Şarbon, Anthracis basili tarafindan yol açilan Şarbon bakteriyel (zoonotic) bir hastaliktir. Şarbon, keçi, koyun, sığır, at ve geyik de dahil olmak üzere evcil ve vahsi hayvanlarda görülür.



Hastaligin deri üstünde görülen sekli hastalikli hayvanlarin tüy, yün, deri, et, kan veya diski ile temas kurulmasiyla veya kemik gübresi veya yemi gibi islenmis ürünlerden bulasabilir. Enfeksiyon, derideki siyrik ve çiziklerden, yaralardan, sporlarin solunmasiyla, yetersiz pisirilmis hastalikli et veya yemekle veya sineklerden bulasir. Sporlar çok dayaniklidir ve yillarca toprakta ve suda canli kalabilirler. Degisken dönemlerde günes isigina dirençlidirler.



Şarbonun Belirtileri ve Etkileri Nedir?

1-7 günlük bir kuluçka döneminden sonra, sarbonun göstergeleri derece derecedir.

Olasi belirtiler söyledir;Ates, aaaifsizlik, halsizlik, öksürük veya siddetli, soluk alma rahatsizligi ile takip edilen hafif gögüs rahatsizligi. Bu hafif belirtiler çok çabukça solunum rahatsizligina ve 2-4 gün içinde nefes alma zorlugu ve bitkinlik de dahil olmak üzere bir dizi daha siddetli belirtilerle takip edilen travmaya dönüsebilir. Ölüm genellikle solunum güçlügünün baslamasindan sonra 24 saat içinde gerçeklesir.

Şarbonun Klinik bulgulari nelerdir?



Şarbon deri cigerler ve sindirim sisteminin akut bakteriyel bir enfeksiyonudur. Enfeksiyon, en çok deri araciligi ile bulasir. Hastaligin deri veya ciltte görülen sekli, en çok enfeksiyonlu canli hayvanlarla veya hastalikli hayvansal ürünlerle çalisan insanlarin ellerinde veya kollarinin ön taraflarinda görülür ve bu durum insanlarda görülen sarbon vakalarinin %95'ini olusturur. Öncelikle derinin kabarmasi ile belirir ve daha sonra enfeksiyonun oldugu yerler sivi dolu kabarciklara dönüsür. Dokunun üzerinde olusan yara kabugu kömür kadar siyah olabilir, bu yüzden hastaliga kömürün Yunancasi olan Anthrax denmektedir. Tedavi ile hastaligin deride görülen sekline yakalanan insanlar arasinda ölüm vakalarinin orani %1'in altina düsmektedir. Tedavi edilmemis solunum yolu ile bulasan veya bagirsaklarda görülen sarbonda ölüm orani %90'in üzerindedir. Şarbonun solunum yoluyla bulasmis sekli sporlarin (üreme organlari) solunmasi ile bulasir ve daha çok hastalikli hayvan derisi, yünü ve kürkünün islenmesi ile ugrasan isçilerde görülür. Dogal sartlar altinda, sarbonun solunum yoluyla bulasan sekline son derece nadiren rastlanir ve ABD'de 20. yüzyilda sadece 18 vaka rapor edilmistir.



Şarbon Hastalığının Tedavisi nasildir ?

Maymunlarla yapilan testler, virüse maruz kalindiktan bir gün sonra baslayan antibiyotik tedavisinin, özellikle aktif asilama ile birlestiginde ölüme karsi belirgin bir koruma sagladigini gösterdi. Penisilin, doxycycline ve ciproflaxin hastaligin çogu zararlarina karsi etkilidir. Penisilin dogal olarak ortaya çikan sarbon için en iyi ilaçtir. Eger tedavi edilmezse, solunum yoluyla alinan sarbon öldürücüdür.



Yillik takviyelerle 18 ayi askin bir süre etkili olan 6 doz serisinden olusan bir asi bulunmaktadir. Bu asi deri yoluyla bulasan sarbondan koruma amaçli olarak bilinmesinin yani sira solunum yoluyla alinan sporlara karsi da etkili olduguna inanilmaktadir.



Etkili bir arindirma için kirlenmis nesneler 30 dakika veya daha fazla süreyle suda kaynatilabilir ve bilinen antiseptikler kullanilabilir. Klor, sporlari (üreme organlari) ve bitkisel hücreleri yok etmede etkilidir. Unutmayiniz ki, sarbon sporlari (üreme organlari) dayaniklidir. Saatlerce günes isigina dayanabilir ve yillarca toprak ve suda hayatta kalabilir.