İrade nedir?

“Ben yaptım”
“Bana yaptırıldı”

Cümleleri arasında hangisi doğrudur?

Kusur varsa “ben hırsızlık yaptım” mı doğru yoksa “bana hırsızlık yaptırıldı” mı doğrudur?

İrade teklifiye bakar. Teklife verilen tepki irade değildir. Bir meyildir.

Başka bir örnek, “yemek yedim” mı yoksa “bana yemek yedirildi” mi daha doğru?

İrademiz var mı? Yoksa tekliflere mi meyil gösteririz?

İnsanlara seytan fiili olarak bısey yapamaz sadece kafasını karıstırır kotu bir seyı yaptırmak ıcın insanların zaaflarını kullanır.... Cuzzı irade biz insanların secımlerımızı yaptığımız bir olaydır ıyı seversen ıyı kotuyu secersen kotu sonuclar olabilir tamamen insanların kendine bırakılmıştır. Bu yuzden dunyada imtihan ediliyoruz. İmtihanın kuralları belli kurallara uy ceza yeme kuralları bozmak isteyen her zaman birileri olacaktır bu esnada akıl ve irade ıs basında olmalıdır...

İrade ile ilgili bir örnek;

Bir otobüs durağındasınız, otobüsü bekliyorsunuz,

Otobüs durağa yanaşır, durur siz de binersiniz...

İrade;

Otobüse bindiğiniz için otobüs sizin olmuyor. Siz o otobüsü getirmediniz, doğru otobüsü beklediniz, gelince bindiniz.

Otobüs bir teklif ile beraber gelmiş olur. Sizin yaptığınız tek şey binmektir.

Tasarruf yüzbinde bir de olsa size aittir. Elinizi kaldırmazsanız yada otıbus şoforünın binmek istediğinizi anlayacağı sekilde bir hareket meydana koymazsanız otobüs durmaz ve siz binemezsinız. Sizin zerre kadar tasarrufunuz kulli irdayle iktiran edince ortaya sonuc cıkar. Ama bu sonuc sebep sonuc ilişkisi içinde ele alınamaz zira siz elinizi kaldırdınız diye otobüs kalkıp oraya gelmedi. Eşya ve hadiselerin devri daimi içinde sizin meyelandaki zerre kadar tasarrufunuz bunu sonuc verdi.
Elimi kaldırdım ve koca otobüs söforü motoru çalıstırdı ve buraya geldi derseniz Baska biri ben otıbuse binmek için elimi kaldırdığım için Merecdes benz bu otobüsü yaptı yada Mercedes benz sırf bu yüzden kuruldu diyebilir. Haddizatında sebep sonuc ilişkisi acınsından bu dogru görünebilir fakat irade meselesi tensübü illiyet içinde ele alınamaz.

İrade verilmeyen tek varlık. Meleklerde.
İnsanı da meleklerden üstün kılana budur. Özgür irade. Şimdi bir ateist benim kendi inancıma göre yaratıcının ona verdiği özgür irade ile ona karşı gelip beni sen yaratmadı diyebiliyorsa ve o kişi bu özgür irade ile kendisini doğru yola götürecek kişilere karşı gelip onlarında yoldan çıkması için çabalıyor ise o ateistin bunu ona veren Allaha şükretmesini gerekir. İrade insanda farklı sonuçlar çıkarabiliyor. Bizler irademizi suç islememek üzere tasarlıyoruz yada birseyi yapmamak için. Oruç tutarken şu içmemek yemek yememek için. Kötülük yapmamak için. Ama burada şeytan devreye giriyor. Vesvese vererek iraden zayiflatmaya çalışıyor. Yap bısey olmaz hiç bısey olmaz onlar yaptı sende yap vs. Bu iradenin en zayıf kaldığı nokta şeytandır. Şeytan insanın iradesine girmiş durumdadır.

