Allah Resûlü’nün, fert ve toplumları İslam dinine davet ederken tebşîr(müjdelemek), înzar(uyarmak) ve tezkir(hatırlatma)’yı risaletinde uyguladığı metodlar olarak görmekteyiz.

Tebşîr: Gönle ferah ve sürur vermek. Müjde vermek. Müjdelemek.

Bu mânâdan olmak üzere rüyâ’nın, -nübüvvetin cüz’ü sayılması da hatırlanarak- müjdeli haber vasfında olduğu Hz. Peygamber tarafından bildirilmiştir.

İnsan ve Kainat arasındaki ünsiyeti, insan’ın iç ve dış yaşantısıyla, kainatla gerek açık gerek gizli bildirilen unsurlar arasındaki ilişkiyi İslam alimleri açıklamaktadırlar.

İnsan ile alem arasındaki yakın ilişkinin rüyalarda tezahürü yada bildirimi, hayatımızın her alanında olduğu gibi bu esrarlı olan meselede de hakikati tebit eden izahlarla yaşantımızı ifade edebilme imkanını verir. Ve şartlarının da kendi içinde bulunması gerekli kılar.

İbrahim Hakkı Hazretleri rüya tâbiri hakkında; “Kibir; kaplan’a, saldırganlık ve yenmek; aslan’a, hased; kurt’a benzer. Marifet sahibleri demişlerdir ki, alemde yaratılan her çeşit hayvanın şekil ve suretlerinin numune ve benzerleri, insanda da vardır” diyerek, insan kalbinde bulunan kötü ahlakın, hayvan suretlerine benzediğinin izahını getirmiştir.

“Müjdeleyici olan rüya en sahihidir” diyen, İmam-ı Nablusi Hazretleri üç çeşit olan rüyanın ilki olan Salih rüyayı da kendi içinde beşe ayırır;

- Apaçık sadık rüyadır ki, bu nübüvvetten bir cüzdür.

- Salih bir rüyadır. Onunla rüya sahibi yaptığı ve yapacağı bir şele müjdeler.

- Allah’ın, rüya meleğine öğrettiğini rüyasında göstermesi.

- Maksada gizlice işaret edilmiş olan rüya.

- Rüyada gördüğü yerin, gördüğü şeye galib gelmesiyle sahih olan rüya.”

Rüyalarımızın da bir hakikati olduğu ve insan yaşantısındaki tesirini de dikkate almak bakımından, tevil ve tabirin doğru ve yerinde olması rüyada ki mananın aşikar olmasını sağlıyacaktır.

Günümüzde, bu ilimden pay sahibi olmak bakımından olmasa bile ipuçlarını verici eserler arasında en dikkat çekici beklide tek diyebileceğimiz Salih Mirzabeyoğlu’nun, “Tilki Günlüğü” isimli eseridir. Ruha göre vakıa’yı roman tadında verirken lugat nizamını da göstermiş oluyor. Tilki Günlüğü, 6 cild olarak yazılan ve 12 ayın her gününü kendi şahsında işaretleyerek muhiti de içini alan bir eserdir. Ayrıca, tek kitabta özünün süzüldüğü “Hırka-i Tecrit” isimli eser de günlüğe ek ve meseleyi kavrama adına destek mahiyetin de olduğunu bildiririz.

Bu Bölüm de, Allah Resulü’nün bir Hadis-i Şerif buyurduğu; “Salih rüya”nın ebced pratiği üzerinde dururken, iştikak bahsi ile olan yakın ilişkisini de göstermeye çalışacağız. Bu çalışmada Mirzabeyoğlu’nun Tilki Günlüğü, Furkan Lugatı ve Hırka-i Tecrit isimli eserlerinden faydalandık.

“SALİH” “RÜYA”
Hadis meali;

Ebu Hureyre (Radıyallahu anh’den): Resulü Ekrem (Sallallahu aleyhi vessellem):

- “Mübeşşirat’tan başka nübüvvet’ten (ilham alacak) bir şey kalmadı”, buyurdu.Ashab:

- “Mübeşşirat nedir ya Resulallah?”

- (er Rü’ya es-Sâlihatü) “Rü’ya-yı Sâliha”dır, buyurdular...(Hadis-i Şerifi Buhari rivayet etmiştir).

Müslim’in, İbn-i Abbas (ra)den rivayetine göre; Resul-i Ekrem’in ashabiyle bu musahabesi vefatı hastalığında idi. Hazret-i Aişe’den naklolunan bir rivayete göre de: Vefatından sonra (istikbâle ait haber alacak) yalnız size mübeşşirat kalıyor, buyurmuştu. Ebu Ya’la’nın, Enes İbn-i Mâlik’den rivayetine göre de: Artık nübüvvet ve risalet haberleri kesiliyor, benden sonra Nebi ve Resul yoktur, lakin size mübeşşirat yani Salih rüya kalıyor, o güzel vasıta ile haber alırsınız, buyurmuştur.

