Âlimlerimiz Der ki; Hatırına Gelen Bir Düşüncenin Hayr mı Yoksa Şer mi Olduğunu Anlamak İstersen, Onu Dört Şeyle Tart.

Birincisi; Hatırına Gelen Düşünceyi Şeriat Esâslarıyla Karşılaştır. Eğer Şeriata Uyuyorsa Hayırdır, Değilse Şerdir. Eğer Şeriat Esâslarıyla Karşılaştırdığında Hayr mı Şer mi Olduğunu Anlayamazsan Şu İkinci Yolu Dene:

İkincisi; İlk Müslümanların Ahlâkıyla Karşılaştır. Onların Güzel Ahlâkına Uyuyorsa Hayırdır, Değilse Şerdir. Bu Yolla da Hayr veyâ Şer Olduğu Anlaşılmaz ise Şu Üçüncü Yolu ve Dördüncü Yolları Dene:

Üçüncü ve Dördüncüsü; Nefsine ve Hevâ-yi Nefsine Müracaat Et. Eğer Nefs, O Düşünceden, Korkudan Değil de Tâbiî Olarak Nefret Gösterirse Hayr Fakât Meyil Gösterirse Şerdir. Çünkü Nefs, Yaratılışı İcâbı Dâima Kötülüğe Meyyâldir. İşte Bu Dört Yoldan Birisiyle Hatıra Doğan Düşüncelerin Hayr mı Yoksa Şer mi Olduğu Ortaya Çıkar. Doğruyu Gösterecek Allah’tır. O, Cömertlikte Hudut Tanımaz.

[Minhâcü’l Âbidîn]