Alim alimde alimler arasında mazide birçok sıkıntı hasıl olmuş. Eşariye ve Maturidiye göre kelam-i lafzı mahluk kelam-i nefsi gayr-ı mahluktur. Yani Kuran’ın lafzı ve sözü mahluk ama manası kadimdir. İmam Ahmet ve İshak b. Raheveyn gibi hadis ve selef alimleri ‘’Kuran’ın lafzı mahluk denilmesini caiz görmezlerdi. Hatta bazı Hanbeliler bu sözü küfür sayarlardı (İzmirli İsmail Hakkı Yeni ilm-i Kelam 2. Cilt sayfa 117) İmam-ı Azan ‘’Lafzına bil Kuran mahluktur (Kuranı okurken söylediğimiz sözler mahluktur…) dediği için Hanefiler Hanbelilere ters düşmüşlerdir.
Kadiriye tarikatının kurucusu olan Abdulkadir Geylani diyor ki:. ‘’Men kale lafzi bi’l-Kuran fehüve kafirün billah’’ (Bir kimse Kuran’ın lafzı mahluktur derse Allah Teala’yı inkâr etmiş olur) Böylesi ile sohbet edilmez, birlikte yemek yenilmez, evlenilmez komşu bile olunmaz. Aksine bu gibi kişiler terk edilir. Küçümsenir ardında namaz kılınmaz. Şahitlikleri kabul edilmez. Nikahta velayetleri muteber tutulmaz. Öldüklerinde cenaze namazları kılınmaz. Böyle birisi yakalanırsa tıpkı irtidat eden bir kimse gibi üç kere tevbeye davet edilir. Tevbe etmezse katledilir. İmam Ahmed’e bir ‘’Bir kimse Kuran’ın lafzı mahluktur derse ne lazım gelir’’ diye soruldu ‘’kafir olur’’ diye cevap verdi Yine İmam Ahmed ‘’Allah’ın kelamı olan Kuran mahluk değildir ama onun okunması mahluktur! Diyen kafir olur demiştir.
Gavsu’l Azam’ın İmam Azam yani en büyük sûfînin en büyük reyci hakkındaki hükmü budur.
Görülüyor ki Selefiyenin katı ve sert taraftarları Sünni kelamcıları ve hatta mutedil olan ilk Selefileri bile kafir sayan beyanlarda bulunmuşlardır. Bu ifadeler karşısında başta İmam-ı Azam olmak üzere Eşari, Maturidi ve onları takip edenlerin Abdulkadir Geylani gibi sert ve katı görüşlü Hanbeliler nazarındaki yerini tespit ve tayin fazla zor değildir. Eşari ve Maturidi kelamcıların bu nevi dar ve müsamaha tanımaz görüşlere sahip olan aşırı Selefileri yani Hanbelileri, Haşeviye, Mücessime ve Müteşebbiha saymaları fazla şaşırtıcı görülmemelidir. Bu bir etki tepki meselesidir.
__________________
Yunusça sevgimizden anlamayana cevabımız Yavuzca olacaktır...
|