Muta nikahı, cahiliyet devrinden kalan bir nikah şeklidir. İslam'ın ilk yıllarında, özellikle harp zamanlarında, uzun zaman kadınlardan uzak kalan askerler için muta nikahına izin verilmiş, Hayber savaşına kadar mübah olan bu muvakkat nikah Peygamberimizin sünnetiyle yasaklanıp haram kılınmıştır.

Muta nikahı ücret karşılığında belli bir vakit için kadınla evlenmektir. Muta'nın en az müddeti bir cinsel ilişki geçecek zaman parçasıdır. En çok ise 99 senedir.(1) ,
Erkek kadına hitaben "Beni beş aylık bir zaman için mutalandır." veya "Şu kadar para karşılığında seninle mutalandım." deyip kadın da kabul ederse muta olur. Halk dilinde 'acem nikahı' denen bu iş fuhuştan başka bir şey değildir. Allah Rasulu kesin olarak bunu yasaklamıştır. Ashab'dan, tabiinden ve müçtehitlerden, bu tür nikahı kabul eden kimse yoktur. (2) Böyle bir akit ne kadını helal kılar, ne boşama, hükmüne kapı açar, ne zihar, ne de mirasdan yararlanma hakkını verir.

Muta nikahı ile evlenen kadın erkeğe, erkekte kadına varis olamaz (3). Muta nikahının müddetinin az veya çok olması arasında hiçbir fark yoktur. Ancak,"kıyamet kopuncaya kadar, Deccal çıkıncaya kadar seni nikahlıyorum" şeklinde bir ifade kullanılırsa muvakkatlık şartı da hükümsüz kalır, nikahın diğer şartlarını da yerine getirirse nikah sahih olur. (4) Çünkü o zamana kadar yaşamaları imkansızdır.

Hz.Ali (r.a.)'dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Allah Rasulu şöyle buyuruyor. Hz.Ali (r.a.) İbn-i Abbas (r.a.) ya şöyle demişti.
"Rasullullah (s.a.v.) muta nikahından ve ehil eşeklerin etlerini yemekten Hayber'in fetih günü bizleri men'etti. (5)
Rasullullah Evtas (Mekke fethi) yılında muta nikahına üç defa ruhsat vermiş, sonra yasaklamıştı.(6)

Allah Rasulu buyuruyor:

"Ey insanlar, ben muta nikahı ile kadınlardan faydalanmanız için izin vermiştim. Şüphe yok ki Allah, kıyamete kadar bunu muhakkak haram kılmıştır. Kimin yanında bunlardan bir kadın varsa hemen onu serbest bıraksın, onlara verdiği şeylerden hiçbir şeyi geri almasın." (7)
Dört mezhebe göre böyle bir akit yapmak batıldır. Şiiler ve rafiziler hariç bütün İslam alimleri bu nikahın haram olduğunu kabul etmişlerdir. (8) Hatta Şia'nın önemli kollarından biri olan Zeydiye bile muta nikahının batıl olduğuna inanır ve bu konuda Hanefi alimleri ile hareket eder.
Ehli sünnet mezheplerinin delilleri Kur'an ve sünnettir.

1.Kur'andaki nikah, boşanma; iddet ve miras hakkındaki hükümler bu tür evlilikle ilgili değildir. Dolayısıyla bu evlenme şekli diğer evlenme şekilleri gibi batıldır. Şiiler muta nikahına Nisa suresinin 24.ayetini delil getiriyorlar. Ayet şöyle:"Onlardan hangisiyle evlenip temas etseniz ücretlerini (mehirlerini) takdir edildiği şekilde veriniz."(9) Büyük müfessir İbn-i Cerir-i Taberi bu ayeti tefsir ederken diyor ki, ayetin manası "Onlardan hangisi ile evlenirseniz mehrini veriniz demektir. Çünkü muta peygamberimizin sünnetiyle ebediyen yasaklanmıştır. İbn-i Veki babasından oda dedesi Sebreden rivayet ediyor:

Rasullullah "Bu kadınlardan faydalanın buyurmuştur."Bu faydalanma ifadesi Rasullullah zamanında evlenmek manasına geliyordu.(10) Dolayısıyla ayet-i celile de geçen bu "İstemta'tum" yani faydalanma, evlenme manasına "ucur" yani ücret kelimesi ise mehir anlamına gelir: (11)
2.Hadis-i şerifler bu şekil nikahın haram kılındığını açıkça belirtmişlerdir. (12) Muhammed bin Hanefiyye Hz.Ali'den rivayet ediyor; Hayber günü Rasullullah’ın tellalı şöyle bağırdı:" Dikkat edin Allah ve Rasulu sizi muvakkat nikahtan menediyorlar." (13)

Hadislerin çoğu Hz.Ali'den rivayet olunduğu halde Hz.bağlılık iddiasında bulunan şia ve rafızilerin bu nikahı yürürlükte tutması ilim ve akılla bağdaştırılacak şey değildir ..
Kaynak: Kaynaklarıyla Büyük Kadın İlmihali, Rauf PEHLİVAN, Sayfa 277-278, Gonca Yayınevi, İstanbul 1993,
(1) İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme:36
(2) Fethu'l Kadir: 2/384
(3) Fetava-i Kadıhan :1/330 (Hindiyye kenan)
(4) Fetava-i Hindiyye:I/330
(5) Buhari:6/129 Nesai:2190 Müslim:4/134
(6) Müslim:4/131
(7) el-Hidaye:1/I95
(8) el-Mebsul:5/152 Fethu'l Kadir:21384 Bidayetü'l Müctehit:2/43
(9) Nisa Suresi:24 (96) Tefsir-i Taberi:5130
(10) Tefsir-i Taberi:5/30
(11) Tefsir-i Taberi:5/30
(12) Buharı:6/129 Muslim:41132 (99) EI-Mebsut 5/153
(13) El-Mebsut 5/153