Araf suresi 16. Ayet ‘’: Bunun üzerine İblîs şunları söyledi: “Beni azdırmana karşılık, yemin olsun ki ben de kullarını saptırmak için senin doğru yolun üzerinde pusu kurup oturacağım.” Hicr suresi 39. Ayet ‘’ (İblis) dedi ki: Rabbim! Beni azdırmana karşılık ben de yeryüzünde onlara (günahları) süsleyeceğim ve onların hepsini mutlaka azdıracağım!’’ Karşımıza çıkan temel problemlerden biri ayetlerde geçen ‘’iğva’’ (azdırma, saptırma) fiilinin gerçekte kime ait olduğu meselesidir. İblis’in sözüne bakılırsa azdırma/saptırma fiilinin faili Allah’tır. Buna göre İblis’in azmama gibi bir şansı hiç olmamış denebilir. Sünni ve Bilhassa Eşari müfessirler ilgili ayetleri zahiri manasına hamlettiklerinden İblis’in Allah tarafından azdırıldığı fikrini teyit eden yorumlar üretmekte hiçbir sakınca görmemişlerdir. Mesela Fahreddin er- Razi İblisin ‘’(rabbim) beni azdırmana karşılık’’ sözünü tefsir ederken şunları söylemiştir: ‘’Bilmelisin ki biz bu ayette geçen iğva kelimesiyle ‘’saptırmak’’ anlamının kastedildiğini söylemekle mübalağa etmiş olmuyoruz. Çünkü bizim sözümüzün özü İblis’in hüccet mesabesindeki sözüne racidir. Biz İblis’i saptıranın Allah Teala olduğu hususunda birtakım akli delillerde sunabiliriz. Şöyle ki hareket eden varlığın bir muharriki sakin olan varlığın bir durdurucusu ve hidayete ermiş olanın bir hidayet edicisi bulunduğuna göre doğru yolda varlığın da mutlaka bir saptırıcısının bulunması gerekir. İblis azıp saptığına göre onu saptıran birinin bulunması gerekir. Onu saptıran ya bizzat kendisi ya başka bir mahluk ya da Allah’tır. Birinci şık yanlıştır. Çünkü aklı başında bir varlık bile bile azgınlık ve sapkınlığı tercih etmez. İkinci seçenek de yanlıştır. Aksi halde teselsül ve/veya fasit döngü kaçınılmaz olur. Doğru seçenek üçüncüsüdür. (Yani İblis’i azdırıp saptıran Allah’tır.) Vallahu a’lem’’ (Fahreddin er-razi, Mefatihu’l-Gayb 14. Cilt sayfa 40)