Gerçek tasavvuf hareketinin iki amacı vardır: Nefsin tezkiyesi yoluyla has kulluğa ve kâmil ahlâka ulaşmak. Buna ek olarak kalbin tasfiyesi yoluyla gerçek tevhide, kesin bilgiye (yakîn), gayb aleminin ve ledünnî bilginin açılışına (keşif) ulaşmak. Bu iki amacın dine aykırılığından, İslâm dışılığından bahsetmek mümkün değildir. Ancak bu iki hedefe, dinin zahirini ihmal ederek, inanç, ibadet gibi dinî sınırlar çerçevesini (yani şeriatı) aşarak varmak da mümkün değildir. Gerçek Sufilere göre tarikat ve hakikat şeriatın hadimleridir, sûfînin Müslümanlığı ile avamın Müslümanlığı ilmihal çerçevesinde davranış bakımından farklı olamaz; fark dış ile için, zâhir ile bâtının, suret ile hakikatin birlikte, beraber, tam olarak bulunup bulunmamasındadır. Her mümin, ya kâmil ve ehliyetli bir mürşidin terbiyesinde yol alır, yahut da sahtesi gerçeğinden daha çok olduğu ve birbirinden ayırt edilmesi de güç bulunduğundan kâmil mürşid bulunamayınca iyi niyet ve samimiyetle ibadetlerine devam ederek ve Resulullah’ın (s.a.) siyretini, elinden geldiği kadar kendisine örnek alarak Müslümanlığını “ihsan” mertebesine çıkarmaya çalışır.