Bir insan tek ilaha inandığı zaman kimden emir alacağını bilir. Kime itaat edeceğini, kime etmeyeceğini bilir.

Ama kalpte birden fazla ilah varsa kimden korkacağını, kimden umacağını bilemez. Bugün korktuğundan yarın korkmaz olur, bugün umduğundan yarın ummaz olur.

Tek ilaha itaat etmek kolaydır. Ondan ancak ona kaçabilirsin. Allah'tan yine Allah'a kaçarsın. Başka da ilahın yoktur. Ama şirk içinde olan biri Allah'tan başka sahte tanrılara kaçar. Halbuki sığınılacak tek yer Allah'tır.

Allah'a isyan eden, yine ondan bağışlanma diler. Allah da kendisini öyle tanıtmış. Rahman ve Rahim olduğunu belirtmiş. Ey nefislerine karşı aşırıya giden kullarım, Allah'ın rahmetinden ümit kesmeyin, buyurmuştur. Peki, diğer sahte tanrılar?

İnsan çaresiz kalınca yalnızlığa yani tekliğe sığınır. Aynı anda iki, üç, beş ilaha dert anlatamaz. Tek kalma, yalnız kalma isteği tek ilahın yansımasıdır. Onu arayıştır. Derdini onlarca ilaha değil tek ilaha açmak için yalnız kalmayı istemiştir.

Tek ilah sorunsuz bir hayattır. Tek ilahı razı etmek kolaydır. İstekleri ve istemedikleri bellidir. Çok ilah çok istek, çok yasak demektir. Hem de birbiriyle çelişen çok istek ve çok yasak demektir.

Tek ilah hayatın başından sonuna kadar, sabah akşam, gece gündüz, arzda semada tektir. Onunla yetinirsiniz. Onu ne akşam kaybeder ne de çölde kaybedersiniz. Çok ilah zordur. Birisi sabah tanrı, diğeri akşam tanrı, birisi ticarette tanrı, diğeri evlilikte tanrı, birisi denizde tanrı, diğeri havada tanrı... Sonsuz bir şekilde üreyen tanrılar çıkar karşınıza.

Tek ilah güçtür. Emri emirdir. Yasağı yasaktır. Onun emrine karşı gelecek başka bir güç yoktur. Onun yasağını delecek bir güç de yoktur. İki ilah ise zayıflıktır. Birine karşı gelirsen diğerini mutlu edersin. Birine uyarsan diğerine uymamış olursun...

Tek ilah hayatımızın her alanında Hayy ve Kayyum'dur. Diridir, uyumaz, Kayyum'dur, yorulmaz, uykuya dalmaz, bihaber kalmaz. Daima duyan ve daima bilendir. Diğerleri yan gelip yatarlar. Bir varlar, bir yoklar.

Tek ilah kainata imza atmıştır. Kainat tek ilahın eseridir. Bir zıtlık yoktur. Tek plan olduğu aşikardır. Milyonlarca ışık yılı uzaklığındaki sistem, buradaki sisteme entegredir. Uyum içindedir. Kainat, tek bir elin ürünüdür. Birden fazla ilahın kainatta yeri yoktur.

Tek ilah ile yaşamak kolaydır. Onunla evde bulunabilirsiniz. Onunla çarşıya gidebilirsiniz. Onunla uyur, onunla uyanabilirsiniz. İş yerinizde yanınızda, çalışırken yanınızda, gezerken yanınızdadır. Birden fazla ilah nazlıdır. Biri işinize gelmez. İş tanrısına ihtiyaç duyulur. Biri evinize gelmez. Ev tanrısına ihtiyaç duyulur. Biri yüzme bilmez. Deniz tanrısına ihtiyaç duyulur...

Tek ilah herkesin ilahıdır. Fakirin ilahı, zenginin ilahıdır, hangi dili konuşursan konuş onun ilahıdır. Çok ilah seçicidir. Üstün ırkın (!) ilahı ayrıdır. Fakirin ilahı ayrıdır. Zenginin ilahı ayrıdır. Mabetleri bile ayrıdır.

Tek ilah her dili bilir, her acıyı bilir, her sesi duyar... Çok ilahın buna ihtiyacı yoktur. İşler ilahlar arasında dağıtılmıştır. Birinin bildiğini diğeri bilmez. Bilmek zorunda da değildir...

Tek ilaha hizmet etmek, kulluk etmek kolaydır. Çok ilaha kulluk zordur. Hangi birini memnun edeceksin? Hele ki, tek ilaha bile gereği gibi ibadet edemiyor, hizmet edemiyor, kulluk edemiyorsak, birden fazla ilaha nasıl kulluk edeceğiz? Hizmet edeceğiz?

Tek ilahın karşısında güç yoktur. Adı üstünde tektir zaten. Birden fazla ilah birden fazla güç demektir. Hepsi birbirine muadildir. Belki biri az diğeri daha güçlüdür. O zaman da birisi sınırlı güçte ilahtır.

Kalpte ikinci bir ilaha yer yoktur. Tek ilah kalbin sahibidir.

Huzur tek ilahtadır. Tek ilah tek güç demektir. Tek gücü koruyun. Ondan korkan başkasından korkma ihtiyacı hissetmez. Ondan uman başkasından ummayı istemez. Ona yakın duran başkasını yakınlık kurmak için çağırmaz.

Bedenimiz kâinatın küçük bir numunesidir. Kainat nasıl o muazzam haliyle birden fazla ilahı kabul etmiyorsa, bedenimiz de birden fazla ilahı kabul etmez. İnsanın yemesi, içmesi, beslenmesi, solunumu, boşaltımı, uyuması, konuşması, duyması, görmesi, hissetmesi, aşk acısı, evlat acısı, şefkat, merhamet duyması, ağlaması ve gülmesi tek bir elin eseridir.

Dünyadaki sistem tek ilahın sistemidir. En uzak çöldeki bir esintinin denizlerde fırtına oluşturması tek bir planın izidir. En uzak ormandaki bir su buharının dünyanın başka yerinde sel olarak akması tek bir ilahın yansımasıdır. Dünya birbirine o kadar girift ki, küçük bir damla su bir okyanusa, bir esinti bir kasırgaya dönüşüyor. Hem de muazzam bir plan dahilinde... Tek bir kontrol olduğu aşikardır.

Kimse paralel ilahlardan memnun değildir. Paralel ilahlar sahtekardır.

Tek bir ilahı anlatmaya satırlar, sayfalar, kitaplar kifayet etmez.

Kalbinde birden fazla güç olan, çatışan güçler olan şirk bataklığındadır.