Doğum kontrol hapları büyük risk taşıyor...

Dünyanın en saygın sağlık merkezlerinden biri sayılan ABD’nin Minnesota eyaletindeki Mayo Clinic’te görev alan Prof. James R. Cerhan, kansere karşı korunmak için altı tavsiye sunuyor.


Kanser konusunda özellikle ailesinde bu hastalık görülen kişilerin dikkatli olması gerekiyor. Bu kişiler erken yaştan başlamak üzere sık sık kontrol ve testten geçmeli. Şimdiye kadar yapılan milyonlarca araştırma sonucunda kanserden korunmak için altın değerinde altı önerimiz şöyle:


İŞTE ALTI ALTIN ÖNERİ


Kesinlikle sigara içmeyin ve tütün kullanmayın. Eğer kullanıyorsanız derhal bırakın.


Meyve, sebze ve bitki tohumlu (kuru baklagiller, mercimek, pirinç dahil) besin maddeleri içeren bir diyet yapın.


Kırmızı et ve alkol tüketimini en aza indirin.


Fiziksel olarak aktif bir yaşam seçin. Bol bol spor ve yürüyüş yapın.


Kilonuzu dengede tutun. Vücut kitle indeksini 6 ayda bir kontrol edin.


Güneşte kalma süresini en aza düşürün. Halkın yaşam tarzı değiştikçe kanser türleri de ülkeden ülkeye değişti. Kanser türleri ülke halklarının sosyoekonomik durumlarına göre farklılık göstermeye başladı. Zengin ülke halkları ile fakir ülke halklarının kanserleri de farklı oluyor.


Modern yaşam riskli


Sağlık kontrolleri yeterince yaygınlaşmamış kalkınmakta olan ülkelerde rahim kanseri artarken, düzenli rahim testlerinin yapıldığı gelişmiş ülkelerde rahim kanserine yakalanan kadınların sayısında büyük düşüş görüldü. Sosyoekonomik yükseliş gösteren ülkelerde obezite, alkol ve sigaraya dayalı olarak akciğer ve meme kanseri vakaları arttı. Örneğin ABD’de akciğer kanseri ölümleri meme kanseri ölümlerini aştı. Modern yaşam tarzının kansere olan etkisini tam olarak bilmiyoruz sadece şu anda elimizde olan verilere göre konuşabiliyoruz. Bir sürü bilinmeyen var. Cep telefonu, internet, çevre kirliliği, haşere ilaçları, suni gübreleme, kola türü içececekler, besin maddelerinin içindeki tatlandırıcılar, çeşitli boyalar, kimyasal maddeler, plazma televizyonlar, mikrodalga ısıtıcılar, mutfak aletleri ve fast food ile ilgili yüzlerce araştırma yapılıyor.


Henüz meme kanserinin sebebi kesin olarak bilinmiyor. Kanserli meme mamografilerinde bir yoğunluk gözleniyor ancak bunun sebebi bilinmiyor. Genetik etkilerin meme kanseriyle ilişkisi kesin olmakla birlikte meme kanserinin yüzde 50 nedeni hâlâ meçhul. Fiziksel faaliyet ve bol spor meme kanseri riskini azaltıyor. Diğer kanserler gibi meme kanserinin de diyet bağlantılı olduğu doğru ancak kesin değil. Az et, bol sebze ve meyve meme kanseri riskini azaltıyor.


Tehlike 65’ten sonra


ABD’de meme kanserine yakalananların yüzde 50’si 65 yaş üzerinde. Meme kanseri riski diğer kanserlerde görülenden farklı olarak hormonal hassasiyeti yüksek olan menapoz yaşının hemen başında artar. Dünya ortalamasında Çin, Japonya, Vietnam, Hong Kong kadınlarına baktığınızda sağlıklı diyet nedeniyle kanser riski 65’den sonra düşüktür. Oysa Batı ülkelerinde özellikle beslenme bozuklukları ve obezitenin çoğunlukta olduğu ülkelerde menapozdan sonra risk artmaya başlar, 65 yaşından sonra yükselir.


Meme kanseri riskli ilaçlar:


* Menapoz döneminde alınan hormon yenileme ilaçları.


* Ağızdan alınan doğum kontrol haplarının 1960-1970 yıllarında üretilen türleri kesin. Yeni tipleri de hâlâ “zanlı” durumunda.


* 1970’ten sonra üretilen doğum kontrolü hapları üzerine yapılan araştırmalar kesin kansere yol açıyor dedirtmedi. Risk az da olsa hâlâ var.


* Hormon yenileme yöntemleri ve ilaçları yüzde 100 meme kanserine yol açarken doğum kontrol hapları sadece hapların kullanıldığı süre içinde meme kanserine yol açtı ve kadınlarda kansere yakalanma riskini artırdı. İlaç kesildikten sonra bu risk yavaş yavaş azaldı ve 10 yıl içinde ortadan kalktı.