Yusufiyeli Nickli Üyeden Alıntı

Hadiste geçen “Bir şeyin var mı?” ve “Bak bakalım, demirden bir yüzük de olabilir.” ifadelerinin zahirine göre, kıymeti pek az bile olsa mehir olarak herhangi bir şeyi vermek yeterlidir. İbni Hazm’a göre, “şey” kelimesinin zahirinden dolayı bir arpa tanesi bile olsa “şey” diye nitelenebilecek olan her şey mehir olabilir. Buna cevaben denilmiştir ki, böyle bir şey söylemek, yüce Allah’ın şu kavlinden dolayı mehri azaltmada aşırıya kaçmaktır: “Namuslu olmak ve zina etmemek üzere mallarınızla (mehirlerini vererek) istemeniz…” (Nisa suresi 24. ayet) Ayrıca bir hadiste şöyle denilmiştir: “Kimin gücü yetmezse oruç tutsun. Şafilere göre bir ücret karşılığında satılabilen veya kiralanabilen her şeyin mehir olması sahihtir. Satılması ve kiralanması caiz olmayan şeyin mehir olması caiz değildir. Hanefilere ve Malikilere göre hırsızlık haddinin nisabından daha az olan bir şeyin mehir olması caiz değildir. Hanefilere göre söz konusu nisap on dirhem, Malikilere göre ise çeyrek dinardır. Bu son iki mezhebin delili şudur: Kur’an’ın şu kavlinden dolayı kadın ancak önemi olan bir mal karşılığında helâl olur: “… mallarınızla (mehirlerini vererek) istemeniz…” ve “… evlenmeye gücü yetmeyen kimse…” (Nisa suresi 25. ayet) Önemi olan malın en azı da değerli bir uzvun kesilmesini helâl kılan miktardır. Bu görüşte olanlara göre hadiste zikredilen “şey” mehir değil, peşinattır. Mehr-i misil ise kocanın zimmetinde bakidir. Bu meselede oldukça uzun tartışmalar vardır.

Ebu Seleme b. Abdurrahman radıyallahu anh şöyle anlatıyor: “Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin eşi Aişe’ye Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin eşlerine ne kadar mehir verdiğini sorunca şöyle dedi: ‘Onun eşlerine verdiği mehir on iki ûkıyye ve neşş idi. Neşşin ne olduğunu biliyor musun?’ Ben, hayır, deyince şöyle dedi: Yarım ûkıyye demektir. Bu da beş yüz dirhem eder. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellemin eşlerine verdiği mehir budur.” Hadisten Çıkarılan Hükümler: Hadis, mehrin hafif tutulmasını gösteren pek çok delilden biridir. Ümmetin önderi olan Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin eşlerine verdiği mehir on iki ûkıyye idi. Bir ûkıyye 40 dirhemdir. Buna göre on iki ûkıyye toplam 480 dirhem eder. Neşş ise yarım ûkıyye olup 20 dirhemdir. Böylece toplam mehir miktarı 500 dirhem olur. Bu genel olarak böyledir. Yoksa Hz. Hatice, Hz. Safiye, Hz. Cüveyriye ve Hz. Ümmü Habîbe radıyallahu anhünne bu miktardan farklı bir mehir almışlardır. Gücü yeten için mehrin 500 dirhem olması müntahaptır. Erkeğin buna gücü yetmezse, kendisini Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve selleme hibe eden kadının kıssasında geçen “demirden bir yüzük” ifadesinde olduğu gibi, pek az bir mehir verilebileceğine dair haberler de varit olmuştur. Mehirlerin alabildiğine yükselmesi ve ev döşemek için yapılan israfa varan harcamalar çok büyük zararlara sebep olmuştur. Bu durum gençlerin bekâr kalmaları sonucunu doğurmuş ve evler kapkaranlık bir gelecekten korkan evde kalmış kızlarla dolmuştur. Sonra bu durum, gençlerin fuhşa sürüklenmeleriyle birlikte çok büyük tehlikelere yol açmıştır. Bu tehlikeli sorunun pratik bir şekilde çözülmesi için akıllı kimselerin çareler araması gerekmektedir.