LOHUSALIK DEPRESYONU



Yaklaşık olarak 9 ay süren uzun ve heyecanlı bekleyiş bitip bebek kucağa alındığı andan itibaren herkes için farklı bir hayat da başlamış demektir. Bebeğin merkez olduğu bu hayatta herkes kendi adına bir farklılık yaşamaya başlar.Aile büyükleri anneanne- babaanne ve dede olmanın tadını çıkarırken, halalar,teyzeler,amcalar arasında minicik bir can da hayata tutunmaya çalışır.O minicik can annesinin sıcaklığına, dokunmasına ,sesine, sütüne kısacası varlığına muhtaçtır.Asıl zorluk ve karmaşa burada başlar.Çünkü bebeğin dünyaya gelmesine sebep olan iki kişi yeni statülerine alışmaya çalışacak, birden bire yön değiştiren hayatlarını artık anne ve baba olarak sürdüreceklerdir.

Hamileliğin bitimiyle beraber bütün sıkıntıların biteceğine koşullanan özellikle anne adayları için durumun çok da öyle olmadığı doğum sonrasında ortaya çıkar.Bir çok yeni annenin yaşadığı ‘Doğum Sonrası Depresyonu’ ya da ‘Lohusalık Depresyonu’ bütün ağırlığıyla ailenin üzerine çökebilir.



Lohusalık Depresyonu Nedir?



Hamileliğin baştan sona hormonlarla sürdüğünü ve sonlandığını biliyoruz.Bu hormonların yoğun ve karmaşık olarak faaliyeti anne adaylarını ‘Hamilelik Depresyonu’ olarak bilinen psikolojik bir sorunla karşı karşıya bırakabiliyor. Doğuma kadar olan uzun süreçte anne adayları,hormonal, fiziksel ve psikolojik olarak ciddi anlamda değişim geçiriyorlar.

Annenin vücudu,bebeğini beslemek üzere artık süt salgılamakta,uykusuz kalmakta,dokuz ayın verdiği yorgunlukla savaşmakta ve kendini yeniden yapılandırmaktadır. Bütün bu bedensel faaliyetin dışında bir de psikolojik faktörler de eklenince anne muhtemelen bir depresyona girebilir.



Doğum sonrası depresyonu aslında hamilelikle beraber başlayan bir süreçtir ve doğum yapmış her on kadından birinde görülmektedir.Doğum sonrası yaklaşık bir yıllık bir süre içinde yeniden ataklar yapması da mümkündür.



Lohusalık Depresyonunun Belirtileri Nelerdir?



Doğum sonrası depresyonunu,bildiğimiz depresyonla ya da doğumdan sonra ortaya çıkan hafif endişe,üzüntü ya da korkularla karıştırmamak gerekiyor. Bilinen haliyle depresyon uzun dönemli bir sorundur.Genellikle psikolojik bir tedaviye ihtiyaç duyulur.Doğum sonrasında yorgunluğa bağlı olarak ortaya çıkabilen hafif endişe hali ise bir iki hafta içinde yok olur ve anne normal yaşantısına döner.

Hamilelik döneminde yaşanan başka bazı değişimler de benzer belirtilerle birlikte ortaya çıktığı için depresyon tanısının konmasında ve tedavisinde sıkıntılar ve gecikmeler olabileceği unutulmamalıdır.



Örneğin;aşırı yorgunluk, uykuya dalamama, abartılı duygusal tepkiler ve kilo almak ya da kilo vermek doğum öncesinde ve sonrasında yaşanabilen sorunlar olarak karşımıza çıkabilmektedir.Bu belirtilerin aynı zamanda bir depresyona işaret ediyor olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.



Doğum sonrasında kadınların lohusalık depresyonu geçirme ihtimalini artıran bazı etkenler olduğunu hatırlamakta fayda var:



• Daha önce depresyon geçirmiş olmak ya da yatkınlığın olması.



• Ailede psikolojik rahatsızlığı olan bazı kişilerin bulunması.



• Aileden ve arkadaşlardan beklenilen desteğin alınmaması.



• Bebekle,doğumla,kendi sağlığıyla ilgili endişelerinin olması.



• Daha önceki hamilelik dönemlerinde ya da doğum sırasında sorun yaşanması.



• Evliliğe ilişkin sorunlar ya da maddi sıkıntıların olması.



• Küçük yaşta ya da geç yaşta doğum yapmak,vb.



