Yezidilik Hakkında
Yezîdîler büyük çoğunluğu kürtlerden oluşan etnodinsel bir topluluktur. Ermenistan, Gürcistan, Suriye ve Türkiye gibi ülkelerde yaşamını sürdüren Yezîdîler, günümüzde daha çok Avrupa'ya göç etmektedirler.
Yezîdîler'in yaşadığı coğrafyadaki diğer milletlerden farkı aykırı dinî inançlarıdır. Zerdüştlük ve antik paganizmin harmanlanmış hali olan ve ilkel satanizm diyebileceğimiz bir dinî inanışa sahip olan Yezîdîler, İblis'in insanlara secde etmemesini onurlu bir davranış olarak görürler. (Yezîdîlik inancında İblis'e Melek Tavus, Allâh'a ise Azda dediklerinden dolayı bu isimleri kullanacağım.)
Başlangıçta Azda, kendi ateşinden Melek Tavus'u yaratır ve ona Evren'i ve insanı yaratma görevini verir. Bununla birlikte yaradılış işinde Tavus'a yardımcı olacak altı melek daha yaratır. Bunun üzerine Melek Tavus, Azda'nın verdiği buyruk doğrultusunda ve yine Azda'dan aldığı bir toz ile Erkek ile Kadın'ı ve Evren'i, ayriyeten ayak işlerini görmesi için dört cin yaratır.
Daha sonra Melek Tavus, yarattığı bu iki insanı takdim etmek üzere Azda'nın yanına gider ve Azda, Melek Tavus'a "Bundan sonra bu iki insana tâbî olacaksın" der. Bunun üzerine Melek Tavus, "Bu iki insanı yaratan, yoktan var eden benim. Niçin onlara tâbî olayım? Ben sadece beni yaratan sana tâbî olur, sana ibadet ederim" der. Melek Tavus, bu insanlara tâbî olmasının şirk olacağını düşündüğü için tâbî olmayı reddeder. Azda ise bunu kibirli bir hareket olarak varsayıp onu cezalandırmaya karar verir. Bunun sonucunda ise Melek Tavus 40.000 yıl yanar; en sonunda ise döktüğü göz yaşları sonucu ateş söner. Sonrasında ise Azda kendisini affedip, evreni ve kâinatı sürdürme görevini verir. Melek Tavus, hem en güçlü melek hem de affedilmiş Şeytan'dır.
Yezîdîlik inancına göre Azda tamamen iyilikle dolu olduğundan ona ibadet etmek ve gönlünü kazanmak gerekmez. Aksine ibadet tanrıya değil, içinde kötülük olan şeytana (Melek Tavus'a) yapılmalıdır ki kâinattaki en büyük kötülük kaynağından yine o kaynağa sığınılabilsin. Bu anlamda bu inanca göre iyiliğin ve kötülüğün kaynağı Melek Tavus'tur.
Yezîdîlik inancında ahiret yoktur, karma ve enkarne felsefesi mevcuttur. Önceki hayatını iyi veya kötü yaşayan insanların cennetini veya cehennemini sonraki hayatında yaşayacağı sanılır.
Yine bu inanışa göre, ilk yaratılan kadın ve erkeğin 80 çocuğu olur. Daha sonra bu ikili ideal insan konusunda anlaşmazlığa düşerek kavgaya tutuşurlar ve sınavdan geçirilmelerine karar verilir. Her ikisi de ruhlarını, düşüncelerini bir küpe doldururlar ve ağzını kapatırlar. 40 gün sonra Erkek olanın küpünden Şahid bin Car adında güzel bir genç çıkar. Kadınınkinden ise akrepler, çıyanlar, sürüngenler. Adam, Şahid bin Car'ı o kadar sever ki diğer 80 çocuğuyla artık ilgilenmez olur. Bu da kadın ve 80 çocuğu arasında kıskançlık ve nefrete neden olur. Karar verirler, Şahid bin Car öldürülecektir. Kadın, bir parola belirler ve suikastın yapılacağını bu parolayla bildireceğini söyler. Ancak her şeyi bilen ve duyan Melek Tavus'u hesaba katmamıştır. Melek Tavus, yarattığı dört cine emir verir ve cinler gece olunca bu 80 çocuğun ağızlarına üflerler. Uyandıklarında 80'i de farklı dil konuşmaktadırlar. Bu sebeple annelerinin söylediği parolayı da anlayamazlar. Şahid bin Car, böylelikle Melek Tavus'un sayesinde kurtulur.
Daha sonra Şahid bin Car'a dişi bir melek gönderilir ve bundan olan çocuklar, Yezidilerin atalarını oluşturur. Diğer 80 çocuktan Dünya'ya gelenlerse diğer insanları oluştururlar.
Yezîdîliğin inanç esasları:
Dünya sonsuzdur, Dünya'yı yaratan tanrı onu asla yıkmaz.
Tabiatın korunması ve tabiata saygı esastır.
Günde iki defa Güneş'e dönerek ibadet edilir.
Çarşamba gününü, Melek Tavus ve ilk iki insanın yaratıldığı gün olup Şahid bin Car'ın meydana geldiği gün olduğundan dinlenme günüdür.
Ancak Şahid bin Car'ın soyundan gelenler Yezîdîlerdir. Sonradan Yezîdî olmak mümkün değildir.
Melek Tavus'un adını telaffuz etmek, onun adını hatırlatan Kitan, mel'un, na'l, Şar, Şat gibi kelimeleri anmak, bu isim mukaddes olduğundan haramdır.
Mukaddes ağaçlara tapılır.
Kadınların saçlarını kesmesine müsaade yoktur.
Nisan ayında evlenilmez.
Bal kabağı, ceylan eti ve marul yenmez.
Çok mukaddes bir renk olduğundan lacivert renkli elbiseler giyilmez.
Şeyhler, pîrler ve müritlerden oluşan üç kastlı hierarşileri olup ancak kast dahilinde evlenilebilir.
Şeyhlere para verilir.
Üst kasta mensup olanlar, çok eşli evlenebilir.
Başka din mensubuyla evlenen "aforoz" edilir, hatta öldürülür.
Heft Sirr adı verilen "Yedi Sır" Şeyh Şems ed-Dîn, Şeyh Fahr ed-Dîn, Şeyh Sacâdîn, Şeyh Nâsir ed-Dîn, Şeyh Hesen, Şeyh Adî ve Melek Taus'tan ibarettir.
Reenkarnasyon vardır.
Boğa kurban edilir.
Vaftiz yapılır.
NOT: Burada anlatılanlar şahsî görüşüm değildir, bu inancı doğru bir şekilde yansıtabilmek için tarafsız bir gözle yazılmıştır.
|