İslam inancına göre Kadir Gecesi; Kur’an’ın Allah tarafından Cebrail vasıtasıyla Hz. Muhammed (sav)’e ilk kez vahyedildiği gece olarak kabul edilir. Kur’an-ı Kerim’in indirilmeye başlandığı Kadir Gecesi, “Sema kapılarının açıldığı, dua ve tövbelerin kabul edildiği kutlu gece” olarak kabul edilir ve bin aydan daha hayırlı olduğu belirtilir. “Kadir” kelimesi sözlükte “hüküm”, “şeref”, “güç” ve “yücelik” gibi anlamlara gelir. Dini literatürde ise “leyletü’l-Kadr” şeklinde kullanılarak, Kur’ân-ı Kerîm’in indirildiği geceyi ifade eder.

Kadir Gecesi’nin önemi, Kur’an-ı Kerim’de net bir şekilde ifade edilmiştir. Kadir Suresi bu gecenin fazileti hakkında nazil olmuştur. Surede Kur’an’ın Kadir gecesinde indirildiği ve sözü edilen gecenin bin aydan daha hayırlı olduğu belirtilir. Ayrıca, Bakara Suresi 185. ayette de Kur’an-ı Kerim’in Ramazan Ayı’nda indirilmeye başladığına dair bir ifade yer alır.

Kadir Gecesinin Alametleri
Kur’an-ı Kerim’de Kadir Gecesi’nin tam olarak hangi gecede olduğu açıkça belirtilmemiştir. Bu nedenle, İslam âlimleri Hadislerde yer alan bilgilere dayanarak, Kadir Gecesi’ni Ramazan Ayı’nın her gecesi için aramamız gerektiğini öğütlemişlerdir. Bununla birlikte, genellikle Ramazan Ayı’nın son on gecesi arasında yer aldığına inanılmaktadır.

İslam âlimleri, Hz. Muhammed’in (sav) “Kadir gecesini Ramazan ayının son on günündeki gecelerde arayınız” hadisine atıfta bulunarak Kadir Gecesi’nin Ramazan Ayı’nın 27. gecesi olduğu konusunda genel bir kanıya varmışlardır. Fakat bu konuda kesin bir görüş birliği bulunmamaktadır. Buna karşın, İslam dünyasında genel olarak Ramazan Ayı’nın 27. gecesinin Kadir Gecesi olduğu inancı yaygındır. Bu gecede ibadet etmek isteyenler genellikle bu geceyi Kadir Gecesi olarak kabul edip bu doğrultuda hareket etmektedir.

Dini âlimler Kadir Gecesi’ni anlamak için belirli alametler tanımlamaktadırlar. Kadir Gecesi, genellikle açık ve sakin bir gece olarak nitelendirilir ve ne çok sıcak ne de çok soğuk olur. Sabahın erken saatlerinde güneşin doğuşu, kızıl bir renge sahip olur ve şuasız bir şekilde doğar. Ayrıca, Kadir Gecesi’nde köpeklerin sesi duyulmaz diyen âlimler de vardır.

Kadir Gecesi’nin Önemi ve Mucizeleri
Resulullah (sav) bir gün, İsrailoğullarından dört kişiden bahsetti. Bu kişilerin Eyüp (as), Zekeriya (as), yaşlı bir adamın oğlu Hazkiyal ve Yuşa bin Nun olduğunu bildirdi. Bu kişilerin Allah’a 80 yıl boyunca kesintisiz ibadet ettiklerini ve hiç isyan etmediklerini söyledi. Sahabeler bu duruma hayran kaldılar ve bu kişilerin makam ve derecelerine ulaşmanın imkânsız olduğunu düşündüler. Ancak, Cebrail (as) gelip Resulullah’a, “ Senin ümmetin bu kişilerin seksen yıllık ibadetlerin hayran oldular, hâlbuki Allah Teâlâ ondan daha hayırlı iyi bir şeyi senin ümmetine indirdi.” dedi ve Kadir Suresi’ni okudu. Peygamber (sav) Efendimiz ve beraberindekiler bunun üzerine çok sevindiler. Bu hadis, Kadir Gecesi’nin değerini ve önemini vurgulamak için anlatılmış bir örnek olarak kabul edilir.

Bu özel gecede, Allah’ın izniyle melekler ve Cebrail’in yeryüzüne inerek gece boyunca barış ve huzur getirdiği bildiriliyor. Kadir Suresi’nde verilen bilgilere göre, Kuran’ın Ramazan ayında ve bütün hikmetli işlerin kararlaştırıldığı mübarek bir gecede indirildiği belirtiliyor.

Kadir gecesinin tespitiyle ilgili hadisler, bu gecenin daha çok Ramazan’ın son 10 veya son 7 günündeki tekli gecelerde aranması gerektiğini belirtmektedir. Ancak sahabeden gelen rivayetlerde, Ramazan’ın 27. gecesi öne çıkmasına rağmen, bu rivayetlerin ihtilaflı olduğu için kesin bir ifadeye sahip değillerdir. Bazı nakillerde ise, Hazreti Peygamber’in Kadir gecesinin vaktini haber vermeye çalıştığı ancak o sırada bir konuda anlaşmazlığa düşen iki sahabenin Resulullah’a başvurması üzerine buna fırsat bulamadığı ve daha sonra konunun zihninden silindiği aktarılmaktadır.



