Büyük İmam Ebü Aü Fudayl ibni İyad'dan (Radiyallahu Anh) bize
rivayet edildiğine göre şöyle demiştir: "İnsanlar için hayırlı işi terk etmek
riyadır; insanlar için amel etmek şirktir. İhlâs, bunların her ikisinden de
Allah'ın seni kurtârmasıdır."
İZAH: İnsan hayırlı bir iş yapacağı zaman, eğer halkın kendisine riyakar
demelerinden hoşlanmayarak bu işi yapmaz ve daima ihlâs sahibi kimse
olduğunun bilinmesini isterse riya olur. İşi, kendisini iyi niyetli bilsinler, iyi
kimse görünsün diye terk etmiş olur ki, bu da haram olan şeydir. Allah için
yapılması gereken işleri, başkası için yapmak şirk olur; çünkü Allah
rızasına ait olan bir iş Allah'dan başkasının rızâsı için yapılmış ve Allah'a
tercih edilmiş olur. İşte bu iki hah" terk ederek sırf Allah rızası için amel
etmek ihlâstir ve Allah katında makbuldür.
İmam Haris El-Muhâsibî (Allah ona rahmet etsin) Şöyle, demiştir:
"Sadık o kimsedir ki, kendi kalbinin düzelmesi için, insanların kalblerinde
olan tüm değerinin kalblerinden çıkışında bir sakınca görmez, yapmış
olduğu güzel işlerden bir zerre miktarına dahi insanların muttali olmasını
sevmez ve kötü işini de insanların bilmesini çirkin görmez."
Huzeyfe El-Mar'aşî'den rivayette şöyle demiştir:
"İhlâs, kulun gizli ve aşikâr hallerde işlerinin eşit olmasıdır!"
İmam ve üstad Ebû'l-Kasim EI-Kuşeyrî'den (Allah ona rahmet etsin) bize
rivayet edilmiştir; şöyle demiştir:
('İhlâs, ibadeti, sırf Yüce Allah'ın hakkı olmak maksadıyla yapmaktır. Bu
da, bir yaratığa gösterişte bulunmaksızın yahud insanlarca iyi olan bir şeyi
beklemeksizin yahud onlardan herhangi bir övgüyü sevmeksizin yahud
Allah'a yaklaşmaktan başka herhangi bir mana taşımaksızın yapılan ibâdetle
Allah'a yaklaşmayı murad etmektir.'*
Büyük İmam Ebû Muhammed Sehl ibni Abdillah Et-Tüsterî
(Radiyallahu Anh) şöyle demiştir: "Akıllılar, İhlasın açıklanmasına baktılar
da, ' şundan başkasını bulamadılar: İnsanın gizli ve aşikâr hallerinde sükûn
ve hareketinin Allah için olmasıdır ve buna dünya ve nefis arzusunu
karıştırmamaktır.
Üstad EbÛ Ali Ed-Dekkak'dan (Radiyallahu Anh) bize rivayet edildiğine
göre şöyle demiştir:
"İhlâs, insanların yorumlarından kendini uzak tutmaktır; sıdk ise, nefse
uymaktan temizlenmektir. İhlâs sahibinde riya yoktur; sadık kimsede de
gururlanma yoktur."
Zü'n-Nûni Mısrî'den (Allah ona rahmet etsin) rivayet edildiğine göre
şöyle demiştir:
"Üç şey ihlâs alâmetlerindendir: İnsanlardan olacak övme ve yermeyi
eşit tutmak; yapılan işlerde, işleri görmeyi unutmak ve işin sevabım ahirette
gerekli bulmak...'
Kuşeyrî'den (Allah ondan razı olsun) bize rivayette şöyle demiştir: "Sidkın en azı, gizli ve aşikâr halin eşit olmasıdır."
Sehlü't-Tüsterî'den: "Kendi nefsini yahud başkasını yağlayan bir kul,
sıdkın kokusunu koklayamaz.*'
Allimlerin bu ihlâs ve sidk konusundaki sözleri sınırlı olmayacak kadar
çoktur. Benim gösterdiklerim anlayan kimse için kâfidir.
__________________
-Eğer duanız olmasa RABBİMİN katında ne ehemmiyetiniz var.
-Başınıza gelen her musibet kendi yapıp ettikleriniz yüzündendir;kaldı ki Allah birçoğunu da bağışlar.
|