Edebin en yücesi; ham insanı ihsan duygusu ile kâmil insan hâline yükselterek, Allâh’a karşı edep sahibi kılmaktır. İhsan, hadîs-i şerifte; «Allâh’ı görüyor gibi kulluk etmek» olarak tarif edilmiştir. Bir başka ifade ile «İhsan»;

«İlâhî kameralar altında olduğumuzun kalpte hiç kaybolmayan bir şuur ve idrak hâline gelmesi»dir.

Şu hâdise, Fahr-i Kâinât Efendimiz’in edep husûsunda ne kadar hassas olduğunu göstermektedir:

Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir gün zekât olarak toplanan koyunların yanına gitmişti. Koyunların yanında, onlara bakmak üzere ücret mukabili tutulmuş olan bir çoban bulunuyordu. Efendimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, çobanın orada yarı çıplak vaziyette dolaştığını görünce hemen yanına çağırdı ve;

“‒Bizim için kaç gün çalıştın, bizde ne kadar alacağın var?!.” diye sordu.

(Peygamber Efendimiz’in bu suâli üzerine) işten uzaklaştırılacağını anlayan çoban, büyük bir endişe içerisinde;

“‒Niçin yâ Rasûlâllah? Yoksa hayvanların bakımını ve gözetimini güzel yapamıyor muyum?” diye sordu.

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem- ise, (îmandan bir şûbe olan hayâ hakkındaki hassâsiyetini şu sözleriyle ifade etti):

“‒Hayır, ondan değil! Lâkin ben; aramızda çalışan insanların yalnız kaldıklarında bile, Allah Teâlâ’dan hayâ eden kişiler olmasını arzu ediyorum! Yalnız kaldığında Allah Teâlâ’dan hayâ etmeyen kişinin yaptığı işi istemiyorum! (Allah’tan utanmayan, mahlûkattan da utanmaz.)” (Bkz. Beyhakî, Şuab, X, 196/7370; Mervezî, Tâzîmü Kadri’s-Salâh, II, 836)