Bast-ı zaman: “zamanın genişlemesi, bereketlenmesi”,“az zamanda uzun bir zaman yaşamış olma hâli.

Kabzı zaman: Zamanın daralması yetmemesi.

“Rüyada bir saat zarfında bir senenin geçtiğini ve pek çok işler görüldüğünü görüyorsun. Eğer o saatte o işlere bedel Kur'an okumuş olsa idin birkaç hatim okumuş olurdun. Bu hâlet, evliya için hâlet-i yakazada inkişaf eder. Mesele ruhun dairesine yaklaşır. Ruh zaten zaman ile mukayyet değildir. Ruhu cismâniyetine galip olan evliyanın işleri, fiilleri, sürat-ı ruh mîzanıyla cereyan eder.” (Mesnevî-i Nuriye)

Not:İmam Azam için günde 1000 rekat nafile namazı kılardı deniyor 1000rekat /60 dakika 16 saatten fazla eder üstüne normal günlük 40 rekat vakit namazı üstüne talebelere eğitim verirmiş üstüne zikiri yemesi içmesi uyuması ve başka evde işi olsa geleni gideni diyelim nasıl oluyordua hergün 1000 rekat nafileyi eda ediyordu? işte üstte yazan mesnevideki olay tayyi zaman tayyi mekan yetkisini her evliyaya belki vermemiş Cenabu Rabbül Alemin ama verdikleride genelde müctehid ve en üst düzey evliyalardan olmuşlar.