Hızlı büyüme, gebelik ve hızlı şişmanlama sonrasında derinin altındaki tabakanın yırtılması sonucu gelişen ince çizgilerdir. Bu durum tıbbi bir problem yaratmayan, fakat kozmetik olarak rahatsız eden bir durumdur.



Deri çatlakları kimlerde görülür?



Deri çatlakları deri gerginliğinin fazla olduğu vücut bölgelerinde görülür. Bu alanlar hamile bayanların karın ve göğüsleri, ergenlik dönemindeki gençlerin kalça ve göğüsleri, vücut geliştirme yapanların omuzlarıdır ve aşırı kilolu kişilerde çeşitli bölgelerde görülebilir.



Deri çatlakları uzun süreli kortizonlu krem ve hap kullanımına bağlı olarak da gelişebilir. Ayrıca böbrek üstü bezinin aşırı kortizon salgıladığı Cushing Sendromu denen hastalıkta da kandaki kortizon düzeyi artarak; deride çatlaklara neden olur.



Deri çatlakları nasıl görünür?



Deri çatlakları oluşmadan öce ilk olarak deri rengi pembeleşir ve bu aşamada genellikle kaşıntı vardır. Kısa sürede kırmızı mor bir çizgi halini alır (Stria rubra). Zaman içinde bu çizgiler beyazlaşır ve daha az belirgin hal alır. Genellikle bir kaç cm uzunluğunda 1-10 mm genişliğindedir. Kortizon kullanımı ve Cushing hastalığında daha uzun ve geniş olabilir ve klasik yerleşimin dışında, yüz gibi alanlarda da görülebilir.



Deri çatlaklarının tedavisi mümkün müdür?



Deri çatlakları genellikle kozmetik problem oluşturur, fakat nadiren eğer çok yaygınsa kolaylıkla üzerinde ülser ve yara açılabilir. Ergenlikte belirgin olan çatlaklar zamanla gerileyip, tedavi ihtiyacı göstermezler. Çatlakların tedavisinde kullanılan ilaçlar derinin orta tabakası olan dermisteki kollajeni uyarır ve elastin senaaaini tetiklerler.



Deri çatlakları eğer rahatsız ediyorsa aşağıdaki tedaviler denenebilir:



Retinoid içeren kremler: Retinoidler A vitamini derivesidir. Bu kremler yara izlerinde de faydalı iken, deri yüzeyini düzeltir, ince çizgileri ortadan kaldırır, deri rengini düzenler, sarkmayı tedavi ederler. Genellikle 3-6 aylık bir tedavi gerekir. Eğer deride tahriş oluşturursa, tedavi kesilir. Tedavi esnasında güneşten korunmalıdır.

Kimyasal peeling: Özellikle 15-20 konsantrasyonda trikloroasetik asit ile yapılan peeling derinin orta tabakasına kadar soyulma sağlar. Bir aylık aralarla yapılan peeling derinin dokusu, gerginliği ve rengini düzeltir.

Pulse dye lazer tedavisi: Düşük dozda 585-nm flash lambalı dye lazer tedavisi ile çatlakların görünümünü azaltır. 4-6 hafta aralarla yapılan birkaç tedavi gereklidir.

Fraksiyonel lazerler: Son zamanlarda 3 seans uygulamadan sonra çatlaklarda belirgin iyileşmeye neden olduğu bildirilmektedir.

Radyofrekans dalagaları: Son yıllarda çatlak tedavisinde başarılı olarak kullanılmaktadır.

İntensive pulse light (IPL): Yoğunlaştırılmış atımlı ışık yan etkileri minimal olduğundan kolaylıkla uygulanabilir. Yapılan IPL tedavisi yeni kollajen ve elastik fibril oluşumunu uyarır.







Çatlaklardan nasıl korunulabilir?



Çatlaklar için ilk önlem aşırı ve ani kilo değişimlerinden kaçınmaktır. Ani kilo alımı kadar, ani kilo vermek de çatlaklara neden olabildiğinden ani kilo değişimler yaşanmamalıdır. Gebelik esnasında cilde masaj yapmak ve cildi yumuşak tutan kremler sürmelidir. Bu amaçla pek çok kremler üretilmiş olmakla birlikte hiçbirisinin kesin olarak cilt çatlaklarını tamamını önlediği söylenemez. Gebelikte aşırı kilo alımının engellenmesi, fiziksel aktivitelerin gereksiz derecede kısıtlanmaması gerekmektedir.