Zihin haritası kelimeleri ve düşünceleri birbirine bağlamak ve bunları bir anahtar kelime veya düşünce etrafında toplamak için kullanılan bir diyagramdır. Düşünceleri oluşturmak, görselleştirmek, tasarlamak ve sınıflandırmak ile birlikte, eğitim alanında, organizasyonda, problem çözümünde ve karar alma süreçlerinde kullanılır. Bilgiler arasındaki anlamsal ya da diğer bağlantıları gösteren ortası resimli bir diyagramdır. Genellikle, diyagramlar, resimler, sözcükler ve çizgiler içerir.
Bir sözcük ya da fikri düşündüğünüzde , beyniniz, bu merkezi kavramdan fışkıran ilişkili sözcük ve düşüncelere ulaşır. Ve tabii , bu düşüncelerle de bağlantılandırılabilecek binlerce başka düşünce vardır. Süreç, ilk fikirden başlayıp dışarıya yayılarak sonsuza dek devam eder.Bugün bilgi çağında Zihin haritaları , size pek çok yönden yardımcı olabilir. Geleneksel not alma tekniği beynin sözcük, liste çizgi kullanma gibi az sayıda becerisinden ve belli oranda yararlanır. Bu teknikte çoğunlukla tek renk ( genellikle mavi, siyah ya da gri ) kullanılır. Diğer bir deyimle bu tekniğin iki önemli dezavantajı vardır. Yeteneklerimizin sadece yarısından yararlanır. Öğrenmenin, yaratıcılığını temel araçlarından biri olan rengi kullanmaz. Tek renkli notlar monoton ve sıkıcıdır.Zihin haritaları bir not alma ve yaratıcı düşünme tekniğidir. Notlarınızı daha yaratıcı biçimlerde almanızı, daha kolay hatırlamanızı ve üzerinde çalıştığınız konuyu net bir şekilde anlamanıza yardımcı olur.Bu teknik beynin bilgiyi algılama ve saklama biçimine en uygun yöntemdir. Zihin haritaları size beyninizde saklanan bilgilerin bir görsel resmini yaratır. Bu yöntemle beyniniz bilgileri daha kolay hafızada tutmanın yanında kolay bir şekilde kağıda aktarmanıza yardımcı olur. Bu teknik diğer çalışma tekniklerinden tamamen farklı, yaratıcı düşünceyi ortaya çıkartan ve kişiye zaman kazandıran bir yöntemdir. Zihin haritaları çok yeni bir teknik değildir. Yazılım geliştirme ve sistem analizi yapan kişilerin kullandığı karar ağacı bu tekniğin türlerinde birisidir. Bu tekniğin günümüzde kullanıldığı hale gelmesini, diğer bir deyimle yeniden keşfi Tony Buzan tarafından yapılmıştır. Bir çok kişi bu tekniği öğrendikten sonra ders çalışma, ders planlama, problem çözme, özet çıkartma, konuşma hazırlama gibi bir çok konuda çok daha başarılıolduklarını belirtmişlerdir.Bu teknikle çok rahat bir şekilde dilediğiniz gibi renkler, şekilller, çizimler, semboller kullanabilirsiniz.İş haritasının ana konusu sayfanın tam ortasında yer alır. Sizinde bildiğiniz gibi Leonardo da Vinci gibi bir çok kişi not alırken renkler, şekiller, ok işaretleri gibi çizimler kullanırlardı.Zihin haritaları , sözcüklerin yanı sıra renk , boyut ve görsel imge içerirler. Beyaz kağıtlara ve bir düzine kadar renkli kalemle , farklı renklerde işaretleme kalemleri kullanılarak çizilmeleri uygun olur. Zihin haritaları ‘nın , geleneksel çizgisel not alma yöntemine göre pek çok avantajları vardır.- Zaman kazandırır – sadece ana sözcüklerle imgeleri not alır ve okursunuz.- Önemli konular üzerinde yoğunlaşmanızı sağlar. - Beyninizi ve şaşırtıcıyaratıcılık güçlerinizi uyandırır. - Hatırlama gücünüzü arttırır. Zihin haritaları statik ya da kısıtlayıcı değildir, sonradan ek veya düzeltme yapılabilir. En önemli nokta iş haritası yapmaya başlamadan önce önyargılarınızı bir kenara atmanızdır.Zihin haritaları nasıl oluşturulu ?Öncelikle kağıdınızı yatay bir şekilde kullanmanız gerekmektedir. Bu şekilde ihtiyacınız olan boş alanı daha verimli olarak kullanabilirsiniz.Konunun ana başlığını kağıdın ortasına yazın veya konuyu zihninize çağrıştıracak bir simge kullanın. Unutmayın ki hazırladığınız iş haritasındaki şekillerin bir standardı yoktur. Çizdiğiniz simge ve sizin için çağrıştırdığı anlamı önemlidir.Ana konunuzdan saat 1 yönüne doğru ilk çizginizi çizin ve anahtar kelimenizi / şeklinizi yazın. Yazmak istediğiniz anahtar kelimeleri saat yönünde devam ederek ilave edin. Gerekiyorsa her anahtar kelimenin altına bir veya birden çok alt başlık açabilirsiniz.Bu teknikde diğer öğrendiğiniz teknikler gibi kullandıkça alışkanlık haline gelecektir. Kullandıkça ne kadar kolay olduğunu göreceksiniz. Bu yöntem aynı zamanda yaratıcı düşüncenizi ve hafızanızı geliştirmenize ve olaylara genel bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olacaktır.Zihin haritaları Nasıl Okunur?Bir iş haritası, hazırlanan sayfa çevrilmeden okunabilmelidir. Haritayı karşınıza aldığınızda saat 1 noktasından başlanır ve saat yönünde devam ederek okunur.