Bence bu hüküm böyledir derken, kendimize bir bakalım. Benim bencemin altında kaç yıllık bir eğitim var, kaç yıllık bir birikim var, kaç yıllık tecrübe var, kaç yıllık araştırma ve okuma var...

Bence bu hadis değil derken, bu bence kimin bencesi? Üç beş yıl önce akıl baliğ olmuş, hayatında Kur'an'ı ve Sünnet'i anlayarak ve sindirerek okumamış, on hadis ezeblememiş, siyeri baştan sona okumamış ama "bence" bu hadis değil diyor.

Sözün/hadisin sahibini, şartlarını, coğrafyasını, içinde bulunduğu anlık durumu, amacını, kime söylendiğini, hangi ortamda kullanıldığını bilmeden, bence bu hadis olamaz diyor...

Bence bu faizdir demek bir vebal değil midir faizin ne olduğunu bilmeden? Faizin hükmü ile faizin tarifini ayırt edemeyen kişi, bence bu faizdir ya da faiz değildir diyor...

Ey bence diye başlayan, hiç ölçüp tarttın mı kendini? Ben kimim diye?

Hazreti Peygamber Efendimizin böyle yaptığını görmedim diye başlayan sahih hadisler var. Cevap nedir biliyor musun? Peygamber Efendimizin böyle yaptığını görmedim demek, sen görmedin demektir. Bu hadis ne kadar sahih olsa da öznel bir yargıdır ve tam bir delil değildir. Ben görmedim demek, benim bulunduğum ortamda böyle bir şey olmadı demektir. Başka ortam buna dahil değildir... Fark ettin mi inceliği?

Ya da bazen deriz ki, bu hadisi bulamadım...
Bu hadisi bulamadım demek, o hadis yoktur demek değildir. Hayatında kırk hadis külliyatından (!) başka bir hadis kitabı okumayan birisinin, bu hadisi bulamadım demesi, o hadisin olmadığı anlamına gelmez. Hatta hadis ilminde 'bu hadisi bulamadım' (لم أجده) sözünün kimden sadır olduğu önemlidir. Bunu hafız ve hakim derecesinde bir muhaddis söylemişse o hadisin yokluğuna delil sayılır. Ama normal seviyede bir muhaddis söylemişse bulamadım demek, ben bulamadım demektir, başkası bulabilir anlamına gelir.

Bence diye, bana göre diye başlayan cümlelerim, ayet gibi bağlayıcı değildir. Bu sözü kime karşı kullandığımız da önemlidir. Kıraat ehli bir hocanın yanında, bence şu kıraat şöyle, bu kıraat böyle dememiz gülünç olur.

Hayatın her alanındaki bencelerimize dikkat edelim. Evinde iki çocuğa sahip çıkamayan adam bile, bence devlet böyle yönetilmez, böyle yapmak gerekir diyor. Bu bencenin karşılığı yoktur. Cebinde iki yüz lirasını harcamayı, saklamayı, korumayı bilmeyen biri, hazine bakanlığı hakkında, bence şöyle yapmalılar, şöyle yapmalılar diyor.

Önce cebindeki demir paraya sahip çık, sonra milletin kağıt parası hakkında kanaatini söyle...

Bencelerim beni bağlar. Seni bağlamaz. Senin bencelerin de seni bağlar. Beni bağlamaya çalışma. Ama bazı benceler vardır ki beni de seni de bağlar. Çünkü o bence, ağır ve alt yapısı sağlam bir bence...