Tıptaki adı " anemi " dir. Kanın şekilli elementlerini oluşturan alyuvarların sayısında ya da hemoglobin (Hb) içeriğindeki azalmaya denir. Hb eritrositlerin içinde bulunur, görevi dokulara oksijen taşımaktır ve yapısında elementer demir (Fe) bulunur.



Pratikte Hb değerlerine bakarak kansızlık tanısı konur ve bunun erişkinlerdeki normal değeri 11-16 arasıdır. 11'in altına düşmesi anemi olarak değerlendirilir.



En sık demir eksikliği anemisi görülür.



-Kan kaybı: Fizyolojik olarak adet kanamsı. Patolojik olanı: Kanamaya meyil, aspirin kullanımı, bağırsak parazitleri, adet kanamalarının aşırı ve uzun sürmesi, mide ülseri, hemoroid, bağırsak kanseri kanamsı... (Örnek vaka 2 ve 3).



-Yetersiz demir alımı: Büyüme-gelişime çağında ve gebelikte demir ihtiyacı artar. Takviye yapılmazsa anemi gelişir.Diyette demir eksikliği (demir daha çok et ve karaciğerde bulunur; vejeteryan diyet ve kırmızı et yememe) ve yetersiz beslenme (yoksulluk vb.).



-Demirin bağırsaklardan yetersiz emilimi: Çöliak hastalığı (buğday, arpa, yulaf ve çavdara karşı hassasiyet sonucu ince barsak mukozasında gelişen bir hastalık).



Belirtileri:



- Yorgunluk, iş görme kapasitesinde azalma, apati (ilgisizlik, lakayıtlık).



- Hafif çarpıntı.



- Nefes darlığı, solunum sayısında artma



- Deri ve mukozaların solukluğu



- Baş dönmesi, baş ağrısı



- Uykuya meyil



- İştahsızlık, kilo kaybı



- Adet düzensizliği, adet görmeme



- İktidarsızlık



- Hafıza ve dikkat azalması



- Dudak çatlamaları



- Saç dökülmesi



- Düşük IQ değerleri (çocuklarda)



- Sinirlilik



- Algılama azalması



- Okulda başarısızlık



- Pika: Besin olmayan maddelere karşı anormal iştah ve istek... Kil, toprak, buz vb yeme.



- Ağızda aft.



Karıştığı hastalıklar:



- Akdeniz anemisi taşıyıcılığı (Beta talasemi minör).



- Kronik hastalık anemisi



- Sideroblastik anemi: Burada sorun çoğunlukla kemik iliğindedir; bakır eksikliği vardır.



Korunma:



Demirden zengin besinler: Kırmızı et, karaciğer, yumurta, pekmez, yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, havuç, tahıllar, kuru meyveler.



Yemekle birlikte portakal suyu içilmesi demir emilimini 2 katına çıkarır. Süt ve süt ürünleri, çay demir emilimin azalttığından 2 saat ara ile tüketilmelidir.



Tedavi: Elmenter demir hap, şurup, damla ve iğneleri kullanılır.