Bir ülkenin nükleer tesisinde uranyum zenginleştirmesi yüzde 90’lara çıktığında, o ülke artık nükleer silah üretebilir seviyede demek. İran şu anda yüzde 84 civarında. Geçen sene yazmıştım. Programda aksilikler yaşanmazsa, bu yıl içerisinde İran, nükleer silaha sahip olan 10. ülke olabilir. Bölge ülkelerinden İsrail’de nükleer silah var biliyorsunuz. Peki İran’da da olursa bölge ülkeleri ne yapacak?

Hemen mikrofonu Cumhurbaşkanı Erdoğan’a uzatalım: “Birilerinin elinde nükleer başlıklı füze var, ama benim elimde olmasın, ben bunu kabul etmiyorum.”

Batı medyasında korku belirtisi olarak hâlâ makalelerde kendisine yer bulan bu açıklamaya, Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın, İran’ın başarılı bir şekilde silah geliştirmesi halinde Suudi Arabistan’ın da bir silah edinmek zorunda kalabileceğini söylemesi de eklendi. Şu anda Birleşik Arap Emirlikleri nükleer tesisleri hakkında bilgi vermiyor.

Çünkü İran’ın nükleer silaha ulaşması, bölgedeki ülkeleri savaşmak için olmasa da “caydırıcılık” açısından nükleer silah edinmeye yönelik arayışlara itebilir.

Öncelikle nükleer program meselesini detaylandırıp anlaşılır hale getireyim, sonra soruya cevap vereyim.

Sivil nükleer programlar kapsamında uranyum zenginleştiriliyor ve bu uranyum nükleer reaktörlere yakıt olarak kullanılıyor. Bu, Uluslararası Atom Enerjisi’nin (UAE) standart prosedürü. Tehlike, bu zenginleştirilmiş uranyumun başka bir tesise aktarılıp oradaki çalışmalarla nükleer patlamaya uygun seviyelere kadar zenginleştirilmesiyle ortaya çıkıyor. Bu nedenle tesisler, UAE uzmanları tarafından kontrol ediliyor. İran ile Avrupa arasında 2015’teki anlaşma da buydu. Kontrollü bir uranyum zenginleştirilmesi söz konusuydu. Kuzey Kore de böyle yaptı.

Teknik olarak Türkiye, nükleer reaktörlerin tam faaliyete geçmesi sonrası nükleer kapasitesini silahlanmaya çevirebilir. Dünyada bu seviyede Brezilya, Japonya ve Almanya gibi 31 ülke bulunuyor. Ancak bu geliştirmeler kontrole tabi, kolay değil.

Özetle; Türkiye’nin nükleer bomba üretebilmesi imkansız değil ama şu konjonktürde (yaptırımlar vs) imkanı da yok. İleride ne olur bilinmez.