Yusufiyeli Nickli Üyeden Alıntı

Şirk Çeşitleri:Şirk, çeşitli şekillerde ortaya çıkmaktadır. Belli başlı çeşitleri şunlardır:1- Şirk-i istiklâl: İki müstakil ilâh kabul edenlerin şirkidir ki Mecûsîlerin ve “Hayır ve Şer” olmak üzere iki ilâha inanan Seneviyye’nin şirki bu türden bir şirktir.2- Şirk-i teb’îz: Yaratıcının tek olduğunu söylemekle beraber bir kaç unsurdan (ilâhtan) birleşmiş olduğunu söyleyenlerin şirkidir. Hristiyanların teslis inancı gibi.3- Şirk-i takrîb: Âlemin yaratıcısının bir olduğunu söylemekle birlikte Allah’a yakın olabilmek için ve Allah katında şefâatçi olur inancıyla heykellere, putlara ibâdet edenlerin şirkidir. Câhiliyye devrindeki putperest Araplar bu grup müşriklerdendir.4- Şirk-i taklîd: Sırf atalarını taklid ederek putlara ibâdet edenlerin şirkidir. İnsanların çoğunluğu pek çok konuda olduğu gibi şirk konusunda da taklitçidir. Akıllarıyla çirkin buldukları şirkten sırf atalarını taklid için vazgeçememişlerdir.5- Şirk-i esbâb: Eşyanın tabiatının gerçek müessir olduğuna inananların şirkidir. Tabiatçıların şirki bu türdendir. Ancak, sebepleri sonuçlara bağlayarak her ikisinin de Yaratıcı’sının “Allah” olduğuna, sebepleri yaratınca arkasından sonuçları da yaratmanın sünnet-i ilâhiyyeden olduğuna inanmak şirk değil, tevhiddir. Yani bu âlemde her şeyin kendiliğinden olduğuna inanmak şirk, Allah’ın bazı sebeplere bağlı olarak yarattığına inanmak ise, îmândır.6- Şirk-i hafi (Gizli şirk): Kendi nefislerini ilâh derecesine yükseltenlerin şirkidir. Bazı müslümanların ibâdetlerini Allah rızâsı için değil de gösteriş için yapmaları bu tür şirke dâhildir. (Şerafeddin Gölcük, Süleyman Toprak, Kelâm, s. 114.)
“Kötü duygularını (hevâsını) kendisine ilâh edinen kimseyi gördün mü?” (Furkân, Suresi Ayet43) âyeti, bu tür şirki açıklar. Hastaların şifâ bulması, fakirin zenginleşmesi vb. ihtiyaçlar için Allah’tan başkasından yardım istemek şirk olduğu gibi, Allah’ı bırakıp da din adamlarını rab yerine koymak; onların emir ve yasaklarına kulak vermek de şirktir. Nitekim şu âyet buna işâret etmektedir: “(Yahûdîler) Allah’ı bırakıp bilginlerini (hahamlarını); (Hristiyanlar da) râhiblerini ve Meryem oğlu Mesih’i (İsâ’yı) rabler edindiler. Halbuki hepsine de tek İlâha kulluk etmekten başka bir şey emrolunmadı.” (Tevbe Suresi 31. Ayet))Yine putlara ve yıldızlara kurban keserek yaklaşmak isteği de şirktir.( Şâh Veliyyullah Dehlevî, Huccetullâhi’l-Bâliğa, I,48-49. )“Yahûdîler «Uzeyir, Allah’ın oğludur.» dediler. Hristiyanlar da «Mesih (İsâ) Allah’ın oğludur» dediler. Bu, onların ağızlarıyla geveledikleri sözlerdir. (Sözlerini) önceden kâfir olmuş kimselerin sözlerine benzetiyorlar. Allah onları kahretsin! Nasıl da (haktan bâtıla) döndürülüyorlar” (Tevbe Suresi 30.ayet) âyeti, Yahûdî ve Hristiyanların müşrik olduğunu açıklamaktadır.