Borsa, sürekli ve istikrarlı bir surette arz ve talebin sunulduğu, iyi imkânlar sunma potansiyeli taşıyan bir pazardır. Ancak borsa tek tip bir muamele üzerinde şekillenmiş bir pazar değildir. İçerisinde çok çeşitli akitler ve işlemler gerçekleşmektedir. Bu yüzden tek kalemde borsa hakkında hüküm vermek mümkün olmaz. Bu muamelelerin tek tek ele alınarak sahih olanla olmayanın ayrılması gerekir. Alış-veriş, ortaklık şeklinde meşru akitler yanı sıra, haram mal ticareti, garar ve insanların malını bâtıl yolla yemeye sebep olan türden başka muameleleri de içinde barındırabilmektedir. Öte yandan borsada, borcun borç karşılığı satımı, opsiyon haklarının satımı, kabzdan önce satım gibi mahzurlu işlemler yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca sermayenin küresel güçler lehine akışına, istifade edilen ülkenin mahrum kalışına sebep olan müdahalelere açık bir alan oluşturmaktadır. Bu nedenle İslami ölçülere uygun bir borsa oluşturulacaksa yapılabilecek akitlerin ayrıntılı olarak belirlenmesi, gayrimeşru akitlerin engellenmesi ve hisse değerlerinin spekülasyonlarla oynanarak insanların zarara uğratılmasının önlenmesi gerekir. Bu konuda dikkate alınması gereken bir husus, hisse senedi çıkaran şirketlerin isim haklarının mali bir değerinin oluşudur. Bu bedel, şirketin kayıt masraflarından az da çok da olabilir. Bu şirketin isim hakkıdır ve bunun bir bedelinin olması tabiidir. Bunun kabul edilmesiyledir ki tedavülden önce hisselerin satışının câiz olduğu söylenebilir. Bunu dikkate almadan mücerret şirketin nakit ve düyununa bakarak câiz olmadığını söylemek piyasa örfüne göre doğru olmaz. Zira şirketin başka mevcudatı ve çalışanlarıyla ilgili sarfiyatı olabilir İslami finans uygulamaları son yıllarda gittikçe artan uluslararası bir ilgiye kavuşmuş çift haneli büyüme rakamlarına ulaşmıştır. Önümüzdeki yıllarda çok daha tanınıp, incelenerek yatırımcılar için cazipliği artacaktır. Bu ilgi konvansiyonel yatırımcılar için de artarak devam etmektedir. Nitekim yapılan araştırmalarda İslami endekslerin konvansiyonel muadillerine kıyasla daha az sistematik riske sahip olduğu, fâiz oranına daha az duyarlılık gösterdiği, krizlerde daha iyi performans gösterdiği belirlenmiştir.
__________________
Yunusça sevgimizden anlamayana cevabımız Yavuzca olacaktır...
|