Kadir gecesinin kesin tarihinin belirlenmemesinin hikmeti üzerinde düşünen âlimler, bu durumun gecenin feyzinden istifade etmek için daha uygun olduğunu söylemişlerdir. Zira Kadir gecesinin bildirilmesi halinde Müslümanlar sadece o geceyi ihya etmekle yetinebilirlerdi. Ayrıca, Kadir gecesi tarihinin açıklanması, bazı kişilerin bu geceye saygısızlık göstermelerine veya aşırı bir şekilde tazim göstermelerine neden olabileceği için, böyle bir belirsizlik daha uygun görülmüştür.

Peygamber Efendimiz (sav) bir hadisinde, “İman ederek ve Allah’tan mükâfatını bekleyerek Kadir gecesini ihya edenlerin geçmiş günahlarının affedileceğini” müjdelemiştir. Ramazanın son on gününe girildiğinde Hz. Peygamber (sav) dünyevi işlerinden uzaklaşır ve itikafa çekilirdi. Bu günlerde daha çok ibadet ve tefekkürle geçirir, ailesini de ibadet için uyanık tutardı. Bir gün Hz. Aişe (ra), “Ya Rasulullah, Kadir gecesine rastladığımda nasıl dua edeyim?” diye sorar. Peygamber Efendimiz (sav) ise, “Ey Allah’ım, sen affedicisin, affetmeyi seversin, beni de affet” şeklinde dua etmesini tavsiye eder.

Ebu Hureyre (ra) ise şöyle nakleder; “Ramazan ayı geldiğinde Resulullah (sav) şöyle buyurdu: ‘Ramazan ayı geldi, o mübarek bir aydır. O ayın orucunu Allah size farz kılmıştır. O ayda cennet kapıları açılır, cehennem kapıları kapanır ve şeytanlar zincire vurulur. Onda bir gece vardır ki, bin aydan daha hayırlıdır. O gecenin hayrından mahrum kalan gerçekten mahrum kalmıştır.'”

Bu gece, melekler yeryüzüne indiklerinde bereket ve rahmetle birlikte inerler. Kuran okunduğunda da melekler yeryüzüne inerler. Bu gece, her iş için selamet ve saadet gecesidir ve şeytan bu gece kötülük yapmaya veya eziyet vermeye güç yetiremez. Çakıl tanelerinden bile daha fazla sayıda melek bu gece yeryüzüne iner. Bu gece ibadet etmek, gündüz oruç tutmak ve gece kıyam etmek bin aydan daha hayırlıdır.

Kadir Gecesi İbadetleri
İbadet ve dua etmek her zaman güzel bir davranıştır. Ramazan ayında daha da önemlidir ve özellikle Ramazan’ın son on gününde ve tek gecelerinde daha fazla ibadet edilmesi önerilir. Bu geceyi değerini bilen ve iyilikle ve ibadetlerle ihya eden kişi, Allah katında yüksek bir yer ve şeref sahibi olacaktır. Yüce Allah’ın sonsuz inayeti ve rahmeti sayesinde, bazı zaman ve mekânlar diğerlerinden üstün ve daha faziletli hale getirilmiştir. Bu zaman ve mekânlarda yapılan ibadet ve iyiliklere verilecek mükâfat ve sevapların daha büyük olacağı bildirilmiştir.

Kadir gecesi sabaha kadar süren selamet ve huzur dolu bir gecedir. Bu gece, oruç tutan, Kuran okuyan, teravih namazı kılan ve diğer ibadetlerle arınan müminlerin meleklerle melekleştiği şükran gecesidir. Bu gece, Kuran-ı Kerim’in aydınlattığı kâinatı, meleklerin müminlere müjdeyle kuşattığı, Allah’ın af ve mağfiretinin coştuğu ve bin aydan daha hayırlı olduğu bildirilen bir selamet ve kurtuluş gecesidir. Bu nedenle, Kadir gecesini gafletle, dalgınlıkla veya ibadetten uzak geçirmemeliyiz.

Bu gece, tam bir içtenlik ve samimiyetle Kur’an okuyarak, namaz kılarak, tövbe ve istiğfar ederek, Peygamberimiz’e selat-ü selamlar getirerek, anne-babalarımızı, akrabalarımızı, komşularımızı, fakir ve yoksulları sevindirerek, geçmişlerimizi rahmetle anarak değerlendirmeliyiz. Günahlarımızdan kurtulmak ve dünya ile ahiret saadetine ulaşmak için yüce Allah’ın bize ihsan ettiği mübarek gecelerin en büyüğü ve en faziletlisi olan Kadir Gecesi’ni ihmal etmek, ibadetsiz ve boşa geçirmek, bir Müslüman için uygun olmayan bir davranıştır.

Kadir Gecesi, Kur’an’ı okuyarak, anlamını anlayarak, kaza namazı borcu varsa kaza namazı kılarak, nafile namaz kılarak, tövbe istiğfar ederek ve dua ederek diğer zamanlardan daha fazla değerlendirilmelidir. Ayrıca, yaşamımızın Kur’an ve sünnete uygun olup olmadığını gözden geçirmeli, kardeşliği hâkim kılarak dargınlık, kırgınlık, kin ve nefretin yerine geçmelidir. Yetimlerin, kimsesizlerin, fakir ve muhtaçların yüzünü güldürmeli, onlara yardım etmeliyiz. Bu gece, hayatımız için bir fırsat olarak görülmeli ve bin aydan daha hayırlı olduğu müjdelendiği gibi, yaklaşık 80 yıllık bir insan ömrüne bedel olan bu geceyi gerektiği şekilde değerlendirmeliyiz.