Başarı ve başarılar Allah'ın izni iledir,Allah'ın izni denilen terim,yani Allah'ın verdiği imkan ve imkanlardır evet izin imkandır, sana verilen imkanı ister iyi yolda Kulan ister kötü yolda Kulan ,nasıl kulanirsan karşılığı o şekilde alırsın, açık ve net Allah'ın izni olmadan hiç bir şey olmaz Allah'ın izni imkandır, inşaallah Allah'ın izniiyle demek yani Allah'tan izin yani imkan istemektir o izin yani imkan vermese hiç bir şey yapamazsın hiç bir başarı elde edemesin, mesela düşunesin diye sana imkan olarak akıl verdi ,

Mesela adam kendini korumak adına Allah'ın verdiği imkanlarla silah almış herhagi bir sebebten ,işleri ters gidince kendine kızıyor kendi şakagina silahını dayatiyor ve tetiği çekiyor,ölüyor ama o kendini öldürmek istedi ve ölüyor halbuki öldüren Allah'tır, ancak Allah ona imkan yani izin vermişti kendini korumak adına o kendini kendinden koruyamadı halk dilinde kader veya alın yazısı diye geçiyor, Allah buyruğu ,başınıza ne gelirse kendi elizden vaşınıza gelmiştir, Allah kuluna zulüm etmez ,ampul patlayica artık elektirik o ampulde kalsa ne işe yarar ne faydası var elektirigi ampulde kesmen için düğmeyi kapatırsın ta kı ampulü yeniden takarsın düğmeyi açar ampulde elektrik verirsin işte beden beyin ruhu taşıma foksuyonu kayıp edince Allah ruhunu o bedende çeker ta kı kıyamet gününde onu duriltiği gün ruhu iaade edecektir,

Öldüren Allah'tır,asıl mesele ecel dir,ecel nedir ecel bin bir türlüdür, bedenin ruhu taşıyamaz hale getiren fonksiyonlar toptan ismi ecel dir, ecel olarak kime kör bir kurşun kimine muzdarip bir hastalık kimine trafik kazası kimine boğulma ve nice sebebler bedeni ruhu taşıyamaz hale getiren sebeblerden herhangi birinin eceli ola bilir ,tabiki Allah'ın buyurdugu gibi eceli geldimi ertelenmez ,ecel geldimi Allah da emanetini yani ruhunu ondan alır yani öldürür ölüm gercekleşir.

Evet ecel ve kader, Allah'ın verdiği imkanlarla herkes kaderini kendi çizer. Bu Allah'ın iznidir, ancak emir ayrı bir durum izin ayrı bir durumdur ikisi birbirinden farklıdır, emir Allah'ın kullarına halal ve harami yasak ve mubahi emir eder dileyen emri tutar dileyen tutmaz tutmayan tövbe etmese azaba mustahakk olur tövbe etmek de Allah'ın emirlerinden bir emirdir, izin öyle degildir, tekrar söylemek zorundayım Allah'ın izni kuluna verdiği imkandır,, mesela patronun sana izin ve para yani imkan verdi ama sen bu izni bu imkanı bu parayı haca gitmek için kulana bilirsin, mayamiye gidip tatilde de kulanabilirsin, gibi bir şey, Allah'ın sana verdiği imkanları hac için kulansan savap kazanırsın Rabbin olan Allah'ı kendinden Razı edersin, mayamiye tatilde kullanırsan sadece nefsini razı edersin ve sonuca da katlanmak zorunda kalırsın gibi bir durumla karşı karşıyasın, evet izin ayrı bir şey emir ayrı bir şey, izin sana verilen imkanlardır, emir Allah'ın yap dediği yapmaktır yapma dediği yapmamaktır, her iki yönde de iradenle başbaşasın iraden de başlı başına bir imkandır, iradeni nasıl ve ne yönde kulanırsan Kulan sonuca katlanmak zorunda kalacaksın.

Dip Not ecel ve kader meselesinde ben böyle anlıyorum ,bu yazdıklarım yalnış de ola bilir ,hakikati Allah bilir

Konu iradeden çok Kader ile ilgili. Kader konusunda da çok konuşmak, uzun uzun yazmak uygun değildir. Hatta yasaktır. Konuda sorulan soruların cevabı tektir lakin soran kişinin imanı ölçüsüne göre verilecek cevaplar da değişebilir. Soruyu soran kişinin cevap için "Türk Dil Kurumu" nun sözlüğüne girip "irade" ya da "kader" yazıp göreceği cevabı kabul etmesi yeterlidir.