Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastalıktir.



HBV nasıl yayılır?



Hepatit B, hepatit B'li kişilerin kan veya vücut sıvıları yoluyla bulaşır. HBV visürü en yoğun olarak kanda ve yaralardaki sıvılarda bulunur. Yine vajinal sıvıda ve spermde de HBV virüsü orta yoğunlukta bulunur. HBV hava yolu, yiyecek veya su ile bulaşmaz.



HBV'nin esas bulaşma yolları arasında cinsel ilişki ile, doğumda hepatit B'li anneden bebeğine ve ilaç bağımlıları arasında bulaşma bulunmaktadır.



Doğum sırasında hepatit B taşıyan annenin kan ve vücut sıvıları ile temas eden bebeğe hastalık bulaşmaktadır. HBV emzirme ile bulaşmamaktadır.



Çocuklukta hepatit B'nin bulaşması mümkündür. Erken çocukluk dönemindeki Hepatit B evde kronik taşıyıcı bulunması durumunda bulaşabilmektedir. Kreş ve okullarda da bulaşma olmaktadır. Erken çocukluk dönemindeki bulaşma hepatit B'li kişilerin kan ve vücut sıvıları yoluyla (örneğin herhangi bir yaralanma durumunda veya ciltte bir yara olması durumunda) temas ile oluşur. HBV ısırık yoluyla, yiyeceklerin ağızda çiğnenerek bebeklere verilmesiyle ve hepatit B virüsünü taşıyan kişilerin özel eşyalarının ortak kullanılmasıyla (jilet, diş fırçası gibi) bulaşır.Hepatit B virüsü vücut dışında en az 7 gün boyunca canlılığını devam ettirir ve görüntüde kan olmasa bile virüs bulaştığı nesnelerin üzerinde canlılığını sürdürür.



Hepatit B'nin bulaşma riski, HIV virüsünün bulaşma riskinden 50-100 kat daha fazladır. Hepatit B bulasan kişilerin yaklaşık yarısına yakınında yukarıda sayılan bulaşma yollarından birisi bulunmamaktadır ve hepatit B'nin nasıl bulaştığı tespit edilememektedir.



Hepatit B virüsü bulaştıktan ne kadar süre sonra belirtileri ortaya çıkar?



Hepatit B'nin kuluçka dönemi 6 hafta ile 6 ay arasında değişmektedir.



Hepatit B'nin belirtileri nelerdir?

Hepatit B geçiren erişkinlerin en az %50'sinde belirti görülmez. Hepatit B geçiren 5 yasin altındaki çocuklar nadiren belirti gösterirler. Hepatit geçirmekte olan kişilerde bulantı, iştahsızlık, yorgunluk, kas, eklem veya mide ağrısı, ateş, ishal veya kusma, başağrısı, koyu renk idrar, açık renkli dışkı ve ciltte ve gözlerin beyaz kısmında sarımsı renk görülebilir.



Hepatiti B çok ciddi bir hastalıktır. Akut hepatit bulguları olan bir kişi genellikle oldukça hasta hisseder ve hastaneye yatırılması gerekebilir. Her yıl yaklaşık 200-300 Amerikalı ağır hepatit B hastalığı nedeniyle hayatini kaybetmektedir. Erişkinlerin %90-95'i hastalıktan sonra iyileşirler ancak yorgunluk ve genel durumun zayıflığı aylarca devam edebilir.Ek olarak hepatit B ile enfekte olan küçük bebeklerin %90'i, çocukların %30-60'i ve erişkinlerin %5'i hepatit B enfeksiyonunu yenemez ve virüsü vücutlarından uzaklaştıramazlar. Bu kişilerde hepatit B enfeksiyonu kronik olarak devam eder ve taşıyıcı olarak adlandırılırlar.



Kronik hepatit B enfeksiyonu geçirenlerin yaklasik %15-25'inde sonuçta ciddi karaciger hastaligi gelisir.Kronik hepatit B hastaligi hepatit B'ye bagli kronik hastalik, siroz, karaciger yetmezligi ve karaciger kanseri gibi hastaliklardan ve ölümlerden sorumludur. Kisiler genç yasta hepatit B'ye yakalanirlarsa bu tarz bir karaciger hastaligi genellikle orta yasa kadar ortaya çikmaz.



Kronik hepatit B enfeksiyonu dünyada ne kadar ciddi bir problemdir?