Lohusalık depresyonunun bildiğimiz depresyonla hemen hemen aynı belirtilerle ortaya çıkmasına rağmen,birbirlerinden bazı farklılıkları vardır: Doğum sonrasındaki depresyonda, normal depresyon belirtilerine ek olarak annenin bebeğine ve kendi sağlığına ilişkin yoğun endişe duyguları taşıyor olduğu görülür.Genellikle doğum sonrası depresyondaki bir anne ayrıca:



* Bebeğini kaybetme ya da ona zarar verme korkusu,

* İyi bir anne olamayacağı endişesi,

* Çocuğunu büyütmekte yetersiz kalacağı düşüncesi,

* Vücudunun eski formuna kavuşamayacağı kaygısı,

* Eşinin kendisine olan sevgisini kaybedeceği korkusu, gibi bir takım olumsuz duygu durumları yaşayabilir.Bu tip bir kaygı görüldüğünde annenin depresyonda olduğunu düşündüren davranış ya da söylemler olarak dikkate alınmalı ve bir uzman desteğine başvurulmalıdır.



Lohusalıkta Albasması



Lohusalıkta ,doğumdan sonraki genellikle kırk günü kapsayan bir dönemde karşılaşılan ve halk arasında Albasması olarak bilinen bir hastalık vardır. Aslında durum,annenin doğum sonrası pek çok açıdan enfeksiyonlara ve hastalıklara açık hale gelmesiyle doğrudan ilgili bir durumdur.Albasması ya da Albastı olarak da bilinir ve geçmişten bu güne bütün Türk geleneklerinde yer alır.



Yüksek ateş,aşırı terleme,nabız atışı ve komaya varan şekilde giderek ağırlaşan hastalık aslında ‘Lohusalık Humması’dır ve günümüzde doğru antibiyotik kullanımıyla neredeyse ortadan kalkmıştır.Sorun bebeğin doğumuyla birlikte annenin her tür mikroba açık olması ve gerçekten de bu türde bir enfeksiyon kapmasıdır.Vücudun bağışıklık sistemi çok zayıf olduğundan anne adayını ciddi anlamda tehlikeye sokan bir hastalık olduğu bilinmelidir.



Eğer lohusalık sırasında ateş başlamışsa ve durum kendiliğinden 1-2 gün içinde normale dönmüyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.



Halk arasında yaygın olarak uygulanan kurdele bağlamak,şerbet içirmek gibi yöntemlerle hastalığın tedavi edilemeyeceği unutulmamalı ve bu tip yöntemlerin sadece geleneklerden gelen bir tören olduğu bilinmelidir



Öneriler/Tedavi



Doğum sonrası depresyonu mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorundur. Tedavide uygulanan yöntem birkaç disiplinin aynı anda uygulanmasından oluşur.



Psikoterapi ve ilaç tedavisi, doğum sonrası depresyonda etkili yöntemler olarak öne çıkar. Bazı kadınlar, doğum sonrasında mutlu olmaları gerektiğini düşündükleri için yaşadıkları sıkıntılı durum nedeniyle suçluluk hissettikleri ve utanç duydukları için yaşadıkları sıkıntıları ve duygu durumunu ifade edemezler. Kendilerinin uygun bir anne olmadıklarının düşünülmesinden endişe ederler. Doğum sonrası depresyon pek çok kadının başına gelebilir.

· Açık havada yürüyüş yapmak.

· Yağlı ve ağır yiyeceklerden uzak durmak ve enerji veren karbonhidrat ve protein içeren yiyeceklere ağırlık vermek.

· İlgi duyulan bir çalışma yapmak,dikkati başka yönlere kaydıracak hobiler edinmek.

· Arkadaş toplantıları düzenlemek,bu tür toplantılarda katılmak.

· Bedensel ve ruhsal olarak rahatlamayı sağlayacak faaliyetler yapmak.Bu açıdan spor ve özellikle yoga önerilebilir.Vücudun daha iyi çalışmasını sağladığı ve nefes alıp verme tekniklerini kazandırdığı için kişinin kendisini daha zinde hissetmesine yardımcı olur.

· En önemlisi de olumlu düşünmek,kendine güven duymak.

· Bebeği güvenilir yakınlara emanet ederek,kendine zaman ayırmak,keyifli anlar yaratmak.



Depresyon doğru tedavi yöntemleriyle olumlu sonuç alınan ve tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır.Tedavi sürecini ve yöntemi belirleyecek olan doktorun önerileri ciddi olarak takip edilmelidir.