AZAZİLİN HIKAYESİ

Cinlerin yaratılışı:

Uzun Firdevs-i kitabında Cinlerin yaratılması konusunda şunları nakleder:

Allah ilk insan (H.z Adem)i yaratmadan önce Şahratü'n-nâr'ı yaratmıştır.Şahratü'n-nâr bütün cinlerin anasıdır.Diğer cinler bunun neslindendir ve Allah hepsinin üzerine birer melek müvekkel etmiştir.İnsan şeklinde tasvir edilmişdir, fakat elleri, ayaklar, karnı ve başında toplam 4000 yüz vardır.Ateş ve havadan yaratılmış, su ve toprak karışmamıştır.

Metinde şu şekilde anlatılmaktadır:

Allah ona dokuz yüz bin yıl (900.000) ömür verdi.Yalnızdı.Bu yalnızlıktan kurtulmak için Allah'a yalvardı ve bir dost istedi. Duası kabul olunup kendi nefsinden bir nur göründü ve bir dişi yaratıldı.Dişisi bir süre sonra hamile kalıp 4000 oğlan doğurdu.Dokuz yüz bin yıl içinde nesli üredi. Şahratü'n-nâr ölünce evlatları arsında fesat başladı.Tesbih ve tehlili unuttular.Yedi iklim ağlayarak Allah'tan bunların,yani Şahratü'n-nâr'ın evlatlarının yok edilmelerini istedi.Allah yedi göğün meleklerine Şahra kavmiyle savaşıp öldürmelerini emretti, fakat öldüremediler.Bunun üzerine Allah hameletü'l-arş dan حول {Havle} ve قوه {Kuvve} adlı iki melek gönderdi. Bunlar cinleri öldürdüler.Sadece bir erkek ve bir dişi kaldı.Tekrar ürediler.Allah onların üzerine birer melek görevlendirdi.

*Bu yaradılışla ilgili ''Mearıcu'n Nubuvve'' eserinde Muinüd-din Muhammed Emin Hirevi şöyle nakleder:

Allahü Teala Kuran-ı Kerimin Hicr süresi 27. ayetinde şöyle buyurur:"Adem'den önce cinlerin babası olan Cân'ı ateşten yarattık" Bu ateş bir büyük ateştir ki,hem nur'u, hem dumanı vardır.Nur dan melekleri,zulmetten cinleri yarattı.Cinlerin babasına (Dümas) yahut (Tarnüs)derlerdi.Melekler nurdan yaratıldıkları için ibadete başladılar.Cinler zulmetten yaratıldıkları için de küfr,isyan ve tuğyan ettiler.Zamanla çoğaldılar.Hak Teala bunlara bir şeriat gönderdi. Tâate ve ibadete çağırdı.Tanüs ve evladı itâat edip,Hak Teala ya ibadete koyuldular.Nice muddet bu halde devam ettiler.6030 yıl yahut 5020 yıl,Muhyiddin-i Arabi (kudisse sirruh) a göre 4020 yıl geçti.Bu müddetin sonlarına doğru, inat ve isyana başladılar.Zira ateşin zulmet kısmından yaratılmışlardı.Kibir edip ibadeti bıraktılar. Hak Teala, büyüklerini çeşitli cezalarla helak eyledi.Zayıfları,şeriattan ayrılmamıştı.İbadete devam ediyorlardı.Onun için sağ salim kaldılar.Allahü Teala kendi cinslerinden (Hülyanis) namında birini bunlara vâli tayin edip,yeni bir şeriat emretti.İlkin itâat ettilersede ,uzun bir devir geçdikten sonra bunlarda asi oldular.Allahü Teala bunlarında kibir edenlerini helak edip,doğru yolda olanları sağ kaldı.Bunların başına (Halet) adında bir cinni hâkim etti.Üçüncü bir devir geçti,yine doğru yoldan ayrıldılar.Allah'ın gazabına uğradılar.Sâlihlerden az kimse kaldı.Zamanla çoğaldılar.İçlerinde (Hamüs) adlı birisi en iyileri idi.Onu kendilerine vâli yaptılar.Bütün ömrü boyunca emr-i bil mâruf nehy-i anil münker ve şeriatın hükümlerini uyguladı.Bunun vefatından sonra Cân'ın kötü evlatları,nimetlere küfredip,isyan ve fesad yolunu tuttular.Allahü Teala onlara nasihatçiler yolladı. Asla fayda etmedi. Dördüncü devirde nihayet buldu. Hak Teala hikmeti gereğince melekler gönderip onların çoğunu katlettiler.Arda kalanlar,adalara, harabelerde saklandılar.Dağıldılar.Bülüğa erişmeyenleri melekler esir ettiler.Onlardan biri AZÂZİL idi.