Amerika'da her yil hepatit B'ye bagli olusan siroz nedeniyle 3000-4000 kisi, hepatit B'ye bagli olarak olusan karaciger kanserine bagli olarak ise 1000-1500 kisi hayatini kaybetmektedir.Kronik hepatit B enfeksiyonu sonucunda olusan hastaliklar tüm dünyada büyük bir problemdir. Tüm dünyada yaklasik 350 milyon kisi kronik hepatit B hastasidir ve her yil bu kisilerin 500.000-750.000'i karaciger yetmezligi veya karaciger kanseri nedeniyle hayatini kaybetmektedir.



Hepatit B enfeksiyonunuz olup olmadigini nasil anlarsiniz?



Hepatit B tanisi kesin olarak sadece kan testi ile konabilir. Kan testi kisinin hepatit B enfeksiyonunun yeni mi yoksa eski mi oldugunu da gösterir. Test eger kisinin geçmiste enfekte oldugunu (eski bir enfeksiyon) gösteriyorsa, ayni zamanda bu hastaliga karsi koruyucu antikorlar gelistirip gelistirmedigini (hastaligi yenip bagisiklik cevabi olusturup olusturmadigini) veya vücutlarinda virüsü hala tasiyip tasimadiklarini ve kronik enfeksiyonlari olup olmadigini gösterir.



Hepatit B'nin tedavisi var midir?



Akut hepatit B hastaliginin tedavisi yoktur. Kronik hepatit B enfeksiyonunda kullanilabilen ve faydali olabilen üç tedavi yöntemi (interferon, lamivudine, ve adefovir) vardir. Ancak bu tedavi yöntemleri herkese uygulanamamaktadir.



Hepatit B geçiren bir kisi ne kadar süreyle hastaligi bulastirabilir?





Akut veya kronik hepatit B geçirmekte olan bir kisi kaninda hepatit B virüsü bulundugu sürece hastaligi bulastirabilir. Bir kisinin kaninda virüs bulunup bulunmadigi ise sadece kan testi ile anlasilabilir.



Hepatit B virüsünü tasidiklarini bilen kisiler virüsü baskalarina bulastirmamak için çok dikkatli olmalidirlar. Bu kisilerin aileleri, ayni evde yasayan kisiler ve cinsel partnerleri mutlaka hepatit B'Ye karsi asilanmalidirlar. Hepatit B virüsünü tasiyan kisiler kan vermemeli, dis firçasi, jilet ve diger kisisel bakim ürünlerini baskalari ile paylasmamalidirlar. Hepatit B virüsünü vücutlarinda tasiyan anneler ve diger kisiler bebeklere agizlarinda çignedikleri yiyecekleri vermemelidirler.



Hepatit B hapsirma, sarilma, öksürme, yiyecek ve su, çatal, biçak, tabak veya bardak vs paylasimi ile bulasmaz. Kronik hepatit B enfeksiyonu olan kisiler isten, okuldan, kresten uzak kalmak zorunda degildirler.



Hepatit B virüsü ile karsilasirsaniz ne yapmalisiniz?



Hemen doktorunuza ulasiniz. Eger hepatit B asisi yaptirmamis bir kisi hepatit B virüsünü tasiyan bir kisinin kan veya diger vücut sivilari ile temas ederse, en kisa zamanda hepatit B asisinin ilk dozunu ve hepatit B immünglobulini (hepatit B virüsüne karsi koruyucu antikorlar içeren kan ürünü) almalidir. Bu ilk uygulamayi takiben diger hepatit B asisi dozlarini da tamamlamalidir.



Hepatit B birden fazla kez geçirilebilir mi?



Hayir. Eger akut hepatit B enfeksiyonu geçirdiyseniz ve kaninizda hepatit B virüsüne karsi koruyucu antikorlar olustuysa bu sizin hastaliga karsi bagisiklik kazanmis oldugunuzu gösterir ve tekrar hepatit B enfeksiyonu geçirmenizi engeller.



Hepatit B'nin hepatit A ve C'den farki nedir?



Hepatit A, B ve C hastaliklarinin üçü de karacigere saldiran ve hasar veren virüsler tarafindan meydana gelmektedir. Hepatit A hastaligi geçiren kisilerin diskisi ile yaydigi hepatit A virüsünün bulastigi yiyecek ve içeceklerin agiz yoluyla alinmasi ile bulasir. Daha az siklikla olmak üzere hasta olan kisi ile yakin temas (cinsel iliski, ayni evde yasamak) ile de bulasabilmektedir.



Hepatit C, hepatit B'nin bulasma sekline benzer yollarla (kan ve vücut sivilari yoluyla) yayilir. Hepatit A kroniklesmezken, hepatit C hayat boyu sürebilecek karaciger problemine yol açar.



Hepatit A ve B için asi olmasina ragmen hepatit C için yoktur. Bu hastaliklardan birisini geçirmis olmak diger ikisine karsi korunma saglamaz.