Bu konuyu daha iyi anlamak için okuyucunun öncelikle şu girizgâhı okuması gerekir:
[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Esmâ-yı Hüsnâ'nın bir âyinesi demek, onun aynası demektir. Yâni, isim o varlıkta doğrudan tecelli etmez ama o nesnenin kendisi ilgili ismin veyâ birden fazla isimlerin yansımasıdır. Gerçek bir örnek vermeden önce bir benzetme ile konuyu açıklığa kavuşturmak faydalı olabilir.

Örneğin, elimizde bir ayna veyâ yansıtma (aksettirme) kâbiliyeti olan cam ya dâ alüminyum gibi bir nesne var. Bu cismi Güneş'in yansımasını görecek şekilde, elimize alalım. Güneş yansıdığında cisimde aynen görünür. Ancak o görüntüde Güneş'ten zerre yoktur, sâdece bir görüntüdür. Bu yüzden de o nesnedeki görüntüye Güneş denemez.

Şimdi gerçek bir örneğe geçecek olursak:


Kuş, havada uçması ile Kadîr ve Aliyy isimlerinin âyinesidir. Kadîr, "her şeye gücü yeten Allah" demektir. Kuşun havada uçmaya olan kudreti bu ismin yansımasıdır.

Kuşun kanatlarını çırpıp havaya yükselmesi ve yükselmesi... Bu fiili ise Aliyy isminin yansımasıdır. Aliyy ismi "en yüce" demektir.

Allâh-u Teâlâ yarattığı evrenlerdeki bütün nesneleri isimlerinin âyineleri olması için yarattı.

Örneğin yücelerdeki bir yıldız, Aliyy ismine bir kuştan daha çok mazhar olmuş durumdadır. İnsanların gökyüzüne yolladığı bir sun'î uydu da Aliyy ismine mazhar durumdadır. Eğer o isme mazhariyetini kaybetse uydu hemen yere çakılır. Örneğin bâzen bâzı uydular bilinmeyen bir sebepten ârızalanıp çakılabilmektedir. ABD'nin uzaya yolladığı bir mekik de 1986'da 73 sâniye boyunca Aliyy ismine mazhariyetle yükseldi ve isme mazhâriyetini kaybettiğinde yere infilâk etti.

Sebepler plânında mekiğin infilâk etmesinin bir açıklaması olabilir. Ancak bu, yukarıdaki hakîkati iptâl etmiyor. Bir nesnenin kâbiliyeti ancak o kâbiliyetin tâbî olduğu isme (yâni Allah'ın isimlerinden birinin) mazhâriyeti devâm ettiği sürece devâm etmektedir. İsterse inançsızlar bunu inkâr etsin. Bediüzzaman Said Nursî Hazretleri, gözümüzün önündeki sebeplerin hakîkatlere perde oluşunu şöyle îzah etmektedir:

"İzzet ve azamet ister ki, esbab perdedâr-ı dest-i kudret ola aklın nazarında. Tevhid ve celâl ister ki, esbab ellerini çeksinler tesir-i hakikîden"

Örneğin bir büyücü veyâ bir velî havada uçmaya başladığında muhakkak Aliyy ismine bir mazhariyeti vardır. Bununla birlikte Kadîr gibi başka Esmâ'ya da mazhariyeti olmak zorundadır.

Aşağıdaki resimlerde bu ismin âyinesi oldukları esnâda ve bir tânesinde de âyine oluşunun sona erdiği esnâda nesneler gösterilmektedir. Tâbi ki bu resimlerde görülenler isimlerin müşâhede âlemindeki âyineleridir. Mânevî âlemlerde yaşananları ve bir insanın ve cinin mânevî olarak bu isme mazhariyetlerini resimle anlatmak mümkün olmaz. Ancak sözle anlatmak gerekirse, örneğin bir velî mânevî olarak her zaman Aliyy ismine mazhardır. Ondan daha evlâ bir mazhar da bir peygamberdir.

الجامع

Câmi isminin âyinesi bir araya gelen canlı ve cansızlarda görülür. Aşağıdaki örneklerde görüldüğü üzere,

1) yeni nesiller meydâna getirmek için bir mekânda toplanan bir flamingo sürüsü,

2) sosyalleşmek için bir araya gelen bir yunus sürüsü,

3) bir çiçeği meydâna getirmek için bir arada duran yapraklar,

4) bir canlının fiziksel bedeninin kodunu meydâna getirmek için bir araya gelen DNA molekülleri

5) bir fotoşop sanatının üretilmesi için bir araya getirilen pikseller

İsterse tabî hâlinde meydâna gelen bir toplanma olsun, isterse insanların ürettiği bir eserin (bir nanoteknoloji ürününün ya da birkaç parça tahtanın bir araya getirilmesi ile meydâna gelen bir kanepenin) zâtında olsun, her bir araya gelişler Allâh-u Teâlâ'nın isimlerinden bir ismin âyinesidir.

Bunun gibi, mevcûdatta bir tek şey yok ki Allâh'ın isimlerinden en az birinin âyinesi olarak yaratılmış olmasın.