AZÂZİL
{İBLİS}

Azâzil meleklerle göğe çıkıp, aralarında büyüyüp günden güne ilerledi. Öyle olduki, meleklerin muallimi (hocası) oldu.Bâzıları derler, onun babası Hablis adında Aslan suretinde idi, anasının adı Teblis de Kurt suretinde idi.Baştan babasına isyan etti,sonunda bu belaya düştü.Bir rivayette göğe çıkmasına sebeb,Cân evladı helâk olunca, fesadlarından ötürü, Azâzil onlardan ayrılıp, bir köşede ibâdetle meşgul oldu.Şöyleki, onun edebinden ve ibadeti çokluğundan melekler dua etip: "Böyle kimsenin meleklerle beraber olması uygundur" dediler.Allahü Teala meleklerin duasını kabul edip, onu dünya semasına çıkardı.

Burada da o kadar ibadet ettiki 2. kat gök melekleri bunu kendi yanlarına istediler.Hak Teala kabul buyurdu.Böylece 7. kat göğe kadar yükseldi.

Cennet meleklerinin reisi olan Rıdvan: "Yâ Rabbi, bütün gök tabakarındaki melekler onun ibadetiyle haz duyuyorlar.Birkaç günde Cennettekiler ondan istifade etsinler" dedi. Hak Teala kabul edip Azâzil'i Cennete aldı.İbadete devam etti.Arş-ı Âlâ da yakuttan bir minber üzerinde oturur,melekler başı ucunda nurdan bayrak tutarlardı.Bu vaziyette meleklere vaaz verirdi.Etrafına o kadar melek toplanırdı ki adedini yanlız Allahü Teala bilirdi.

Azâzil böylece ibadete nice yıllar devam etti.Bir zaman geldiki yeryüzünde vaktiyle helâk olan kavimden sağ kalıp öteye beriye dağılanlar ve dağlarda yaşıyanlar zamanla çoğaldılar.Öyle ki yeryüzünü doldurdular.Lâkin Allahü Teala ya nasıl ibadet edileceğini bilmezlerdi. Azâzil bunları Hak yola davet etmek için Allahü Teala dan izin istedi,kabul olup bir kısım melekle ile beraber yeryüzüne indiler.O kavmi doğru yola davet ettiler.Az kimse itaat etti.

Bunun üzerine Azâzil, Cehlut bin Belânet isminde salih bir kimseyi, o kavmin büyüklerine gönderdi.Elçi emre uyarak o kavme geldi.Doğru yola davet etti.Lâkin dinlemeyip şehid ettiler.Azâzil'in haberi olmadı.Elçi geç kalınca bir başkasını daha gönderdi.Onuda şehid ettiler.Oda gelmeyince Azâzil birbiri ardınca birçoklarını gönderdi.Hepsini şehid ettiler.En son gönderilen (Yusuf bin Yâsif) adında biri,bir hile ile ellerinden kurtulup Azâzil'e geldi.Vaziyeti anlattı.Azâzil,Hak Tealadan izin isteyip meleklerle birlikte o kavmin üzerine yürüdü.Çoğunu öldürdü.Kalanı etrafa dağıldılar.Azâzil yeryüzünü bunlardan temizleyince Hak Teala yeryüzünün idaresini de ona verdi. Azâzil kâh göklerde Allah'a ibadet eder,kâh Cennette taatla meşgul olurdu.Ne zamanki yerlerin ve göklerin idaresi kendisine verildi,Benlik sıfatı zâhir oldu,kendine gurur geldi.

Bu halde iken meleklerden bazıları Levhi Mahfuza baktılar,gördülerki; Allahü Teala ya yakın olanlardan birisi pek yakında Allahın gazabı ve lanetine uğrayıp kovulacak.Derhal Azâzil'in huzuruna geldiler.Azâzil onları üzüntülü görünce sebebini sordu.Melekler gördüklerini haber verdiler ve bu belânın kendilerinden birine gelmemesi için dua istediler.
Azâzil:
-Bu belâ bize ve size değildir.Ben o yazıyı senelerdir görüyorum.Kimseye söylemedim. dedi
Onlar dua etmesi için ısrar ettiler.Azâzil, el kaldırıp:"Yâ Rabbi! Bunları bu beladan emin eyle!dedi.Gururundan kendisini söylemedi ve kalbine zerre kadar bir korkuda gelmedi. Bunun için ebediyyen mahrum ve hüsrana müptela oldu.O bela kendine geldi.

Azâzil'in bir adı İblis'tir.