Allah celle celalühün güzel isimlerinden biri de Deyyan’dır.
Buhari’nin Sahih’inin Tevhid kitabında rivayet edilen Cabir hadisine göre Sevgili Peygamberimiz, Rabbimizin mahşer yerinde herkesin duyabileceği şekilde:
Melik olan benim, Deyyan olan benim” diye nida ettiğini haber verir.
Biz, her gün namazımızda “Maliki yevmiddin/Ceza günün sahibini hatırda tutmaya devam ediyor ve namaz dışında da cezayı gerektirecek işlerden uzak durmaya ve Rabbimize yakın olmaya çalışıyoruz.
Dünyadan milyonlarca kere büyük olan güneşi doğdurduğu gibi batıran, doğan her canının ölmesini sağlayan, biten her nebatın solmasını ve çerçöp haline gelmesini gerçekleştiren Rabbimiz, bu dünyada yapılan her hareket, her söz ve tavrın bir hesabını göreceğini bize haber veriyor.
Neyin doğru neyin yanlış olduğunu, neyin hak neyin batıl olduğunu, hayırla şerrin ne olduğunu bildiren ve bu bildirdiğiyle hayatımızı düzenlediğimiz takdirde bu dünyanın güzel olacağını ahiretin de güzel olacağını haber vermiş ve bunun adına da “Din” demiş.
Yusuf süresinde Rabbimiz hâkimiyetin kayıtsız şartsız Allah’a ait olduğunu haber verir:
“Allah’tan başka tapındıklarınız sizin ve atalarınızın adlandırdığı bir takım isimlerden başka bir şey değildir. Allah, onlar (put) hakkında hiç bir delil indirmemiştir. Hüküm yalnız Allah’ındır. Yalnız O’na kulluk yapmanızı emretti. İşte en doğru din budur. Ancak insanların birçoğu bilmezler.” (Yusuf süresi ayet 40, bu sürenini 67 inci ayetinde de aynı hüküm bildirilir.)
Yusuf süresinin 76’ıncı ayetinde ise Mısır kralının kanunlarından bahsederken “Din’ül-Melik” diye haber vermiş.
Deyyan olan, yani Hazreti Ademden bugüne kadar peygamberleri aracılığıyla neyi nasıl yapacaklarını öğretmek üzere din gönderen, insanları inandıkları ve yaptıklarıyla hesaba çekip ceza veya mükafatlandıran Allah celle celalüh, kullarının bu kanunlara uymalarını sağlamaları ve cehenneme yuvarlanmamaları için dünyada Müslümanları iyiliği emretmek, kötülüklerden alıkoymak için görevlendirmiş.
Günümüzde en şaşılacak olayların başında bir çok insan, kendisini en güzel kıvamda yaratan, canını, tenini, nefesini, aklını ve sayısını bilemediği hücrelerini yöneten Allah’ın koyduğu kuralları bırakıp kendisi gibi yaratılan, hastalanan ve sonunda ölen insanların koyduklarını filanın değerleri veya filanların kriterleri diyerek alıyor, onun dinine giriyor, bu dünyada çoluk çocuğunu bin bir türlü ahlaksızlıkların içine atıyor ve sonunda cehenneme odun yapıyor.