Trikotilomani impuls kontrol bozuklukları içerisinde yer alan kronik saç koparma hastalığıdır. Obsesif kompulsif bozuklukla benzerliklerinden dolayı obsesif kompulsif spektrum bozukluklarından birisi olarakta değerlendirilmiştir. Trikotilomaninin esas öğesi bir kişinin saçlarını kellik yapacak düzeyde koparmasıdır. Saçı koparmadan önce veya hasta koparmaya karşı direnme çabasını göstermekteyse bir gerilim yaşantılanmaktadır. Davranış esnasında haz, doyum ve rahatlama oluşmalıdır. Genellikle ergenlik döneminde başlar. Ergenlik döneminde kadınlarda erkeklerden 5-10 kat fazla görülürken daha sonra erken erişkinlikte kadın ve erkek arasında eşit oranda görülür. Çocuklarda tırnak yeme, parmak emme, burun karıştırma, masturbasyon, okul sorunları ve kötü arkadaş ilişkileri eşlik eder. II. eksen de komorbiditeyi araştıran çalışmalarda yapılmıştır. Schlosser ve arkadaşları obsesif kompulsif %27, şizoid %14, borderline %14, kaçıngan %14, pasif agresif %14 ve kendini yeren kişilik bozukluklarının %14 düzeyinde trikotilomanili hastalarda görüldüğünü bildirmişlerdir. Aile çalışmaları trikotilomani olgularının birinci derece akrabalarında saç koparma ve obsesif kompulsif bozukluk olarak artış saptamışlardır.



Trikotilomaninin esas klinik özelliği saç, kaş, kirpik koparmadır. Daha az olarak sakal, bıyık ve diğer beden kılları da koparılabilir. Hastaların %75'i saçını, %53'ü kirpik, %42'i kaşını koparırken, %8 çocukların saç veya kaşını, %3'üde eşi veya başkalarının saçını koparmaktadır. Beyazlaşmış saçları koparmak daha büyük haz verirken hastaların sadece %28'i koparma esnasında acı duyduklarını ifade etmiştir.



Değişik antidepresan, mizaç düzenleyiciler ve antipsikotikler belirtilerin iyileştirilmesinde etkili bulunmuştur. Psikoterapiler de tek başlarına bile oldukça etkilidir.





Uzm. Dr. Alp KARAOSMANOĞLU Psikiyatri