Mekke dönemindeki ‘’kölelere hürriyet’’ çağrısının Medine döneminde ‘’Kölelere iyi davranın’’ söylemine evrilmesinin temel sebeplerinden biri genel kabul gören bir izaha göre dönemin savaş esasına dayalı devletler hukuku bağlamında köleliği ilga etmenin faydadan ziyade zarar getireceği gerçeğidir ki savaşta yenilen tarafın askerleri esir edilip köleleştiriliyordu. Bu vaziyet kölelik müessesinin ibkasını bir bakıma kaçınılmaz kılıyordu. Köleliği tek taraflı olarak kaldırmanın o dönemde Müslüman toplumun aleyhine bir vaziyet ortaya çıkaracağı açıktır. Zira gayrimüslüm devletler köleliği uygulayıp ele geçirdikleri Müslüman esirleri köleleştirirken, İslam devletinin elindeki esirleri serbest bırakmasının ciddi bir zaafa yol açacağı açıktır. İslamiyet bu sebeplerle köleliği ortadan kaldırmamış, fakat getirmiş olduğu muhtelif tedbirlerle kaynaklarını en aza indirme, mevcut köleleri tedrici surette azaltma, köle oldukları süre içinde insanca muamele edilmesini sağlama ve sonunda onları hür olarak yeniden insanlığa kazandırma yolunda adımlar atmıştır.
Dikkat etmek gerekir ki Kur’an’da hiçbir hüküm sadece belli bir döneme münhasıran tatbik edilsin diye nazil olmamıştır. Denilebilir ki bu anlayış muvacehesinde günümüz sosyolojisi söz konusu ahkamın tatbikine uygun olmadığından, ya bu sosyoloji söz konusu ahkamın tatbikine uygun bir zemin haline getirilmeli veyahut en azından kölelik/cariyelik ahkamının tekrar uygulanacağı zamanın gelmesi beklenmelidir. Diyelim 3. Dünya savaşı çıktı Müslümanlar köleleştiriliyor o zaman şartlara bakılıp Kölelik müessesesi gündeme gelebilir.