imas Nickli Üyeden Alıntı

Bediüzzaman, tefekkürde şöyle bir metot tavsiye eder:
Nefsinde, iç dünyanda, özel ahvâlinde tefekkür ettiğin zaman, derinden derine etraflıca, detaylı inceleme yap. Fakat afakî, haricî, genel hallere dikkat ettiğin vakit, sathî, topluca düşün; tafsilâta, teferruâta geçme. Çünkü özde, esasta olan kıymet ve güzellik teferruatta yoktur.
Hem de afakî tefekkür, dipsiz denize benziyor, sahili yoktur. İçine dalma, boğulursun. Nefsî, içe yönelik tefekkürde tafsilâtlı, afakî, dışa dönük tefekkürde ise icmalî (toplu) bir bakışın olursa, vahdete/birliğe yaklaşırsın. Aksini yaptığın takdirde, çokluk fikrini dağıtır. Evham ise havalandırır, enaniyetin kalınlaşır. Gafletin kuvvet bulur, tabiata çevirir. Dalâlete götüren yol da budur.