Veliyullahtan Mesnevihan Rıza Efendi’ye ait bir vakayı Milliyet Gazetesi’nin 11.4.1975 tarihli nüshasından alarak aşağıda naklediyorum. Bu vakada adı geçen binbaşı ordumuzun tanınmış emekli generallerindendir.
Rıza Efendi bazı meczublar gibi harabatı bir adam imiş. Aklı nereye eserse oraya gider, nerde isterse orada otururmuş.
O sırada bilardo oyunu İstanbul’a yeni getirilmiş, bazı gazinolar, kahvehaneler bunlardan edinerek müşterilerinin eğlenmelerine tahsis ederlermiş.
Beyazıt’ta kahveci Ali Efendi de bundan bir tane edindiği için o zaman ‘’serasker kapısı’’ olan şimdiki Üniversite binasındaki subaylar fırsat buldukça gelir, bilardo oynarlarmış.
Rıza Efendi, her gün öğleden sonra bu kahveye gelir, bir kenara oturur, kendi alemini yaşarmış. Bilardo meraklısı subaylardan Kurmay Binbaşı onun kıyafetini harabatiliğini tenkit ederek kahveciye:
-Böyle pis herifleri buraya ne sokuyorsun? Defet şunu demiş, kahveci
-Efendim, bu adamı buraya ben çağırmıyorum, kendi geliyor, ona buradan git diyemem. Bir kenarda oturur bir kahve içer. Çubuğuna tütün basar, çubuğuna bir ateş koyarım bu benim bir borcumdur. Kah erken bırakır, gider, kah kahve kapanıncaya kadar kalır. Bazen gitmez, üstüne kahveyi kilitler giderim. Sabah gelirim kilidi açar girerim kendini bulamam. Bu itibarla ona gelme diyemem cevabını verir..
Kurmay Binbaşı bu sözden pirelenir. Bir akşam geç vakte kadar kalarak Rıza Efendi’yi takibe karar verir. Kahve kapanacağı zaman Rıza Efendi kalkar, Binbaşı da arkasına düşer, Şehzadebaşı yolu ile Edirnekapı’yı boylar… Rıza Efendi önde, Binbaşı arkada Edirnekapı’dan kale dışına çıkarlar. Zifiri karanlık bir mezarlığa girer, karanlığa dalar. Binbaşı eli tabancasında takip eder, o sessizlik içinde Rıza Efendi’nin sesi duyulur:
-Esselamu Aleyküm,
Mezarda bir hareket olur, beş on ses selamı iade eder:-Ve aleyküm selam
Binbaşı bulunduğu yerde titremeye başlar, fakat merak korkuya galebe çalar, bir kenara sinerek bu ölüler aleminin ne konuşacaklarını dinler. Bir ses:
Ey ihvan der bu gece Moskof keferesinin İslamlara olan tecavüzlerinden bahsedelim. Bu kafire bir ders vermek gerektir. Ne çare ki devlet onu cezalandıracak güçte değildir.
O zaman başka ses: Öyleyse der, ona Japon kavmini musallat edelim. Binbaşı Bey daha dayanamaz. Oradan evvela yavaşça uzaklaşır ve bulvara çıkınca koşarak evine döner. Ertesi günü pek tabii olarak olayı serasker kapısında bütün silah arkadaşlarına anlatır. Subaylar ve kalem efendileri kahveci Ali Efendi’nin gazinosunu doldururlar. Tabiatıyla kimse bilardo oynamaz. Herkesin gözü yine bir kenarda çubuğunu çeken Rıza Efendi’ye dikilir. Onda olağanüstü hareket beklerler.
Rıza Efendi çubuğunu bitirir, ayağa kalkar, gözleri ile kalabalığın içinde binbaşıyı arar. Onu görünce eliyle işaret eder:
-Gel, gel buraya gel Paşa der, Rus-Japon harbine hazır ol. Ve kapıdan çıkar gider. Sene 1904 Rus-Japon harbi vuku bulmuş ve Rusya mağlup olmuş binbaşıda paşa olmuştur.
Bu vakada görüldüğü gibi bazı ruhların misal bedenleriyle görüldüğü gelip aramızda yaşadığı ancak beşer-i münasebetlerinde bir başkalık içinde oldukları muhakkaktır