Yusufiyeli Nickli Üyeden Alıntı

Selanik’te bir Türk Mahallesi olan Kasımiye’de Müslüman bir Türk olarak dünyaya gelmiştir. Adı bile konurken Türk geleneklerine uygun olarak milli ve manevi motiflerle süslü bir tören yapılmıştır. Annesi Zübeyde Hanım’ın sonradan verdiği bilgilere göre Peygamber adı olan “Mustafa” konulurken, dualarla birlikte kulağına ezan okunmuştur. Ezanı Ali Rıza Efendi’nin babası yani Atatürk’ün dedesi Kırmızı Hafız Ahmet Efendi okumuştur. Yine Zübeyde Hanımdan alınan bilgilere göre Ali Rıza Efendi o dönemin adetleri gereği oğlunun doğum tarihini gün ve saat olarak Kur’an-ı Kerim sayfaları arasına kaydetmiştir. Doğum tarihiyle ilgili bir soru üzerine Zübeyde Hanımın, “Babası Ali Rıza Efendi, Paşamın doğum gününü evimizdeki iki Kur’an-ı Kerim’den birine kaydetmişti. Fakat kocam vefat ettiği zaman başucunda yalnız bir Kur’an-ı Kerim vardı ve onda hiçbir yazı yoktu. Belki de kayıtlı Kelam-ı Kadim’i gittiği camideki hocalardan birine hediye etmiş olacak.” dediği rivayet edilir.(Şevket Süreyya Aydemir, Tek Adam, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2004, s. 31; İsmail Sivri, Atatürk’ün Çocukluğu, karacan Yayınları, İstanbul, 1981, s.132 Ali Fuat Cebesoy, Sınıf Arkadaşım Atatürk, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 1999, s. 12 )
Atatürk’ün çocukluğunda aldığı dini eğitimi anlayabilmek için önce ona bu konuda eğitim vermiş olabilme ihtimali yüksek olan kişileri tanımak gerekir. Bunlar babası Ali Rıza Bey, dedesi Hafız Ahmet Efendi ve annesi Zübeyde Hanımdır. Dedesi Hafız Ahmet Efendi, çevresinde dinarlığıyla tanınan birisiydi. Zaten taşıdığı “Hafız” unvanı da Kur’an-ı Kerim’i ezbere bildiğini gösteriyor. Ali Rıza Bey özellikle hayatının sonralarına doğru dini vecibelerine daha bir önem vermiş derviş meşrep bir yaşam sürmeye gayret etmiştir. Zübeyde Hanım Konya Yörüklerinden olup geleneksel değerlere ve maneviyata değere veren bir Osmanlı hanımefendisiydi. Atatürk’e ilk dini eğitimi annesi vermiştir. Kur’an ilkelerine bağlı bir hafız olmasını isteyen Zübeyde Hanım oğlunu iyi bir dini eğitim alması için evvela mahalle mektebine yazdırılmasını istemiştir. Nitekim de Atatürk ilk eğitimini Fatma Molla Kadın Okulu adlı mahalle mektebinde almıştır. Mahalle mektebinden sonra sırasıyla ilköğrenimini Şemsi Efendi Mektebini okumuş ve Selanik Rüştiyesini gitmişti.