Hadisteki ‘mübeşşirat’ kelimesi mübeşşirenin cem’idir. Tebşir masdarından ism-i fail sigasıdır. Tebşir, muhatabın gönlüne ferah ve sürur koymaktır ki, müjde vermek diye terceme edilir. Bu itibar ile halis müminlerin gönülleri rüya ile ilahi müjdelere ve telkinlere mâkes oluyor, demektir. Ahmed İbn-i Hanbel’in Ebü’d-Derda (ra)den rivayetine göre, Resûl-i Ekrem ‘dünya hayatına ait müjde, müslümanın gördüğü saf rüyadır, ahirete ait olan müjde de Cennet’tir, buyurmuştur. Bu hadisi Tirmizi, İbn- Mace, Hâkim de Übade İbn-i Sâmit (ra) den rivayet etmişlerdir.

İlham ki, Allah Teala tarafından feyz tarîkıyle kulun gönlüne bir şeyin ilka ve telkin olunmasıdır. Bu da vahye nisbetle Enbiyanın rüyası mesabesindedir. İlham da rüya gibi Enbiyadan başkasında da vâki olur. Nasıl ki, menakıb-ı Ömer bahsinde Resûlü Ekrem: “Sizden önce geçen ümmetler içinde birtakım Sâlih kimse vardı ki, bunlar peygamber pâyesinde olmadıkları halde kendilerine haber ilham olunurdu. Muhaddesûn denilen bu kimselerden ümmetim içinde de bir kimse bulunursa -ki, muhakkak bulunacaktır- o da Ömer’dir” buyurmuştur. İşte burada Muhaddesûn, Mülhemûn demektir. Binâenaleyh ilham da rüya mahiyetinde min-tarifi’llah telkine vasıta olduğu halde ilham niçin mübeşşirattan sayılmamıştır?

Cevap: Mübeşşiratın rüyaya tahsis buyurulması bütün müminlere şamil vasıta-i telkin olması itibarıyladır. Halbuki ilham pek az müminlere mahsustur.(9)

Haber Verme

İmza, mühür, damga… Tay, at yavrusu… Terzi… Yılan… Hayat… Yeni havadis… Hayran… Ağızdan ağza nakledilen söz… Hadis… kazurat, pislik… Bilgi… İstinad, dayanak, son… Bir isme yakıştırılan sıfat… Berelenme, yaralanma… Hakkında konuşulan… Kelime… Nevzad…

Muhaddes : Haber verilmiş. Tahdis olunmuş, şükranla bildirilmiş. Sadık-ül hads olan kimse. Her zan, tahmine feraseti isabetli olan. Nakil ve rivayet edilmiş olan: 552

Muhaddes : Mim+ha+dal+se… 40+8+4+500= 552.

Mübeşirî(n) : Mim+be+şın+ra+ye+(nun)… 40+2+300+200+10= 552- (602).

Mehdî Salih İzzet Mirzabeyoğlu: 1552

Muhammed Salih Mirzabeyoğlu: 1552

Muktedâ-bih: Kendisine uyulan, tebaiyet edilen: 552.

İnşar : Ölüyü diriltme: 552.

Iknat : Allah’a dua etme…:552.

İktina’ : Yığma biriktirme. Çalışarak kazanma: 552-553

Mevkut : Vakti belli olan: 552.

İ’tilân : Aşikâr ve meydanda olma. İlân olunma meydana çıkma: 552.

İ’timam : Başına sarık sarmak. Ortalık yeşillenmek. Miğfer giymek: 552.

Muhaddis : Hadis ilminin bir çok usul ve fürunu bilen zat: 552.

Tenekkub : Nikab örtmek, peçelenmek: 552.

Müjdeleme

Tebşîr etmeler, sevinç verici haber bildirmeler… Dikkatle bakmak, tetkik etmek… Sevinmek, ferah… Sırrı açıklama, yayma, dağıtma… Bir kimsenin huyunun veya yüzünün güzel olması… Bazı bitkilerin veya çiçeklerin birbirine sarılıp karışması… İç açıklığı… Bolluk, bereket, feyz… Işık, nur… At yarışlarında koşuşma… Tefsir, tâbir… İnsanın gözünü açacak şekilde tarif ve izah etmek ve kalbine basiret vermek… Her şeyin öncesi, ilk zamanı… Göz açıklığı, ileri görüş… Tebeşir… Bir işe girişmek, başlamak… Hayalı insan… Sivilce çıkma… “Sad” harfi, 90… Postacı… Hızlı giden at… Zarar, ziyan, hasar… Mahzen, dehliz… Torun, verâ, misil, benzer… Toplantılar, meclisler… Az olanlar, nadirler… Ot, nebat… Bitirme, tüketme, bitirilme… Geçici ve fani olmak… Tükenmek, bitmek, yok olmak… “Biz ibadet ederiz!” manasında fiil… İflas etmiş, perişan olmuş… Tohum, çekirdek… İdrak, anlayış, akıl…