Maydanoz tehlikeli mi?

Mide bulantısına iyi gelen zencefil ve maydanoz hamilelikte düşüğe yol açabiliyor.



Zencefil düşüğe yol açar mı?

Geçen gün Yeditepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi'ndeki öğrencilerimden birinin yaptığı bir davranış çok hoşuma gitti. Derste maydanozun taşıdığı bir bileşikten dolayı (apiol) dölyatağı hareketlerini uyararak düşüğe yol açabilme riskinden bahsetmiştim. Sayın Gülben Ergen hamileymiş ve maydanoz yemeyi çok severmiş, demet demet yermiş ve maalesef bir düşük yapmış. Öğrencim, Sayın Ergen'in e-postasına, eline geçip geçmediğini bilmiyor ama, bu konu ile ilgili bir uyarı ve bilgi mesajı çekmiş. Ben öğrencimin bilgisini kullanmasına ve her şeyden önce medeni cesaretine hayran kaldım.

BİTKİ ZARARLI OLABİLİR
Aslında bahsetmek istediğim, "Bitkisel ise zararsızdır" şeklindeki yaygın düşüncenin yanlışlığı. Maydanozun bile zararlı olabileceği sizi lütfen endişelendirmesin. Her bitkinin, yediğimiz sebze ve meyveler ve hatta suyun bile zararlı olabileceğini bilmek gerekir. Su yaşamamız için son derece önemli olmasına karşılık çok fazla içilirse vücuttaki elektrolit dengesini altüst ederek ölüme yol açabilir. O halde önemli olan alınan MİKTAR yani dozudur. Hamilelikte bitkilerin kullanımı ile ilgili bir başka örnek ise "zencefil". Baharat olarak kullandığımız bu bitki aynı zamanda bulantılara karşı etkili bir ilaçtır. Yapılan bir çalışmada hamilelerde erken dönemde günde 4 defa 250 mg dozda uygulandığında 27 kişiden 19'unda bulantı ve kusmayı belirgin bir şekilde azalttığı bildirilmiştir. Ancak adet söktürücü (emenagog) etkisi nedeniyle dozun mutlaka hekim tarafından ayarlanması gerekmektedir. Aksi halde düşüğe yol açabilir. Zencefil ile ilgili bir diğer haber ise, iki farklı zencefil türünün uygun oranda karışımı ile hazırlanan bir ilaç formülasyonunun dejeneratif eklem hastalıklarında etkili olduğu bilimsel olarak klinik çalışmalar ile ortaya konulmuştur. Sanırım yakında ülkemizde de eczanelerden temin edilebilecek. Yıllar önce, bir hastane acil servisinden bir bitkinin neden olduğu şiddetli bir zehirlenme vakası nedeniyle danışmak üzere aramışlardı. Adamcağız hemoroid şikayeti ile bir aktara başvurmuş ve kendisine "adamotu kökü" vermişler. Herhalde önerilen miktarın epey bir miktar üzerinde kullanmış kökü; nasılsa bitkisel, zararsızdır diye! Bitki atropin vb. alkaloitleri taşıyor ve sonuçta karakteristik "atropin zehirlenmesi" göz bebeklerinde büyüme, vs. Atropin modern tıpta son derece önemli bir ilaç etken maddesi, zehirlenmelerde de antidot olarak kullanılıyor, yani tedavi edici. Ancak önemli olan DOZ. Bu nedenle, bu tip kuvvetli etkili etken maddeleri taşıyan, dar doz aralığına sahip bitkilerin fitoterapide gelişigüzel bir şekilde kullanılması söz konusu olamaz ve aktar vb. yerlerde bulundurulması da, bu vakada görüldüğü gibi, son derece tehlikelidir.