Anadolu Sağlık Merkezi’nden Diş Hekimi Özge Sönmez, diş gıcırdatma ve diş sıkmanın yol açabileceği sorunlara dikkat çekti.

Diş sıkma ya da gıcırdatma neden kaynaklanır?

Diş sıkmanın ya da gıcırtmanın 3 ana nedeni vardır:

Dental (dişle ilgili) nedenler; yüksek veya olması gerekenden düşük seviyede yapılmış dolgu ve protezler.

Psikofizyolojik nedenler; duygusal gerilim

Anatomik farklılıklar; çene ekleminin konumunu değiştiren cerrahi işemler (yirmi yaş diş çekimleri vs.)



Diş gıcırdatma daha çok kimlerde görülür?

Diş gıcırdatma veya sıkma, toplumda oldukça yaygın bir şekilde görülür. ABD’de her üç kişiden birinde görülen diş gıcırdatma oranı Türkiye’de bu kadar yüksek olmasa da stresin artmasına bağlı olarak her geçen gün yükselmekte...



Diş sıkma veye gıcırdatmaya, A tipi kişilik dediğimiz mükemmelliyetçi kişilerde daha çok rastlanır.



Belirtileri nelerdir?

Subjektive olarak en bariz semptomu ağrıdır. Diş sıkmanın (Bruksizm) başlattığı ağrı myogen yani kas kaynaklıdır. Bu ağrı, çiğneme kaslarındaki spazmlara bağlı olarak ortaya çıkar. İkinci belirti, çene fonksiyonlarında kısıtlılıktır. Bir diğer belirti de ağzı açma kapama sırasında çıkan çene eklemi sesleridir. Bu semptomların tümü her hastada görülmeyebilir. Bazı hastalarda ise tümü görülebilir. İleri derecedeki diş gıcırdatma vakalarında ise dişlerin çiğneme yüzeylerinde meydana gelen aşınmalar da önemli bir bulgudur.



Diş sıkma sonucu ortaya çıkan eklem yer değiştirmeleri Manyetik Rezonans ya da CT yardımı ile anlaşılabilir.



Nasıl tedavi edilir?

Diş gıcırdatma veya sıkma problemi yaşayan kişilerin oklüzal splint kullanması önerilir. Isırma plağı olarak da adlandırılan koruyucu bir plağın geceleri uyurken takılması ile gerçekleştirilir. Teşhise yardımcı ve tedaviyi yönlendiren bir uygulama olan oklüzal splint, tedavi edici değildir.



Diş sıkma ve gıcırdatma alışkanlıkları dişsel kaynaklı da (yüksek dolgu ve protezler gibi) olabilir. Bu dental faktörlerin sorunu başlatıp başlatmadığını test etmek amacı ile splint yapılır. Splintler kas spazmını çözerek ,diş arklarına gelen ve gelecek olan aşırı kuvvetleri minumuma indirerek tanıya yardımcı olurlar. Bunların yanı sıra alt çeneye yeni bir konum vererek sorunları olan eklem -kas sistemini rahatlatırlar. Dişsel kaynaklı diş gıcırdatma ve sıkmada hatalı dental işlemler düzeltilerek bu alışkanlık ortadan kaldırılabilir.



Stres kaynaklı alışkanlıkların tedavisinde de oklüzal splint yapımı, kas gevşetici ilaçların yanı sıra psikolojik tedavi de mutlaka gerekmektedir.



Diş gıcırdatma ve sıkma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak, cerrahi tedaviler de gerçekleştirilmektedir.



Diş gıcırdatma ağız ve dişte hangi sorunlara yol açar?

Diş gıcırdatmanın dişler üzerinde meydana getirdiği en büyük değişiklik, diş yüzeyi aşınmalarıdır. Bazı hastalar, sabah kalktıklarında ağızlarında kum olduğu hissine kapıldıklarını ifade ederler. Bu,aşınmış diş parçacıklarından kaynaklanmaktadır. Dişlerin aşınmaları sonucu, hastanın dikey boyutunda (burun-çene ucu arasındaki mesafe) azalma olmakta, bu da estetik sorunlara yol açmaktadır. Bundan daha önemlisi diş yüzeyi aşınmaları sonucu dişin siniri açığa çıkabilmektedir.



Diş gıcırdatma veya diş sıkma sonucu çiğneme kaslarında oluşan gerilemeye bağlı olarak ağrı da meydana gelir. Çene ekleminden gelen sesler diş gıcırdatma ve sıkma alışkanlıkları sonucu ortaya çıkan eklem deformasyonuna bağlıdır. Açma-kapama, çiğneme gibi fonksiyonel hareketlerde kısıtlılık da bu alışkanlıklar sonucunda ortaya çıkar.



Tedavi edilmezse ne gibi sonuçlara yol açar?

Dişlerdeki aşınmalar sonucu dikey boyutta azalma, diş siniri, çene eklemi ve çiğneme kaslarında ağrı, fonksiyon kısıtlılığı, çene kilitlenmesi (daha çok stress kaynaklıdır), ileri vakalarda ise ameliyat gerektirecek eklem deformasyonları oluşabilir.