kişi toplanmıştı; ama hiçbir şey yapılamıyordu.

Yangın o kadar ilerlemişti ki söndürülse bile hiçbir şey kurtarılamazdı. Oğlu koşarak geldi ve kulağına bir şey fısıldadı,”Kaygılanma. Evi dün sattım ve çok iyi bir fiyata, üç katına. Teklif o kadar iyiydi ki seni bekleyemedim. Affet beni.”

Fakat babası şöyle dedi: “Eğer onu fiyatının üç katına sattıysan iyi”. O zaman baba da diğer insanlar gibi izleyici oldu. Bir dakika önce izleyici değildir, özdeşleşmiştir. Ev aynı ev, yangın aynı yangındır; fakat şimdi adam ilgilenmiyor. Tıpkı başkalarının eğlendiği gibi o da eğleniyor.

Sonra koşarak öteki oğlu gelir ve babasına şöyle der: “Ne yapıyorsun? Gülümsüyorsun ve ev yanıyor”

Babası “bilmiyor musun” der, “kardeşin onu satmış.”

Oğul der ki: “Satmaktan bahsetti; fakat daha hiçbir şey yapılmadı ve adam artık evi almayacak.” Ve yine her şey değişir. Gözyaşları yeniden adamın gözlerine dolar, artık gülümsemez, kalbi hızla atar. İzleyici gitmiş, yeniden özdeşleşmiştir.

Ve sonra üçüncü oğul gelir ve şöyle der: “Bu adam sözünün eridir. Şimdi ondan geliyorum”. “Evin yanıp yanmaması önemli değil. O benim ve anlaşmış olduğumuz fiyatı ödeyeceğim. Ne siz ne de ben evin yanacağını bilmiyorduk” dedi. Adam yine bir gözlemci olmuştu. Artık özdeşleşmiş değildi. Gerçekte hiçbir şey değişmez, sadece “Evin sahibi benim, ben evle bir şekilde özdeşim” düşüncesidir tüm farkı yaratan. Hemen ardından şöyle hisseder,”Ben özdeşleşmiyorum: Başka biri aldı evi, ebenim onunla bir ilgim yok. Ev yanarsa yansın.”

Zihni gözlemenin basit yöntemi budur: İşte onunla bir ilginiz yoktur… Zihninizin düşüncelerinin çoğu sizin değil, ebeveynlerinizin, öğretmenlerinizin, arkadaşlarınızın, kitapların, sinemaların, televizyonun, gazetelerin düşünceleridir. Sadece ne kadar düşüncenin kendinizin olduğunu sayın ve tek bir düşüncenin bile sizin olmadığını görünce şaşıracaksınız. Hepsi de başka kaynaklardan gelir, hepsi de ödünç alınmıştır. Ya başkaları, sizin üstünüze atmıştır bunları ya da aptal gibi siz bunu kendi üzerinize almışsınızdır. Fakat hiçbiri sizin değildir.